Theo Reuters, Mỹ đã giành chiến thắng bước đầu trước Liên minh châu Âu (EU) trong vụ kiện tại Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) về việc EU đã cung cấp các khoản trợ cấp bất hợp pháp cho nhà sản xuất máy bay Airbus. Sau phán quyết của WTO công bố ngày 22-9, có thể EU sẽ phải gánh chịu những trả đũa thương mại nặng nề từ phía Mỹ.
Sau quá trình tố tụng lâu dài và phức tạp được khởi động từ năm 2004, WTO đã đưa ra phán quyết rằng EU và một số quốc gia thành viên là Pháp, Đức, Tây Ban Nha và Anh, đã không tuân thủ những quy định thương mại quốc tế khi duy trì các khoản trợ cấp cho Airbus, gây thiệt hại cho đối thủ Boeing (Mỹ).
Logo của Airbus. Ảnh minh họa: REUTERS
Đại diện Thương mại Mỹ, Michael Froman tuyên bố, phán quyết này là "một chiến thắng lớn đối với Mỹ" và nhấn mạnh rằng tổng số những khoản trợ cấp "bất hợp pháp" lên tới 22 tỷ USD.
Nhà sản xuất Boeing cảnh báo rằng, Washington có quyền đòi EU khoản bồi thường 10 tỷ USD mỗi năm bằng cách áp đặt "thuế hải quan bù trừ lên hàng hóa của châu Âu nhập khẩu vào Mỹ". Tuy nhiên, theo một quan chức khác của Mỹ, vẫn còn quá sớm để đánh giá thiệt hại thương mại cũng như để áp đặt bất kỳ biện pháp bồi thường nào.
Giới chức Mỹ tỏ ra thận trọng vì EU còn có 20 ngày để kháng cáo lại bản án trước khi WTO xem xét phán quyết của tổ chức này có được các quốc gia thành viên tán thành hay không. Bên cạnh đó, phán quyết không phải đã hoàn toàn chấp nhận các đòi hỏi của phía Mỹ.
Theo WTO, Mỹ không chứng minh được rằng các khoản trợ cấp cho Airbus đã gây tổn hại tới ngành công nghiệp Mỹ hoặc đã dẫn đến sự sụt giảm trong giá bán các máy bay.
Ngay khi phán quyết của WTO được công bố, Airbus đã bày tỏ sự khó hiểu khi khẳng định rằng Tập đoàn này đã tuân thủ phán quyết trước đó của WTO công bố năm 2011 cũng trong vụ kiện nói trên và đã yêu cầu những thay đổi trong chế độ trợ cấp. Tuy nhiên, Airbus cũng cho rằng một thỏa thuận “cân bằng và có lợi cho cả hai bên” sẽ có thể giúp giải quyết tranh chấp này.
Theo Ủy ban châu Âu (EC), cơ quan chịu trách nhiệm giám sát tính hợp pháp của các khoản trợ cấp của các quốc gia thành viên, một vài kết luận của WTO là “không thỏa đáng”. Tuy nhiên EC hoan nghênh việc WTO không nhận định rằng sự trợ giúp của EU cho việc phát triển các máy bay A350 và A380 của Airbus là những khoản trợ cấp bất hợp pháp.
Hiện EU cũng đang yêu cầu WTO phân xử việc Mỹ trợ giúp Boeing, nhất là cho phát triển dòng siêu máy bay 777X của hãng này.
NGUYỄN HỮU
