Ngày 26-1, căng thẳng giữa cảnh sát và người biểu tình tiếp tục leo thang tại Ukraine, từ thủ đô lan rộng đến gần một nửa lãnh thổ quốc gia. Biến động không có điểm dừng ở Ukraine khiến Thủ tướng nước Ba Lan Donald Tusk láng giềng đã đưa ra cảnh báo tình huống xấu nhất có thể xảy ra: Ukraine có nguy cơ sụp đổ.
Phe đối lập nói không với đề nghị của Tổng thống Ukraine
Hãng tin AP ngày 26-1 cho biết phe đối lập đã chính thức bác bỏ đề nghị của Tổng thống Viktor Yanukovych trao chức Thủ tướng cho thủ lĩnh khối đảng “Batkivshina” đối lập Arseniy Yatsenyuk và trao chức Phó Thủ tướng cho ông Vitali Klitschko, thủ lĩnh đảng UDAR đối lập. Đề nghị được đưa ra sau cuộc gặp gỡ lần thứ 3 kéo dài hơn 3 giờ giữa Tổng thống và nhóm công tác giải quyết khủng hoảng chính trị với thủ lĩnh các khối đại biểu đối lập trong quốc hội. Ngoài đề xuất mang tính nhượng bộ rất lớn sau gần 2 tháng phớt lờ yêu sách của phe đối lập, Tổng thống Yanukovych cũng cam kết xem xét sửa đổi Hiến pháp Ukraine, hiện đang trao cho người đứng đầu nhà nước nhiều quyền lực, thông qua một cuộc trưng cầu dân ý hoặc qua cơ quan lập pháp. Tuy nhiên ông Klitschko, lãnh đạo phong trào Udar của phe đối lập tuyên bố sẽ không có gì thay đổi, không rút lại yêu cầu phải tiến hành bầu cử trong năm nay trừ khi Tổng thống Yanukovych từ chức.
Cuộc khủng hoảng ở Ukraine đã leo thang vào tuần này khi 4 người thiệt mạng do có liên quan đến các cuộc biểu tình phản đối chính phủ. Sáng sớm 26-1, người biểu tình đã chiếm giữ trụ sở chính quyền của 12 tỉnh, phong tỏa 4 trụ sở tỉnh khác trong tổng số 27 tỉnh thành trên cả nước. Theo các chính trị gia nước này, vị trí các tỉnh bị chiếm giữ vạch ra bản đồ phân chia đất nước rất rõ ràng, không chỉ theo địa lý thành hai miền Đông - Tây, mà còn theo lợi ích địa chính trị. Trung tâm hội nghị quốc tế “Nhà Ukraine” (ICC) tại Kiev đã trở thành địa điểm giao tranh tiếp theo giữa người biểu tình và cảnh sát. Được biết, lực lượng an ninh bên trong tòa nhà ICC đang bị bao vây và buộc phải đáp trả bằng lựu đạn gây choáng. Những người biểu tình đã ném bom xăng và đập vỡ cửa sổ của tòa nhà ICC và đột nhập vào trong tòa nhà, trong một nỗ lực dường như nhằm ngăn chặn các lực lượng an ninh bên trong tòa nhà. Đây là diễn biến khá bất ngờ vì trước đó, tình hình tại khu vực trung tâm thủ đô Kiev khá yên tĩnh, không có xung đột giữa hai phe. Hiện chưa rõ ai ra lệnh tấn công Trung tâm và các phương tiện truyền thông cũng không ghi nhận được một thủ lĩnh đối lập nào có mặt tại đây.
Nga cảnh báo Mỹ can thiệp vào Ukraine
Trong khi đó, Nga cho biết luôn theo dõi chặt chẽ mọi diễn biến tại Ukraine, nhưng sẽ không can thiệp vào công việc nội bộ của nước này. Nga tin rằng giới lãnh đạo Kiev sẽ tìm được cách giải quyết tình hình.
Trước ý đồ can dự của phương Tây vào tình trạng bất ổn ở Ukraine, tại các cuộc hội đàm tại Hội nghị hòa bình về Syria (Geneva 2) diễn ra tại Geneva, Thụy Sĩ, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đã cảnh báo Mỹ không nên can thiệp vào các sự kiện đang diễn ra ở Ukraine. Ông Lavrov cho biết ông đã thảo luận về tình hình Ukraine với Ngoại trưởng Mỹ John Kerry và lưu ý ông John Kerry rằng “việc rất quan trọng lúc này là không can thiệp vào quá trình và tránh bất kỳ phát biểu làm nóng thêm tình hình tại Ukraine”. Ngoại Trưởng Lavrov lên tiếng chỉ trích “một số đại diện các nước Phương Tây đã đến thăm người biểu tình” và kêu gọi khối Liên minh châu Âu (EU) nên kềm chế, không can thiệp thêm vào cơn khủng hoảng chính trị hiện nay ở Ukraine.
Diễn biến bạo lực tại các đường phố Kiev khiến EU rất lo ngại và thực tế Brussels đã có những phản ứng quyết liệt. Tuy nhiên, EU sẽ rất khó nhất trí về các biện pháp trừng phạt nhằm vào Ukraine vì hai bên vẫn đang để ngỏ cơ hội đàm phán ký kết Hiệp định liên kết với nhau.
HẠNH CHI (tổng hợp)