Đại hội toàn quốc lần thứ VI MTTQ Việt Nam

Bài phát biểu của đồng chí Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh

Bài phát biểu của đồng chí Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh

Thưa Đoàn Chủ tịch Đại hội,
Thưa các vị đại biểu,
Thưa các vị khách quý,

Bài phát biểu của đồng chí Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh ảnh 1
 Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh phát biểu với đại hội. Ảnh Minh Điền

Thay mặt Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, tôi nhiệt liệt chào mừng các vị đại biểu, những đại diện ưu tú của giai cấp công nhân, nông dân, đội ngũ trí thức, đại diện của 54 dân tộc anh em, của các tôn giáo, các thành phần kinh tế, các tầng lớp nhân dân và đại diện người Việt Nam ở nước ngoài hôm nay đã hội tụ tại Hội trường Ba Đình lịch sử để dự một ngày hội lớn - Đại hội lần thứ VI Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, ngày hội đại đoàn kết toàn dân tộc.

Tôi nhiệt liệt hoan nghênh và chào mừng các đoàn đại biểu Mặt trận các nước anh em, đại diện các tổ chức quốc tế, các đoàn ngoại giao đến dự Đại hội này, thể hiện tình đoàn kết quốc tế, sự đồng tình ủng hộ và sự hợp tác quý báu của nhân dân thế giới đối với nhân dân và Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Tôi mong được Mặt trận các nước anh em và bè bạn, các tổ chức quốc tế, chính phủ cũng như phi chính phủ tăng cường hợp tác, chia sẻ kinh nghiệm, giúp đỡ và tạo điều kiện để Mặt trận Tổ quốc Việt Nam góp phần to lớn hơn nữa vào việc mở rộng và phát triển quan hệ đoàn kết, hữu nghị với nhân dân các nước và các dân tộc, vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ, phát triển và tiến bộ xã hội.

Trong niềm vui của ngày Đại hội, toàn dân ta bày tỏ lòng biết ơn vô hạn đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh, lãnh tụ vĩ đại của dân tộc ta, nhà tư tưởng lớn, nhà chiến lược thiên tài, người sáng lập Đảng Cộng sản Việt Nam, người khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, ngày nay là Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam, ngườøi sáng lập và lãnh đạo Mặt trận Dân tộc thống nhất, người đã kế thừa và phát huy truyền thống đại đoàn kết, nguồn sức mạnh vô địch của toàn dân tộc ta trong suốt quá trình đấu tranh dựng nước và giữ nước. Chân lý mà Người tổng kết:

“Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết
Thành công, thành công, đại thành công’’
mãi mãi soi sáng mỗi bước đường phát triển của dân tộc ta. 

Đại hội lần thứ VI Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là đại hội đầu tiên của khối đại đoàn kết toàn dân tộc trong thế kỷ XXI.

Tại Đại hội này, chúng ta tưởng nhớ với lòng biết ơn sâu sắc các thế hệ cha anh, các nhà lãnh đạo cách mạng tiền bối, các bậc hiền tài yêu nước, thương dân đã cộng tác mật thiết với Chủ tịch Hồ Chí Minh, tiếp thu và thể hiện xuất sắc tư tưởng đại đoàn kết của Người, trọn đời cống hiến cho sự nghiệp vẻ vang của Mặt trận dân tộc thống nhất trong suốt thế kỷ XX để đưa nước ta từ một nước thuộc địa, nửa phong kiến trở thành một quốc gia độc lập, tự do, phát triển theo con đường xã hội chủ nghĩa, có quan hệ quốc tế rộng rãi, có vị thế ngày càng quan trọng trong khu vực và trên thế giới, đưa nhân dân ta từ thân phận nô lệ trở thành người làm chủ đất nước, làm chủ xã hội.

Thay mặt Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành đối với các vị, các đồng chí đã từng tham gia công tác Mặt trận qua các thời kỳ lịch sử, các Bà mẹ Việt Nam anh hùng, gia đình liệt sĩ, các thương binh, các bậc lão thành cách mạng, các gia đình có công với nước, các nhân sĩ, trí thức, cán bộ hưu trí, các chức sắc tôn giáo, đồng bào yêu nước sống xa Tổ quốc, những người tiêu biểu thuộc các dân tộc anh em đã hy sinh, cống hiến sức lực, tài năng và của cải, góp phần làm nên những thắng lợi huy hoàng cho dân tộc trong suốt 74 năm qua.

Thưa các vị đại biểu,
Thưa các vị khách quý,

80 năm về trước, khi nước ta còn trong đêm dài nô lệ, nhà yêu nước Nguyễn Ái Quốc đã chỉ rõ: độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội là con đường đúng đắn để giải phóng dân tộc, giành độc lập cho Tổ quốc, mang lại tự do, hạnh phúc cho đồng bào. 

Lý tưởng mà Người đề ra đã có sức hút kỳ diệu đối với cả một dân tộc bị mất nước đang khát khao độc lập, tự do.

Để tập hợp rộng rãi và nhân lên gấp bội tinh thần yêu nước của các giai cấp, tầng lớp, mọi dân tộc, mọi tôn giáo, mọi người Việt Nam yêu nước, Người chủ trương thành lập Mặt trận Dân tộc thống nhất. 

Chúng ta rất vui mừng thấy rằng 74 năm qua, trong suốt quá trình tồn tại và phát triển của mình, qua các thời kỳ với những hình thức tổ chức và tên gọi khác nhau, Mặt trận Dân tộc thống nhất đã không ngừng lớn mạnh, phát huy truyền thống đoàn kết, yêu nước, tập hợp nhân dân dưới ngọn cờ đại nghĩa của Chủ tịch Hồ Chí Minh và sự lãnh đạo của Đảng, thực sự trở thành một nhân tố quyết định thắng lợi của cách mạng Việt Nam.

Thưa các vị đại biểu,
Thưa các vị khách quý,

Trong bối cảnh thế giới diễn biến nhanh chóng và phức tạp, công cuộc đổi mới mà nhân dân ta tiến hành trong gần 20 năm qua đã thu được những thành tựu to lớn và rất quan trọng: đất nước đã ra khỏi khủng hoảng kinh tế - xã hội, vượt qua được những chấn động về chính trị và kinh tế từ bên ngoài tác động vào, phá được thế bị bao vây, cấm vận, mở rộng được quan hệ đối ngoại và chủ động hội nhập kinh tế quốc tế; ổn định tình hình chính trị - xã hội, giữ vững và tăng cường quốc phòng, an ninh. Với tư tưởng chiến lược lớn “phát huy sức mạnh toàn dân tộc’’ do Đại hội lần thứ IX của Đảng Cộng sản Việt Nam nêu lên, cả nước bước vào thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và đang ra sức phấn đấu thực hiện thắng lợi Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm (2001 - 2010) nhằm đưa nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển, nâng cao rõ rệt đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, tạo nền tảng đến năm 2020, nước ta cơ bản trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại.

Tổng kết thực tiễn cách mạng Việt Nam, từ những thành công cũng như những sai lầm, khuyết điểm, Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội của Đảng Cộng sản Việt Nam (năm l991) đã nêu ra những bài học lớn, nổi lên là bài học về vai trò và sứ mệnh lịch sử của nhân dân. Đó là:

Sự nghiệp cách mạng là của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân. Chính nhân dân là người làm nên thắng lợi lịch sử. Toàn bộ hoạt động của Đảng phải xuất phát từ lợi ích và nguyện vọng chân chính của nhân dân. Sức mạnh của Đảng là ở sự gắn bó mật thiết với nhân dân. Quan liêu, mệnh lệnh, xa rời nhân dân sẽ đưa đến tổn thất không lường được đối với vận mệnh của đất nước. 

Cương lĩnh đề ra nhiệm vụ phải không ngừng củng cố, tăng cường đoàn kết, đoàn kết toàn Đảng, đoàn kết toàn dân, đoàn kết dân tộc, đoàn kết quốc tế. Đoàn kết là truyền thống quý báu và là bài học lớn của cách mạng nước ta.

Đảng Cộng sản Việt Nam trước sau như một luôn coi đại đoàn kết toàn dân tộc trên nền tảng liên minh giai cấp công nhân với giai cấp nông dân trong cách mạng dân tộc, dân chủ trước đây và nay là trên nền tảng liên minh giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức dưới sự lãnh đạo của Đảng là đường lối chiến lược của cách mạng Việt Nam, là nguồn sức mạnh, động lực chủ yếu và là nhân tố có ý nghĩa quyết định, bảo đảm thắng lợi bền vững của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Trong công cuộc đổi mới hiện nay, để củng cố và phát triển khối đại đoàn kết toàn dân tộc, phải lấy mục tiêu giữ vững độc lập, thống nhất Tổ quốc, vì “dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh’’ làm điểm tương đồng, xóa bỏ mặc cảm, định kiến, phân biệt đối xử về quá khứ, thành phần giai cấp, xây dựng tinh thần cởi mở, tin cậy lẫn nhau. Phải bảo đảm công bằng và bình đẳng xã hội, chăm lo lợi ích thiết thực, chính đáng, hợp pháp của các giai cấp, các tầng lớp nhân dân; kết hợp hài hòa lợi ích cá nhân, tập thể và lợi ích xã hội; thực hiện dân chủ gắn liền với kỷ cương, chống quan liêu, tham nhũng; không ngừng bồi dưỡng, nâng cao tinh thần yêu nước, ý thức độc lập, thống nhất Tổ quốc.

Với quan điểm chỉ đạo nêu trên, chúng tôi hoan nghênh và tán thành phương hướng, nhiệm vụ chung của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cũng như những chủ trương và giải pháp lớn nêu trong Báo cáo chính trị và Chương trình hành động do Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trình bày tại Đại hội.

Trong nhiệm kỳ qua, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã có nhiều hoạt động tích cực với hình thức phong phú, đa dạng, được nhân dân đồng tình hưởng ứng, góp phần tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, bảo đảm quốc phòng, an ninh, mở rộng quan hệ đối ngoại, nâng cao đời sống nhân dân, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng Đảng, chính quyền, các đoàn thể không ngừng vững mạnh, đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước, các hoạt động tình nghĩa, nhân đạo, từ thiện và mong rằng những thành tựu đó tiếp tục được phát huy trong nhiệm kỳ tới.

Thưa các vị đại biểu,
Thưa các vị khách quý,

Những người cộng sản Việt Nam nhận thức sâu sắc lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh:
“Nước ta là nước dân chủ
Bao nhiêu lợi ích đều vì dân,
Bao nhiêu quyền hạn đều của dân,
Công việc đổi mới, xây dựng là trách nhiệm của dân,
Chính quyền từ xã đến Chính phủ Trung ương do dân cử ra,
Đoàn thể từ Trung ương đến xã do dân tổ chức nên,
Nói tóm lại, quyền hành và lực lượng đều ở nơi dân’’ (1). 

Thực hiện Di huấn của Bác Hồ, trong tình hình hiện nay, càng phải nâng cao hơn nữa vị trí, vai trò của Mặt trận Tổ quốc trong đời sống chính trị và xã hội của đất nước, để Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thực sự là một bộ phận quan trọng của hệ thống chính trị của nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam, là cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân, nơi thể hiện ý chí, nguyện vọng, tập hợp khối đại đoàn kết toàn dân, nơi phát huy quyền làm chủ của nhân dân, vận động nhân dân thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng, nghiêm chỉnh thi hành Hiến pháp, pháp luật, giám sát hoạt động của cơ quan nhà nước, đại biểu dân cử và cán bộ, công chức Nhà nước; tập hợp ý kiến, kiến nghị của nhân dân để phản ánh, kiến nghị với Đảng và Nhà nước, tham gia xây dựng và củng cố chính quyền nhân dân; cùng Nhà nước chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của nhân dân; tham gia phát triển tình hữu nghị, sự hợp tác giữa nhân dân Việt Nam với nhân dân các nước trong khu vực và trên thế giới, góp phần giữ vững độc lập, chủ quyền quốc gia, toàn vẹn lãnh thổ, thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước như Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã quy định. 

Công cuộc đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, hội nhập kinh tế quốc tế trong những năm tới đặt ra những yêu cầu rất cao cho toàn Đảng, toàn dân ta. Xuất phát từ vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và tình hình hiện nay, trên cơ sở Chương trình hành động chung, tôi đề nghị trong những năm trước mắt, Mặt trận cần tập trung làm tốt một số việc sau đây: 

1- Tiếp tục củng cố và mở rộng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, tăng cường sự đồng thuận xã hội. Đa dạng hóa các hình thức tập hợp nhân dân; thực hiện đại đoàn kết từ cơ sở, từ cộng đồng dân cư. 

2- Tiếp tục đổi mới phương thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Trên cơ sở các chủ trương của Đảng, Mặt trận cần biến những chủ trương đó thành các chương trình, hành động cụ thể, vì lợi ích chung của Tổ quốc, của dân tộc. Mặt trận cần chủ động dám nghĩ, dám đề xuất, dám làm, tham gia giải quyết các vấn đề nảy sinh trong nội bộ nhân dân, khắc phục cho được hiện tượng thụ động, né tránh, ngại va chạm. Các hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cần thiết thực, cụ thể và hướng mạnh về cơ sở, khu dân cư, đến từng hộ dân, nhất là vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn; vận động và giúp nhân dân nhanh chóng xóa đói, giảm nghèo, hoàn thành việc xóa nhà ở dột nát cho người nghèo để họ vươn lên làm giàu chính đáng, xây dựng đời sống ấm no, hạnh phúc ở từng cộng đồng dân cư; tránh phô trương hình thức, lãng phí, khắc phục tình trạng hành chính, quan liêu.

3- Xây dựng các cộng đồng dân cư tự quản ở các thôn xóm, làng, ấp, bản, tổ dân phố, hoạt động trên cơ sở hương ước, quy ước phù hợp với pháp luật. Phát huy những mặt tốt của các hình thức cộng đồng truyền thống, nhất là tình làng nghĩa xóm, đồng thời uốn nắn kịp thời những biểu hiện cục bộ, lệch lạc. 

4- Cùng Nhà nước sớm pháp luật hóa những chính sách đối với các giai cấp, các tầng lớp xã hội mà Nghị quyết Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khóa IX đã đề ra, nhất là những chính sách đối với dân tộc, tôn giáo, trí thức và người Việt Nam ở nước ngoài. 

5- Để góp phần vào cuộc vận động xây dựng, chỉnh đốn Đảng và cuộc cải cách hành chính, Mặt trận cần phối hợp cùng Đảng và Nhà nước vận động nhân dân làm tốt hơn nữa chức năng giám sát đối với công tác và đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên, công chức, đại biểu dân cử ở cả nơi cư trú lẫn nơi làm việc, đấu tranh ngăn chặn có hiệu quả hơn nữa tệ nạn tham nhũng, lãng phí, quan liêu, mất dân chủ, thiếu trách nhiệm và các biểu hiện tiêu cực khác của đội ngũ cán bộ, công chức. 

Thưa các vị đại biểu,
Thưa các vị khách quý,

Thực hiện cơ chế Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ, với trách nhiệm vừa là thành viên vừa là người lãnh đạo Mặt trận, Đảng Cộng sản Việt Nam hết sức coi trọng việc đổi mới sự lãnh đạo của mình đối với công tác Mặt trận. 

Đảng kiên trì thực hiện cuộc vận động xây dựng, chỉnh đốn Đảng, tăng cường sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng, giáo dục đảng viên gương mẫu tham gia sinh hoạt và làm nòng cốt trong các tổ chức nhân dân, thực hiện khẩu hiệu “Đảng viên đi trước, làng nước theo sau’’, phấn đấu để các tổ chức Đảng thực sự trong sạch, vững mạnh, thực sự là hạt nhân lãnh đạo khối đại đoàn kết toàn dân tộc. 

Đảng yêu cầu các cấp ủy Đảng thực hiện tốt vai trò là một tổ chức thành viên, đồng thời tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo, kết hợp thực hiện chế độ tập trung dân chủ trong Đảng và chế độ hiệp thương dân chủ trong tổ chức Mặt trận để phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. 

Đối với những chủ trương, chính sách lớn, Đảng yêu cầu đại diện các cấp ủy Đảng trình bày trước hội nghị Mặt trận cấp mình để mọi thành viên cùng bàn bạc đóng góp ý kiến trên tinh thần dân chủ và xây dựng. 

Để phát huy cao độ lợi thế và sức mạnh của từng tổ chức, Đảng chủ trương tiếp tục cụ thể hóa việc phân công trách nhiệm giữa các bộ phận trong hệ thống chính trị trên lĩnh vực kinh tế - xã hội cho phù hợp với thời kỳ mới; phân công để Mặt trận và các đoàn thể nhân dân đảm nhiệm một số mặt công việc có liên quan đến đời sống nhân dân. 

Thưa các vị đại biểu,
Thưa các vị khách quý, 

Đại hội lần thứ VI Mặt trận Tổ quốc Việt Nam họp đúng vào thời điểm toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta bằng những việc làm cụ thể kỷ niệm 35 năm thực hiện Di chúc thiêng liêng của Chủ tịch Hồ Chí Minh - nhà kiến trúc vĩ đại của Mặt trận Dân tộc thống nhất, linh hồn của khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Tư tưởng Hồ Chí Minh và Di chúc của Người đã đoàn kết triệu người như một trong Mặt trận Dân tộc thống nhất và dẫn dắt dân tộc ta làm nên những kỳ tích trong thế kỷ XX và những thành tựu to lớn trong những năm đầu của thế kỷ XXI. Chương trình hành động của Đại hội VI Mặt trận Tổ quốc Việt Nam chính là những việc làm cụ thể nhằm góp phần cùng Đảng và Nhà nước động viên, cổ vũ nhân dân thực hiện “những ham muốn tột bậc’’ của Người là “đồng bào ta ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành” và “không ngừng nâng cao đời sống nhân dân’’. Toàn dân tộc ta phấn đấu để hiện thực hóa mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh’’, đưa nước Việt Nam ta tiến lên sánh vai cùng các nước trên thế giới.

Xin chúc Đại hội VI Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành công tốt đẹp, đem lại nguồn cổ vũ mới cho toàn dân tộc, niềm vui mới cho bạn bè. 

Chúc các vị đại biểu, các vị khách quý sức khỏe, hạnh phúc và thành đạt trong cuộc sống. 

Xin trân trọng cảm ơn.

---------------------------
 (1) Hồ Chí Minh toàn tập, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Hà Nội 2000, tập 5, trang 698.

Tin cùng chuyên mục