“Chung cư răng rụng” là cách nói tượng hình của Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TPHCM Nguyễn Văn Đua về những chung cư xuống cấp trầm trọng ở quận 10. Trở lại khảo sát hiện trạng mới nhất tại các lô chung cư này, chúng tôi ghi nhận:
- Răng rụng” gần hết
Lô K chung cư Nguyễn Kim cần tháo dỡ gấp. Ảnh: MINH ANH
Hầu hết 45 lô nhà thuộc các chung cư (CC) Nguyễn Kim, Ngô Gia Tự, Lý Thường Kiệt, Ấn Quang… đều xuống cấp nghiêm trọng. Chúng được xây vào thập niên 60-70 của thế kỷ trước với vật liệu cột dầm thép, sàn bê tông, trần ván ép, phía trên lợp tole. Trong số này, 31 lô đã đứng trước nguy cơ sụp đổ và 7 lô CC (K, L, M, N, O thuộc CC Nguyễn Kim; G, B thuộc CC Ngô Gia Tự) có thể sụp bất cứ lúc nào…
Bước lên lầu 3, lô K CC Nguyễn Kim, mùi ẩm thấp xộc vào mũi mọi người do hệ thống thoát nước đã hư, nước thải chảy ra bên ngoài. Bằng mắt thường, cũng có thể thấy 28/112 căn hộ ở đây đã cơi nới bằng cách bít lỗ thông gió để tăng diện tích. Một chủ hộ thanh minh: “Nơi đây có 470 người ở, hộ ít nhất là 3, hộ nhiều nhất đến 20 khẩu nên phải cơi nới thêm”.
Khảo sát của cơ quan chức năng cho thấy 65% nền nhà ở lô K bị rạn nứt; nền hành lang và cầu thang bị bong và nứt toác, tỷ lệ hư hỏng tới 75%; 100% xà gồ thép (trần) bị rỉ sét và trần bị thấm nước, mục rỗng, bể với tỷ lệ 70%. Lần theo cầu thang lô K, chúng tôi ghi nhận các tấm thép gia cố sàn bị mục gãy, lớp bê tông bảo vệ bên ngoài bong tróc gần hết lòi cả cột thép gãy bên trong. Bước vào một căn nhà bề ngoài có vẻ còn mới, gia chủ dẫn chúng tôi ra gian bếp và chỉ cho xem vết nứt lớn dọc theo tường, theo cột nhà. Ấy vậy mà vẫn có hàng trăm người cư ngụ và thêm hàng trăm người khác buôn bán xung quanh lô K, bất chấp nguy hiểm.
Điều đáng quan ngại ở chỗ kết cấu chịu lực của các CC chính là khung cột, dầm thép ở các tầng và sàn bê tông. Kiểm định chất lượng tại lô K cho thấy 58/146 cột (tầng trệt), 37/144 cột (tầng 1), 38/150 (tầng 2), 21/150 cột (tầng 3) bị hư hỏng nặng. Về các dầm thép, có 119/355 dầm (tầng 1), 51/342 dầm (tầng 2), 47/326 dầm (tầng 3), 108/318 dầm (mái) bị rỉ sét, hư hỏng nặng. Riêng sàn bê tông, hầu hết các ô sàn bêtông của lô K đều bị hư hỏng từ 60,5-87,2%.
- Thay “răng” kiểu... cuốn chiếu
Vì sao những tòa nhà “răng rụng” – xuống cấp nghiêm trọng, “sắp sập” mà vẫn tồn tại, bất chấp nguy hiểm đến tính mạng, tài sản công dân? Theo báo cáo của UBND quận 10, chủ trương tháo dỡ chung cư xuống cấp đã có từ lâu và năm 1998, Q10 đã tháo dỡ tòa nhà đầu tiên – lô R của CC Nguyễn Kim. 112 hộ dân ở đây phải bố trí tạm cư tận Gò Vấp vì trong quận không có quỹ nhà.
Năm 2003, lô D CC Ngô Gia Tự bị lún, 187 hộ dân ở đây cũng phải “chạy nạn” sang CC Lê Thị Riêng (cùng với 130 hộ ở lô S CC Nguyễn Kim). Và phần đất lô S CC Nguyễn Kim đang được xây dựng cao 12 tầng để bố trí tái định cư cho 133 hộ dân lô B (CC Nguyễn Kim) đang “tạm cư”. Riêng phần đất sau khi tháo dỡ lô B sẽ xây thêm một trường học cho Q10. Trở lại hiện trường vụ sụt lún lô D CC Ngô Gia Tự, chúng tôi được biết nơi đây sẽ mọc lên CC mới cao 15 tầng chứa trên 200 hộ dân từ các lô C, lô E cũng thuộc CC Ngô Gia Tự. Với cách làm theo kiểu “cuốn chiếu” như trên, từ năm 1998 đến nay, quận 10 đã tháo dỡ được 7 lô CC, xây mới được 4 lô CC và đang xây 2 lô CC. Với tiến độ như vậy, không biết khi nào Q10 mới đủ sức thay tất cả 31 tòa nhà có thể sập bất cứ lúc nào?
- “Đèn xanh” đã bật
Cầu thang gần như rời khỏi sàn bê tông. Ảnh: MINH ANH
Mặc dù chậm nhưng trong điều kiện quỹ nhà tái định cư thiếu, ngân sách đầu tư thiếu trước hụt sau, cơ chế chính sách không rõ ràng, đạt được kết quả như trên cũng là nỗ lực lớn của chính quyền và các ban ngành quận 10. Để nhanh tiến độ giải tỏa xây dựng mới các CC xuống cấp, trong buổi làm việc với Thường trực Thành ủy, HĐND, UBND TPHCM, Q10 đã có một số kiến nghị cụ thể: UBND TPHCM thu hồi và giao một số khu đất để tạo nền và xây dựng CC cao tầng phục vụ tái định cư.
Do nguồn vốn có hạn, để có 1.620 tỷ đồng đầu tư xây dựng 1.727 căn hộ CC mới, Q10 xin một “cơ chế đặc cách” để chủ động mời gọi nhà đầu tư vào xây CC (đổi lại bằng căn hộ); chủ động lập và trình duyệt dự án (nhằm rút ngắn thời gian)… Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TPHCM Nguyễn Văn Đua chỉ đạo: Trước mắt đặc cách cho Q10 chủ động phối hợp với Sở Quy hoạch Kiến trúc làm quy hoạch chi tiết và trình thẩm định cấp tốc để mau chóng xây dựng các CC và hạ tầng.
Chỉ định TCT Địa ốc Sài Gòn bắt tay xây dựng ngay các lô CC đã được duyệt về tầng cao (không nâng thêm tầng). Lãnh đạo TPHCM sẽ bàn bạc với các đơn vị thuộc TƯ đóng trên địa bàn Q10 để thu hồi một số kho bãi xây dựng hạ tầng. Đẩy nhanh tiến độ làm đường vào các khu dân cư, tái định cư vì “dân cần nền và nền thì phải có đường mới vào được để mà xây cất””. Như vậy cái “cơ chế đặc biệt” mà Q10 xin với TPHCM gần như đã được đáp ứng đầy đủ. “Đèn xanh” đã bật!
DƯƠNG MINH ANH
