Ngày 22-4-1991, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng đã ký quyết định thành lập Công ty Ứng dụng Khoa học kỹ thuật Nhiệt đới, thuộc Trung tâm Nhiệt đới Việt - Xô (tiền thân của Tổng Công ty Thái Sơn ngày nay), với nhiệm vụ chủ yếu là ứng dụng và chuyển giao kết quả nghiên cứu khoa học của Trung tâm Nhiệt đới Việt - Xô và các cơ quan khoa học trong và ngoài nước về lĩnh vực kinh tế, quốc phòng.
Là doanh nghiệp quân đội với chức năng hoạt động dịch vụ khoa học - kỹ thuật, chuyển giao công nghệ, kinh doanh tổng hợp, xuất nhập khẩu, dịch vụ thương mại, lại ra đời trong bối cảnh Liên Xô và các nước Đông Âu sụp đổ, tổng công ty gặp muôn vàn khó khăn.
Những ngày đầu thành lập, Tổng Công ty Thái Sơn hoạt động tập trung vào các lĩnh vực dịch vụ, chuyển giao công nghệ và dịch vụ kỹ thuật, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm. Hàng loạt các công trình xử lý nước thải, nước cấp, xử lý rác thải, khói bụi do công ty nghiên cứu, ứng dụng, xây dựng và chuyển giao cho các đơn vị trong và ngoài quân đội trong suốt 20 năm qua đã khẳng định được thế mạnh vượt trội của Thái Sơn trên lĩnh vực này.
Những năm qua, dựa trên kết quả nghiên cứu từ phòng thí nghiệm và xây dựng quy trình công nghệ xử lý cho các loại nước thải theo phương pháp vi sinh bám trên bề mặt giá thể, đội ngũ cán bộ khoa học kỹ thuật Trung tâm Ứng dụng và chuyển giao công nghệ của tổng công ty đã nghiên cứu ứng dụng thành công quy trình công nghệ dùng phương pháp vi sinh hiếu khí trong điều kiện nhân tạo để loại bỏ chất hữu cơ có trong nước thải. Công nghệ này đã được tổng công ty đưa vào ứng dụng ở Bệnh viện 175 công suất 500m³/ngày; Bệnh viện 108, Bệnh viện 103…
Với đội ngũ cán bộ khoa học có nhiều kinh nghiệm trong nghiên cứu ứng dụng, thi công các công trình xử lý nước thải, tổng công ty đã tham gia thiết kế, thẩm định và tư vấn công nghệ môi trường cho nhiều dự án như thiết kế hệ thống xử lý nước thải Nhà máy sữa Vinamilk công suất 1.000m³/ngày; Khu công nghiệp Loteco công suất 8.000m³/ngày; Nhà máy bia Foster Tiền Giang công suất 1.400m³/ngày…
Không chỉ có thế mạnh về hoạt động KHKT, chuyển giao công nghệ, những năm gần đây, tổng công ty đã chủ động mở rộng thị phần, thị trường hoạt động, bổ sung thêm ngành nghề đầu tư phát triển hạ tầng và kinh doanh nhà; xuất nhập khẩu thủy sản, vật tư, thiết bị phục vụ sản xuất... Tổng công ty đã triển khai nhiều dự án đầu tư có hiệu quả như khu nhà ở cho cán bộ quân đội tại xã Phước Kiểng, Nhà Bè; khu dân cư phường 17, quận Gò Vấp; Khu công nghiệp Tiên Phước, tỉnh Tiền Giang, diện tích 470ha và dự án Khu thương mại Kiep - Ucraina với tổng vốn đầu tư hàng ngàn tỷ đồng. Các hoạt động sản xuất kinh doanh của tổng công ty luôn đạt tốc độ tăng trưởng và hiệu quả kinh tế cao. Giai đoạn 2005-2010, tổng công ty đạt tốc độ tăng trưởng bình quân 145,57%; lợi nhuận tăng bình quân 204,6%/năm, hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu nộp ngân sách với Nhà nước và cấp trên.
Khởi nghiệp với số vốn hơn 13 tỷ đồng, qua 20 năm xây dựng và phát triển, đến nay, Tổng Công ty Thái Sơn đã có bước phát triển vượt bậc cả về thế và lực. Thương hiệu Thái Sơn đã khẳng định được thế đứng vững chắc trên thương trường.
Phạm Văn Mấy