Ngoài mục đích góp phần làm phong phú sản phẩm du lịch ở điểm đến, chương trình nghệ thuật phục vụ du khách được xem là nét đặc trưng văn hóa của một vùng đất, quốc gia để giới thiệu, truyền tải đến du khách nước ngoài. Hiện nay, ngoài thành công của múa rối nước, dường như Việt Nam (VN) vẫn chưa xây dựng được một sân khấu chuyên nghiệp để biểu diễn nghệ thuật văn hóa dân tộc phục vụ khách quốc tế.
Ra đời là... tiêu!
Câu chuyện thiếu sản phẩm du lịch, dịch vụ giải trí, quà tặng lưu niệm đặc sắc để du khách xài tiền là vấn đề khá nan giải của ngành du lịch VN. Tại hội nghị du lịch vừa được Bộ VH-TT-DL tổ chức vào cuối tháng 8-2012 vừa qua, đại diện Tổng cục Thống kê cho biết, theo số liệu thống kê mới nhất vào quý 3-2011, bình quân chi tiêu của du khách quốc tế đến VN trong năm 2011 vẫn không có gì thay đổi so với lần thống kê năm 2009 trước đó. Nếu khách quốc tế đến VN bằng hình thức tự đi thì chi tiêu bình quân khoảng 105 USD/ngày/người, tương đương mức thống kê năm 2009; nếu mua tour, ngoài chi phí trả tour du khách chi tiêu, mua sắm thêm khoảng 62 USD/ngày/người, tăng hơn 3% so với năm 2009.
Du khách quốc tế trải nghiệm, khám phá trung tâm TPHCM bằng xích lô.
TPHCM được xem là trung tâm kinh tế, du lịch của cả nước, TPHCM đón 58% tổng lượt khách quốc tế đến TPHCM, du lịch đóng góp đến 11% GDP kinh tế TP. Trong định hướng phát triển, du lịch được xác định là ngành kinh tế mũi nhọn đang được TP đầu tư tạo nhiều sản phẩm mới, điểm đến hấp dẫn phục vụ du khách và không ngoài mục đích để du khách xài tiền nhiều hơn. Tại các nước trong khu vực, chương trình tour phục vụ khách quốc tế đều bắt buộc phải có xem chương trình biểu diễn văn hóa nghệ thuật và giá vé xem những chương trình này không hề rẻ, khoảng 30 - 50 USD/vé, có nơi giá vé cao hơn. Ở VN, theo đánh giá của các doanh nghiệp (DN) du lịch, hiện nay vẫn chưa có được một sân khấu phục vụ khách du lịch chuyên nghiệp đúng nghĩa.
TPHCM, nơi đi đầu cả nước về việc đầu tư, xây dựng các sân khấu kịch, biểu diễn nghệ thuật văn hóa dân tộc cho du khách nước ngoài, thế nhưng đến nay nhiều chương trình, sân khấu đã chết hoặc đang ngắc ngoải vì ế khách. Riêng sân khấu rối nước là tương đối thành công, thu hút được khách quốc tế.
Ông Nguyễn Việt Anh, Trưởng phòng Lữ hành Sở VH-TT-DL TPHCM, cho biết, thời gian trước đây một số đơn vị tại TPHCM như Sân khấu kịch Phú Nhuận, Nhà hát ca múa nhạc Bông Sen… đã xây dựng chương trình nghệ thuật cho du khách nhưng không cầm cự được lâu dài. Hiện nay chương trình “Hồn Việt” của Công ty CP Nghệ sĩ Mê Kông đang trong tình trạng thua lỗ nặng vì thu không đủ bù chi. Bà Nguyễn Thị Ngọc Huyền, Giám đốc Công ty CP Nghệ sĩ Mê Kông, cho biết, chương trình nghệ thuật “Hồn Việt” được biểu diễn định kỳ vào ngày 15 và 23 hàng tháng, 1 suất/ngày trong khoảng thời gian từ 16 giờ đến 17 giờ tại Nhà hát TPHCM.
“Hồn Việt” hoạt động gần 1 năm, nội dung chương trình được du khách đánh giá tích cực, thế nhưng số lượng khách xem còn ít và chủ yếu là lượng khách lẻ, chưa kết hợp được các DN du lịch đưa chương trình vào tour. Theo bà Huyền, dù đã có hỗ trợ từ Nhà hát TP nhưng tổng chi phí trả cho các nghệ sĩ tham gia… cho một suất diễn trong 1 giờ khoảng 64 triệu đồng. Trong khi đó, số vé bán được cho 1 suất khoảng 70-120 vé, với giá vé 300.000 đồng/người thì chương trình vẫn lỗ nặng! Dù đã ấn định ngày biểu diễn, nhưng nếu rơi vào những ngày quan trọng, nhà hát cần trưng dụng cho sự kiện khác thì phải hủy diễn, dời ngày.
- Cần sân khấu ổn định
Trước bờ vực sống chết, những người tâm huyết với “Hồn Việt” vẫn hy vọng, tìm kiếm giải pháp để sân khấu được tiếp tục sáng đèn và quan trọng là cắt được lỗ! Nhược điểm lớn nhất của chương trình hiện nay là địa điểm, thời gian tổ chức chưa thật sự ổn định. Đây là trở ngại làm các DN lữ hành đưa khách quốc tế vào VN chưa dám mạnh dạn đưa vào chương trình tour cho du khách. Đại diện Công ty Du lịch Apex chuyên về thị trường khách Nhật cho biết, DN lữ hành cũng muốn đưa chương trình xem nghệ thuật “Hồn Việt” vào chương trình tour nhưng do yếu tố không ổn định nên DN e ngại, nhất là đối với thị trường nước ngoài, DN phải xây dựng chương trình tour, mời chào trước cả năm gởi cho đối tác. Đối với thị trường Nhật, DN lữ hành càng e ngại hơn vì nếu bể chương trình, không thực hiện đúng hợp đồng đã ký trước thì số tiền đền bù khá cao.
Nếu xét về tính quy mô, chuyên nghiệp thì ngành du lịch VN nói chung, TPHCM nói riêng cần phải có một sân khấu phục vụ cho khách du lịch đúng nghĩa. Vì với những chương trình như hiện nay, thì tiềm lực và mức đầu tư vẫn chưa đủ để có thể “ép” DN lữ hành đưa vào chương trình tour. Hiện nay, Tổng Công ty Văn hóa Sài Gòn đang có kế hoạch xây dựng một trung tâm nghệ thuật chuyên phục vụ khách du lịch, với việc sửa chữa rạp Quốc Thanh (cũ) thành Nhà hát Sài Gòn, kinh phí đầu tư khoảng 10 tỷ đồng. Tuy nhiên, dự án này vẫn chưa thể thực hiện được và có thông tin trung tâm nghệ thuật này sẽ được chuyển xây dựng ở một nơi khác.
Ông Phan Xuân Anh, Giám đốc Công ty Du Ngoạn Việt, đánh giá, ngoài thành công của sân khấu rối nước, các sân khấu về nhạc dân tộc, văn hóa dân gian của VN vẫn chưa tạo được sự hấp dẫn cho du khách. Ông An Sơn Lâm, Giám đốc Công ty Thuyền buồm Đông Dương, đưa ra ý tưởng, TPHCM có thể xây dựng một show “Gia Định thành” nói về quá trình mở cõi, xây dựng vùng đất phương Nam gắn với hình ảnh sông nước, cuộc sống lao động, sản xuất… Nhưng trên hết, TP phải có được một mặt bằng đủ lớn để đầu tư, xây dựng sân khấu, bãi đậu xe và khu vực ẩm thực. TP nên giao đất, không còn đất ở quận 1 thì có thể ở quận 2, quận 7… các DN tư nhân sẵn sàng đầu tư.
| |
MỸ HẠNH
