Trong những ngày cận tết, hàng lậu xuất hiện tràn lan, gây nhiễu loạn thị trường và dư luận rất bức xúc. PV Báo SGGP có cuộc phỏng vấn ông Phạm Quốc Hùng, Cục phó Cục Hải quan TPHCM, về thực trạng và giải pháp ngăn chặn hàng lậu.
* Phóng viên: Thưa ông, dư luận đặt vấn đề vì sao vẫn còn quá nhiều kẽ hở khiến hàng lậu vẫn tuồn vào TPHCM?
* Ông PHẠM QUỐC HÙNG: Trong năm 2013 vừa qua, Cục Hải quan TPHCM đã phát hiện hơn 6.100 vụ vi phạm, trị giá trên 615 tỷ đồng. Đáng chú ý, đã phát hiện các vụ vận chuyển trái phép hơn 2.000 viên ma túy tổng hợp, gần 60kg tiền chất ma túy, và các vụ nhập khẩu trái phép sừng tê giác, thiết bị phá sóng điện thoại di động… Từ đầu năm 2014 tới nay, các chi cục thuộc Cục Hải quan TPHCM đã liên tiếp phát hiện nhiều vụ nhập lậu hàng hóa với số lượng lớn. Chẳng hạn như vụ phát hiện Công ty TNHH Mộc Lộc khai báo nhập khẩu máy kéo nông nghiệp, máy cắt cỏ trị giá hàng ngàn USD. Qua thực tế kiểm tra, toàn bộ số hàng hóa này đều đã qua sử dụng, thuộc diện cấm nhập. Hoặc như vụ phát hiện trên 400 món hàng lậu trên tàu Biển Đông Freighter sáng ngày 1-1-2014. Các mặt hàng bao gồm đầu đĩa, loa, hàng trăm thùng bia, nước ngọt, rượu các loại.
TPHCM là địa bàn tiếp nhận khối lượng hàng hóa xuất nhập khẩu lớn so với các địa phương khác trong cả nước, qua hệ thống cảng biển, cảng hàng không dân dụng, dịch vụ chuyển phát nhanh… Do vậy, các đối tượng buôn lậu, gian lận thương mại sử dụng nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi, táo bạo để tìm cách tuồn hàng lậu vào TPHCM. Để phá các mánh lới ngày càng tinh vi này, cán bộ hải quan đã phải rất công phu tìm tòi, học tập nâng cao nghiệp vụ chuyên môn, đồng thời kết hợp chặt chẽ với lực lượng liên ngành. Tuy vậy, việc ngăn chặn tuyệt đối 100% hàng hóa thẩm lậu vào thị trường TPHCM là điều không đơn giản.
Kiểm đếm các mặt hàng túi, ví da có dấu hiệu giả mạo tại kho Chi cục QLTT ngày 12-1.
* Các thủ đoạn nào thường được sử dụng để qua mặt cán bộ hải quan?
* Nhiều chiêu trò, thủ đoạn được đối tượng vi phạm dùng để qua mặt cán bộ hải quan, như khai báo hàng hóa có thuế suất thấp, tên hàng hóa nằm ngoài danh mục rủi ro, quản lý chuyên ngành để được hưởng luồng xanh (miễn kiểm tra) nhưng thực tế hàng hóa có giá trị lớn, thuế suất cao; khai báo sai tên hàng, số lượng, chủng loại, quy cách, nhãn hiệu, xuất xứ để hưởng trị giá thấp; giả mạo chứng từ thuộc bộ hồ sơ hải quan để khai thấp trị giá tính thuế hàng hóa nhằm gian lận thuế, gian lận trong định mức đầu tư gia công, hoặc đánh tháo hàng hóa chưa làm thủ tục hải quan ra ngoài khu vực giám sát hải quan; giả mạo chữ ký, con dấu công chức hải quan; cất giấu hàng hóa cấm xuất, cấm nhập dưới đáy phần cuối container, phía cửa container ngụy trang bằng lớp hàng hóa đúng khai báo... Đối với những mặt hàng ma túy, tiền chất ma túy, các đối tượng phù phép thành quà biếu, sữa tắm, dao cạo râu, chân đèn cầy, thú nhồi bông để dễ bề cho hàng lọt lưới. Để phát hiện, ngăn chặn kịp thời những thủ đoạn này, hải quan TPHCM gặp không ít khó khăn. Nhiều cán bộ hải quan bị các đối tượng đe dọa, chống trả, thậm chí gây thương tích trong quá trình làm nhiệm vụ.
* Trong thời điểm cận tết, Hải quan TPHCM đang làm gì để ngăn chặn hàng lậu, hàng giả, hàng chất lượng kém xâm nhập thị trường?
* Cục Hải quan TPHCM đã triển khai kế hoạch chống buôn lậu, gian lận thương mại trước, trong, sau Tết Nguyên đán. Trong đó xác định cụ thể về mặt hàng, địa bàn, tuyến đường, các nước diện trọng điểm; nghiên cứu kỹ các phương thức thủ đoạn buôn lậu mới phát sinh. Lãnh đạo Cục Hải quan TPHCM chỉ đạo tăng cường kiểm tra 100% đối với hàng bách hóa nhập khẩu có xuất xứ từ các nước diện trọng điểm; trang bị máy soi, tăng cường kiểm tra tỷ lệ xác suất đối với hàng hóa nhập khẩu có tuyến đường trọng điểm được hệ thống phân luồng miễn kiểm tra thực tế; tăng cường kiểm tra tối đa hàng xuất khẩu đi các nước diện trọng điểm. Bên cạnh đó, cán bộ hải quan chú trọng công tác kiểm tra, giám sát hành lý, bao gồm cả hành lý mang theo người và hành lý gửi trước hoặc sau chuyến đi. Cục Hải quan TPHCM cũng yêu cầu các đơn vị trực thuộc chủ động phối hợp chặt với các lực lượng chức năng khác trên địa bàn TPHCM chặn đứng hành vi buôn lậu, gian lận thương mại, nhập khẩu hàng giả, hàng kém chất lượng, góp phần ổn định thị trường hàng hóa tết, chống thất thu ngân sách nhà nước.
* Ông có khuyến cáo gì đối với người tiêu dùng trong dịp cận tết?
* Người tiêu dùng hiện nay có thói quen chấp nhận sử dụng hàng hóa không rõ chất lượng, nguồn gốc, xuất xứ. Nguyên nhân sâu xa vì ham rẻ, chưa nhận thức đầy đủ về quyền lợi đối với các sản phẩm được bảo hộ, vô tình tiếp tay cho nạn buôn bán hàng gian, hàng giả gia tăng. Do vậy, người tiêu dùng cần nâng cao cảnh giác, hỗ trợ lực lượng chức năng ổn định thị trường bằng cách tẩy chay hàng giả, kém chất lượng, không rõ xuất xứ.
THI HỒNG
