(SGGPO).- Bức tranh kinh tế xã hội và tình hình ngân sách quốc gia năm 2011 và những tháng đầu năm 2012 đã được phác họa khá rõ với hai báo cáo của Chính phủ được trình bày tại phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội hôm nay, 20-4, gồm: Báo cáo bổ sung về tình hình kinh tế xã hội năm 2011 và triển khai thực hiện kế hoạch kinh tế - xã hội năm 2012 do Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh trình bày và Báo cáo đánh giá bổ sung về kết quả thực hiện ngân sách nhà nước năm 2011, tình hình triển khai thực hiện dự toán ngân sách nhà nước năm 2012 do Bộ trưởng Bộ Tài chính Vương Đình Huệ trình bày.
Đối diện nhiều thách thức, song nền kinh tế đang chuyển biến tích cực
Theo Bộ trưởng Bùi Quang Vinh, trong số 22 chỉ tiêu đề ra trong kế hoạch 2011, có 13 chỉ tiêu đạt và vượt kế hoạch. Một số chỉ tiêu đạt kết quả cao hơn so với số ước tính đã báo cáo với Quốc hội như tốc độ tăng tổng kim ngạch xuất khẩu; tỷ lệ nhập siêu; tuyển mới trung cấp chuyên nghiệp; tỷ lệ cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng được xử lý…
Nhập siêu cả năm 2011 đạt 9,84 tỷ USD, bằng 10,16% tổng kim ngạch xuất khẩu; thấp hơn nhiều so với kế hoạch đầu năm và số đã báo cáo Quốc hội. Đây cũng là mức nhập siêu thấp nhất trong nhiều năm qua.
Đáng lưu ý, một số chỉ tiêu không đạt kế hoạch là tốc độ tăng tổng sản phẩm trong nước, tổng vốn đầu tư phát triển, chỉ số giá tiêu dùng, diện tích sàn nhà ở đô thị, tỷ lệ dân số nông thôn được sử dụng nước hợp vệ sinh.
Về tình hình triển khai thực hiện kế hoạch năm 2012, Bộ trưởng Vinh nhấn mạnh, đi đôi với việc triển khai kế hoạch năm 2012, các cấp, các ngành đã nghiêm túc thực hiện đồng bộ các giải pháp kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, đảm bảo an sinh xã hội. Tình hình kinh tế trong quý 1/2012 được nhìn nhận “đã có những chuyển biến tích cực và đúng hướng”. Các hoạt động văn hóa, thông tin, thể dục, thể thao tiếp tục phát triển. An sinh xã hội và phúc lợi xã hội được bảo đảm, các vấn đề xã hội bức xúc được quan tâm giải quyết, tai nạn giao thông giảm, trật tự an toàn giao thông chuyển biến tích cực. Quốc phòng, an ninh được tăng cường, chính trị - xã hội ổn định; công tác đối ngoại tiếp tục đạt kết quả tích cực. Cải cách hành chính, thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, đấu tranh phòng chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí được quan tâm chỉ đạo. Nhiệm vụ tái cơ cấu nền kinh tế tập trung vào ba lĩnh vực trọng tâm đang được triển khai tích cực.
Báo cáo của Bộ trưởng Bộ Tài chính Vương Đình Huệ cho biết, thu ngân sách năm 2011 đạt 704.267 tỷ đồng, vượt 18,4% so với dự toán và tăng 29.767 tỷ đồng so với con số đã báo cáo Quốc hội. Bội chi ngân sách 4,9% GDP, đã giảm nhiều so với mức 5,8% của 2010 và thấp hơn mức 5,3% kế hoạch. Dư nợ công bằng 52,9% GDP; dư nợ Chính phủ 41,9% GDP và dư nợ nước ngoài của quốc gia 41,1% GDP; đều nằm trong các giới hạn cho phép.
Tuy nhiên, tình hình vẫn đang nổi lên những khó khăn, thách thức. Tăng trưởng kinh tế quý I chỉ đạt 4%, thấp hơn so cùng kỳ và quý IV năm 2011. Lãi suất tuy đã giảm nhưng vẫn còn ở mức cao, khả năng hấp thụ vốn tín dụng của doanh nghiệp còn hạn chế. Sản xuất công nghiệp tăng chậm, lượng tiêu thụ giảm, tồn kho lớn. Tình trạng quá tải ở các bệnh viện, công tác bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm còn bức xúc. Đời sống của một bộ phận dân cư gặp khó khăn, nhất là ở các vùng nghèo, vùng dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa. Tình hình tai nạn giao thông, tệ nạn xã hội, tội phạm, khiếu nại, tố cáo của công dân còn diễn biến phức tạp…
Về tài chính – ngân sách, thực hiện thu ngân sách quý 1 đạt 172.770 tỷ đồng, bằng 23,3% dự toán. Điều đáng lưu ý là chỉ có 18/63 địa phương thu đạt trên 24% dự toán, cao hơn mức bình quân chung, 28/63 địa phương thu đạt cao hơn cùng kỳ năm trước, còn lại thu thấp hơn cũng kỳ. Điều này cho thấy để đạt được mục tiêu tăng thu 5-8% so với dự toán được Quốc hội quyết định trong năm nay là một thách thức lớn.
Hài hòa chính sách tiền tệ và tài khóa, hỗ trợ sản xuất kinh doanh
Để hoàn thành kế hoạch năm 2012, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và đầu tư nhấn mạnh 8 nhóm giải pháp. Giải pháp hàng đầu trong số này vẫn là tiếp tục kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, theo đó Chính phủ kiên trì thực hiện chính sách tiền tệ chặt chẽ, thận trọng theo hướng bảo đảm chủ động, linh hoạt, kết hợp hài hòa giữa chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa để kiềm chế lạm phát năm 2012 là tăng khoảng 8-9%. Đồng thời, thực hiện chính sách tài khóa chặt chẽ, hiệu quả. Chủ động điều hành và kiểm soát chặt chẽ tốc độ tăng tổng phương tiện thanh toán, tăng trưởng tín dụng để bảo đảm tốc độ tăng trưởng tín dụng năm 2012 khoảng 15 - 17%. Tiếp tục thực hiện chính sách tín dụng hỗ trợ nông nghiệp, nông thôn, doanh nghiệp nhỏ và vừa, sản xuất hàng xuất khẩu, công nghiệp chế biến. Nghiên cứu, áp dụng giải pháp khoanh nợ đối với số doanh nghiệp tốt, có tiềm năng phát triển nhưng đang gặp khó khăn…
Các nhóm giải pháp khác bao gồm tập trung tháo gỡ khó khăn, tạo điều kiện thúc đẩy sản xuất kinh doanh phát triển; thực hiện tốt các nhiệm vụ trọng tâm tái cơ cấu nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng theo hướng nâng cao hiệu quả và khả năng cạnh tranh; nâng cao chất lượng nhân lực, đẩy nhanh ứng dụng khoa học và công nghệ; bảo đảm an sinh xã hội, giảm nghèo bền vững, nâng cao chất lượng công tác chăm sóc sức khỏe, bảo đảm đời sống văn hóa, tinh thần của nhân dân. Đồng thời, tăng cường phòng, chống thiên tai, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu; hoàn thiện hệ thống pháp luật, đẩy mạnh cải cách hành chính, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, tăng cường phòng, chống tham nhũng.
ANH THƯ