Ăn Tết xanh

Làn sóng thực phẩm bẩn trong thời gian qua giờ đây đã khiến đông đảo người dân thay đổi thói quen tiêu dùng. Chưa bao giờ, mọi người cảm nhận được đầy đủ ý nghĩa của căn bếp trong gia đình như hiện nay. Ngay trước Tết Bính Thân xu hướng: ăn sạch, sống xanh, thân thiện với môi trường đã bùng lên mạnh mẽ.

Ăn đã khác xưa

Tết Việt không thể thiếu thịt mỡ, dưa hành, bánh chưng xanh và nồi thịt kho. Từ nhiều tháng nay, vì sợ mua phải heo bị bơm chất tạo nạc, các bà nội trợ Việt đã dấy lên phong trào “tìm về quê mẹ” để săn thực phẩm sạch. Những vật nuôi, rau củ quả, dù còi cọc nhưng được nuôi trồng theo kiểu thuận tự nhiên được gom góp sạch sẽ. Những người không có quê thì cũng lặn lội về những bản làng xa xôi để săn hàng. Người không có điều kiện đến tận nơi thì nhờ công nghệ kết nối, người quen sẽ sẵn sàng tìm kiếm hàng sạch để cung cấp. Cách xa hàng trăm cây số, nhưng nếu các bà nội trợ muốn thịt tươi thì có xe chuyển giao tận nhà trong ngày, còn để ít ngày thì thịt sẽ được cấp đông. Chưa bao giờ mối quan hệ giữa người mua và kẻ bán lại khăng khít đến thế. Người mua thì vui vẻ, người bán cũng rất dịu dàng bởi họ có chung một mối tâm giao về thực phẩm sạch.

Minh họa: K.T

Nếu như trước đây trên bàn ăn các bà nội trợ thường khoe nhau thực phẩm nhập ngoại, thì bây giờ đang rộ lên xu hướng tìm về các trang trại chăn nuôi trong nước. Những trang trại này chăn nuôi gia cầm, gia súc theo kiểu truyền thống, thủ công nên thịt bò và sữa bò mang “thương hiệu” hữu cơ đang được các bà mẹ trẻ quan tâm và săn lùng. Trứng gà tươi, vịt thả ao, gà “đi bộ” từ các miệt vườn giờ đây cũng thuộc hàng hiếm, người mua muốn dùng trong dịp tết phải đặt hàng trước cả tháng.

Ngày xưa đến nhà nhau người ta hay đãi nhau của ngon vật lạ được sưu tầm từ khắp năm châu bốn biển thì bây giờ có phong trào khoe các món ăn “nhà làm”, hay chí ít là sản phẩm của các cá nhân chuyên sản xuất hàng “Homemade”. Những sản phẩm này được sản xuất theo kiểu thủ công, số lượng ít nên địa chỉ thường được truyền miệng nhau, hoặc được những “chuyên gia ẩm thực” trải nghiệm rồi giới thiệu. Vì thế, sau phong trào tự gói bánh chưng tại nhà, các bà nội trợ tiếp tục trở về căn bếp gia đình “tự biên tự diễn” từ dưa hành, củ kiệu cho tới giò thủ, thịt đông… Nấu nướng trước là để cho gia đình, sau là để làm quà biếu bạn bè, người thân. Ngày tết, được tặng vài chục trứng gà ta nhặt nhạnh ở vườn để làm nồi thịt kho trứng là đã thấy ấm lòng. Cho nhau trao cả tình thân. Không có lời chúc sức khỏe nào quý bằng.

Tết này, những món xôi gói lá chuối hay các loại bánh truyền thống của ba miền Bắc, Trung, Nam được gói bằng lá được đặc biệt quan tâm vì thân thiện môi trường. Các thầy cô ở một số trường cũng tổ chức cho học sinh học gói bánh chưng, bánh tét. Bánh chưng, bánh tét được coi là đặc sắc thì phải được gói bằng đậu xanh ở rẫy, gạo nếp lức và thịt heo ở bản…

Từ ngày có thông tin về cà phê pha hóa chất, cửa hàng rang xay cà phê truyền thống ở đầu phố mấy năm nay hiu hắt giờ bỗng xôm tụ. Một số người là “fan” cuồng của cà phê bấm bụng bỏ bớt thú vui quán xá, bỏ luôn thói quen uống cà phê pha sẵn tiện lợi để tìm về với cà phê rang xay tại chỗ, kiên nhẫn ngồi chờ từng giọt cà phê phin nhỏ tí tách. Có người còn mua cả máy rang xay cà phê mini tự rang để uống. Vì vậy tết này, thiên hạ đổ xô đi tìm các địa chỉ bán cà phê tươi, cà phê sạch, trà sạch làm quà biếu. Có vẻ như, cà phê sạch đang giúp những người luôn tất bật sống chậm lại.

Nhu cầu, thói quen ăn uống của người tiêu dùng thay đổi khiến người bán cũng phải đổi thay, một số cửa hàng thực phẩm “xanh” ra đời ban đầu để phục vụ những người thân quen. Tự đặt cho mình tiêu chí về thực phẩm sạch, tự liên hệ thuyết phục nông dân cung cấp sản phẩm sạch rồi đưa đến tận tay người tiêu dùng, những cửa hàng này đang đặt những viên gạch đầu tiên cho thực phẩm sạch và môi trường xanh. Trong năm, Công ty Vissan cũng ra mắt hệ thống cửa hàng cung cấp thịt sạch theo tiêu chuẩn VietGap, Vinmart cũng trình làng hệ thống cung cấp rau sạch được người tiêu dùng tin cậy. 

Tiêu dùng thông minh

Nhiều năm trước, quà tết thường là bánh hộp, giỏ quà, rượu ngoại… năm nay, phong trào ấy vẫn còn nhưng dường như đã thoái trào. Bây giờ nhiều người săn lùng cây cảnh và hoa để làm quà tết. Trang trí nhà cửa ngày tết bây giờ người ta không còn treo tranh ảnh lòe loẹt mà bằng hoa tươi và cây xanh. Vài năm nay những khu phố bán cây cảnh làm quà tặng phát triển sầm uất ở ngay khu trung tâm với đủ loại kỳ hoa dị thảo. Sang thì người ta tặng nhau mai, lan, đào. Ít tiền hơn cũng có vài chục loại cây. Chỉ cần vài chục ngàn đồng người ta cũng có thể tặng nhau những chậu cây bé bé, xinh xinh. Giới văn phòng chuộng những loại cây có ý nghĩa về phong thủy, mầm lúa, bình hoa cỏ… để xả stress trong không gian bức bối. Các bà nội trợ thì năm mới tặng nhau những hạt giống hoa, hạt rau… với lời chúc mùa xuân nảy lộc, sinh sôi.

Ngày xưa, mọi người mong ăn ngon, mặc đẹp, còn bây giờ người sành điệu là biết “ăn sạch và mặc cá tính”. Trước tết cả tháng, nhiều nơi tổ chức cho các bà nội trợ trải nghiệm tự làm thiệp chúc mừng năm mới, làm bao lì xì, may túi xách cho con. Đông vui nhất vẫn là các lớp dạy may áo dài cho mẹ và con. Chẳng có gì vui và hạnh phúc hơn trong ba ngày tết khi cả mẹ và con xúng xính áo dài đôi, áo dài cặp, đi chúc tết ông bà và khoe với khắp thiên hạ là mình mặc áo tự may, túi mình tự làm.

Sống xanh, sống chậm đang giúp mọi người tiết kiệm tiền bạc, có thêm thời gian bên mái ấm gia đình, chia sẻ tình thân. Họ cũng có cơ hội cùng chia sẻ với cộng đồng qua nhiều chương trình: góp quà, góp áo vui xuân, nồi bánh chưng xanh chia sẻ cùng người nghèo khi Tết đến, Xuân về.

“Cái khó ló cái khôn”, người tiêu dùng hôm nay đang chủ động hơn, sáng tạo và thông minh hơn.

Việt Hà