Nằm ở ngoại thành cách trung tâm thủ đô Hà Nội 40km, song Trường Tiểu học Phù Lưu Tế (Mỹ Đức - Hà Nội) lại trong vùng thuần nông nên các em học sinh vô cùng háo hức và tò mò khi lần đầu tiên được tiếp xúc với máy vi tính, được bước vào thế giới mạng với bao điều hấp dẫn và kỳ thú. Chính nhu cầu chính đáng của các em đã chắp cánh cho chương trình “Bánh xe tri thức”- mô hình thư viện di động đầu tiên được triển khai tại Hà Nội.
Thư viện trên những bánh xe
Bà Jean Tan, Giám đốc điều hành của Quỹ Quốc tế Singapore cho biết, “Bánh xe tri thức” (Words on Wheels - WOW) là một dự án thư viện lưu động được xây dựng và quản lý bởi Quỹ Quốc tế Singapore (SIF) với sự hợp tác của Thư viện Hà Nội và tập đoàn Keppel Land. Sở dĩ được đặt cái tên “Bánh xe tri thức” là vì toàn bộ cơ sở vật chất của thư viện thay vì được đặt trong một tòa nhà vững chắc thì sẽ được trang bị trên thùng của một chiếc xe tải lớn để có thể dễ dàng di chuyển từ trường này sang trường khác.
Thư viện lưu động trên xe tải được trang bị khoảng 1.000 đầu sách tiếng Việt và 500 đầu sách tiếng Anh dành riêng cho độc giả lứa tuổi từ 6-15 tuổi. Cùng đó là nhiều dụng cụ học tập và trò chơi giáo dục như bộ lắp ghép lego, khối ghép hình do chính người dân Singapore quyên góp trong một chương trình từ thiện được tổ chức vào tháng 12-2009. Và một trong những điều được học sinh háo hức chờ đợi nhiều nhất đó là những chiếc máy tính để bàn được kết nối internet và có cài đặt các phần mềm giáo dục.
Cơ hội cho trẻ nông thôn
Bước đầu, “Bánh xe tri thức” sẽ được thực hiện thí điểm tại 10 xã thuộc khu vực ngoại thành Hà Nội gồm xã Phú Nghĩa, Bạch Thạch, Nồi, Thắng Tri, Lương Châu, Chu Sơn, Hoàng Xá, Đại Đồng, Phù Lưu Tế và Nam Hồng. Theo đơn vị điều hành dự án, đây là các xã nằm cách xa trung tâm thành phố Hà Nội trong khoảng từ 25 đến 80 km và có chung một đặc điểm là phần lớn các hộ gia đình trong các xã này đều là nhà nông, có thu nhập hàng tháng chưa đến 900.000 đồng và hiện không xã nào có thư viện.
Thư viện lưu động sẽ luân phiên đi đến 10 xã được chọn vào thứ bảy, chủ nhật hàng tuần. Mỗi tuần tại mỗi xã, Thư viện lưu động sẽ dừng lại ở nhà văn hóa địa phương hoặc một ngôi trường. Ngoài cán bộ của Thư viện Hà Nội và tình nguyện viên của Keppel Land, Quỹ Quốc tế Singapore còn dự kiến đưa đội ngũ tình nguyện viên từ Singapore sang Việt Nam để tổ chức các hoạt động giao lưu như kể chuyện, vẽ tranh, làm đồ thủ công và hướng dẫn các em sử dụng máy tính, Internet cũng như các phương tiện truyền thông đa phương tiện khác. Theo bà Nguyễn Ngọc Nguyên, Phó Giám đốc Thư viện Hà Nội, thông qua các hoạt động của Thư viện lưu động, các em sẽ được nâng cao văn hóa đọc và khả năng tự nghiên cứu học hỏi. Dự án sẽ truyền cảm hứng cho giới trẻ, giúp trẻ em tại các xã ngoại thành Hà Nội có quyền ước mơ và hy vọng cho một ngày mai tươi sáng hơn.
“Bánh xe tri thức” là mô hình thư viện lưu động đầu tiên được tổ chức tại Việt Nam và có thể phát huy mô hình này tại nhiều vùng còn khó khăn trong cả nước.
Mai An