Miễn, giảm học phí cho gia đình người có công cách mạng là thể hiện chính sách ưu đãi của Đảng và Nhà nước ta nhưng việc thực hiện còn nhiều phiền phức. Hiện nay, người có công với cách mạng và thân nhân của họ (gọi tắt là diện chính sách) phải đi đường vòng mới nhận được sự miễn giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập tại các cơ sở giáo dục và đào tạo.
Theo quy định hiện hành (Nghị định số 49/2010/NĐ-CP của Chính phủ), đối tượng phải đóng trước học phí cho nhà trường, lấy xác nhận của nhà trường để làm căn cứ, kèm theo đơn từ, sau đó đến cơ quan khác nhận lại tiền học phí. Ngoài ra, việc thanh toán chỉ được giải quyết theo mức trần, trong khi trên thực tế, nhiều cơ sở giáo dục và đào tạo thu học phí cao hơn mức trần quy định. Đặc biệt, lại có tới 3 cơ quan khác nhau phụ trách thanh toán học phí tùy theo cấp độ học: Phòng GD-ĐT quận, huyện chịu trách nhiệm quản lý, tổ chức thực hiện chi trả cấp bù học phí trực tiếp bằng tiền mặt cho cha mẹ (hoặc người giám hộ) trẻ em học mẫu giáo, học sinh THCS ngoài công lập; Sở GD-ĐT chịu trách nhiệm quản lý, tổ chức thực hiện chi trả cấp bù học phí trực tiếp bằng tiền mặt cho cha mẹ (hoặc người giám hộ) học sinh THPT ngoài công lập; còn cha mẹ học sinh, sinh viên có con đang học tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp và giáo dục ĐH công lập phải đến Phòng LĐTB-XH quận, huyện “lấy lại” tiền học phí.
Việc bất hợp lý của trình tự, thủ tục và hồ sơ thực hiện miễn, giảm học phí cũng như phân công tới 3 cơ quan thanh toán học phí gây nhiều khó khăn cho các đối tượng thuộc diện hỗ trợ. Ngoài việc phải đi lại nhiều lần, nhiều nơi hơn, quy định trên dẫn đến việc một số đối tượng chính sách có hoàn cảnh khó khăn phải xoay xở chật vật, thậm chí là vay, mượn để đóng tiền học phí vào đầu kỳ học, sau một thời gian, có khi đến cuối năm học, gia đình chính sách mới được cấp bù học phí. Do vậy, cần sớm có những điều chỉnh thích hợp theo hướng đơn giản và thuận lợi hơn cho các đối tượng ưu tiên, nhất là các đối tượng chính sách có công để khuyến khích học tập cho con em các gia đình chính sách. Nếu tiếp tục duy trì sự phức tạp như vậy, tinh thần nhân văn của việc Nhà nước cấp trực tiếp tiền hỗ trợ miễn, giảm học phí cho diện chính sách, một trong những cách thể hiện truyền thống “đền ơn đáp nghĩa”, ít nhiều sẽ giảm ý nghĩa.
Mạnh Hòa
