Đây là năm đầu tiên xóa bỏ hoàn toàn độc quyền lịch blốc, kể cả hình thức gọi là độc quyền tập thể. Nhiều tình tiết thú vị của mùa lịch năm nay đã xuất hiện.
Khác mọi năm, đầu mùa lịch năm nay khởi động rất sớm, từ cuối tháng 9-2006 và lên cao điểm vào trung tuần tháng 11-2006, trong khi các năm trước ngày 10-11 mới chỉ là đầu vụ.
Fahasa TP và một số đơn vị xuất bản, phát hành blốc đã tiên liệu được vấn đề phức tạp nên tổ chức họp bàn thống nhất mức chiết khấu từ 30% đến 35% (năm trước 27% đến 30%) để mọi đơn vị làm lịch đều có lời.
Nhưng bất ngờ một tay làm lịch lẻ là Sơn Minh Khai phát pháo nâng chiết khấu ngay lên tới 50% và tung tin sẽ còn in nối bản tiếp. Chuyện chưa từng có này lập tức gây rúng động thị trường. Tâm lý sợ ế, thua lỗ đã đè nặng lên tất cả mọi nhóm làm lịch! Các đại gia tư nhân đứng ngồi không yên, phải bám theo nâng chiết khấu để phòng tránh rủi ro.
Giá lịch trên thị trường bán lẻ cũng giảm so với giá bìa 10%, rồi 20%. Đây là mức giá rẻ bất ngờ. Trong khi ấy, theo nhận xét chung, năm nay chủng loại blốc phong phú, mẫu mã đẹp, kiểu dáng hấp dẫn.
Riêng Nhà sách Ngọc Châu tung ra loại blốc siêu cực đại 38 x 54 cm giá 315.000đ/blốc chỉ chiết khấu 25% nhưng bán rất chạy. Loại trung màu, trung thường, đại… được các tỉnh và vùng nông thôn tiêu thụ mạnh. Người tiêu dùng được lợi lớn từ pha cạnh tranh đầu tiên và không kém phần khốc liệt này.
Giá bán sỉ cho đại lý cấp 1 giảm trên dưới 50%, giá bán lẻ cho người tiêu dùng trên thị trường giảm trên dưới 20%, trong khi tiền giấy và công in không giảm (một số trường hợp còn tăng) là một điều rất bất ngờ.
Trong khi ấy, blốc của NXB Đại học Quốc gia TPHCM được in khá đẹp vẫn “kiên cường” giữ chiết khấu 40%, dù các nhà phân phối lẻ thuyết phục nâng thêm chiết khấu để tiêu thụ. Đến ngày 15-11, NXB này mới chỉ bán ra được vài trăm ngàn blốc, còn đầy kho hơn 1 triệu blốc.
Nhận thấy nguy cơ cao, lập tức chiết khấu được nâng cao ngất trời mây: từ 50% đến 60%. Chỉ trong nửa tháng, đến cuối tháng 11-2006 hàng triệu blốc của NXB ĐHQG TPHCM đã bán xong. Thời điểm này cũng là lúc có dấu hiệu thiếu blốc vàø thị trường vẫn còn đầy biến động bất ngờ! Theo nguồn tin mới nhất, cả nước thực in chỉ khoảng trên 11 triệu blốc trong khi nhu cầu thị trường cần khoảng 16 triệu.
Một số nhà xuất bản, nhóm, đơn vị làm lịch đã hết nhẵn blốc do phải bán gần như đổ tháo từ trước. Các nhà am hiểu thị trường đưa ra phán đoán sẽ xảy ra tình trạng in lậu do thiếu blốc trầm trọng vào cuối vụ nếu các nhà xuất bản không kịp thời in bổ sung thêm theo phương án dự phòng. Một cuộc chạy đua nước rút hết sức quyết liệt sẽ diễn ra vào cuối tháng 12-2006.
Theo giới thạo tin thì hầu hết các nhà làm lịch blốc 2007 sẽ ở ngưỡng lãi rất ít hoặc lỗ chút đỉnh. Còn thắng lớn là các nhà làm bìa lịch blốc. Giá bìa các năm trước 4.000đ/bìa, năm nay tăng 500đ tới 1.000đ/bìa mà vẫn không đủ bán.
Những nơi làm bìa đã ngưng nhận đặt hàng cách nay 1 tháng. Bây giờ nhận phải qua tháng 1-2007 mới có hàng giao! Giới làm bìa cho biết cứ 1 triệu bìa lời khoảng 1 tỷ đồng đến 1,5 tỷ đồng, tùy loại bìa 35 x 50cm hay 40 x 60 cm. Người tiêu dùng tiếp tục được hưởng lợi về giá cả và toàn quyền chọn lựa mẫu mã lịch blốc theo ý thích riêng mình.
Trật tự cũng sẽ được tái lập như lịch tờ. Ai làm đẹp, chất lượng cao, giá thành hạ sẽ thắng.
XUÂN THÁI
