Làm việc với Viện Kinh tế Việt Nam về nội dung tư duy và giải pháp đột phá thúc đẩy sự phát triển của TPHCM ngày 6-5, đồng chí Đinh La Thăng, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TPHCM khẳng định chắc chắn: Đảng bộ, chính quyền và nhân dân TPHCM muốn có cơ chế để tạo đột phá, đổi mới. Chỉ cần được Trung ương cho cơ chế, cho thử nghiệm, lãnh đạo thành phố sẽ đi đầu và sẵn sàng chịu trách nhiệm cá nhân.
Đang có xu hướng tụt lại
Theo PGS-TS Trần Đình Thiên, Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, trong khi tiến lên, TPHCM vẫn có xu hướng tụt lại so với nhiều thành phố của các quốc gia khác trong khu vực. Dù là đi đầu cả nước song trên thực tế phát triển, trên quan điểm so sánh quốc tế, TPHCM vẫn trong đội hình tụt hậu xa hơn chung của cả nước.
PGS-TS Trần Đình Thiên đặt câu hỏi: Tại sao một số thành phố trong khu vực, cùng xuất phát điểm 40 - 50 năm trước như TPHCM, thậm chí còn “đi sau” (Singapore là điển hình, còn Thâm Quyến, Hàng Châu, Phố Đông của Trung Quốc hay xa hơn, Dubai đều là những ví dụ nổi bật) lại bứt phá lên được? Phải chăng vì các thành phố này có lợi thế đặc biệt, chọn được hướng phát triển phù hợp xu thế thời đại, biết đẩy mạnh cải cách thể chế theo hướng xây dựng các thể chế vượt trội để mở đường?
Từ những câu hỏi đặt ra, theo PGS-TS Trần Đình Thiên, trong bối cảnh phát triển mới, hội nhập sâu rộng, TPHCM cần trở thành điểm hội tụ sức mạnh phát triển toàn cầu mới của khu vực, trở thành đầu tàu phát triển quốc gia và vùng kinh tế trọng điểm phía Nam (chức năng dẫn dắt phát triển). Muốn vậy, TPHCM phải có cơ chế khác, riêng, vượt trước cái hiện có. Đó chính là nội dung đổi mới, vượt hệ thống cũ, phá rào. Nó luôn luôn đặt những người lãnh đạo đổi mới đối mặt nguy cơ phạm luật.
Trình bày về đề án tư duy và giải pháp đột phá thúc đẩy sự phát triển của TPHCM, PGS-TS Trần Đình Thiên cho rằng, về tư duy đổi mới đối với TPHCM sẽ có 2 nội dung then chốt là đổi mới căn bản quy hoạch phát triển thành phố theo hướng hiện đại hóa trên cơ sở đổi mới quy hoạch phát triển vùng TPHCM; bảo tồn và phát huy di sản, cốt cách văn hóa. Thứ hai là đổi mới căn bản thể chế phát triển, xây dựng thể chế liên kết phát triển vùng TPHCM và xây dựng chính quyền đô thị.
Trong nhóm đột phá thể chế chính quyền đô thị, theo PGS-TS Trần Đình Thiên, cần phân quyền và phân cấp theo hướng trao quyền nhiều hơn cho thành phố. Khâu đột phá là phân cấp lại ngân sách theo nguyên tắc định hướng làm rạch ròi hai tuyến ngân sách Trung ương - thành phố. Đồng thời, cho thiết kế lại bộ máy hành chính, quản trị phát triển thành phố theo hướng chuyên nghiệp; thực thi chế độ trách nhiệm cá nhân trong công việc và trong chế độ giám sát thực thi độc lập.
Đột phá, có thể dẫn đến vi phạm pháp luật, có dám làm tiếp?
Đó là câu hỏi đau đáu mà Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND TP Nguyễn Thị Quyết Tâm bày tỏ tại cuộc làm việc. Theo đồng chí Nguyễn Thị Quyết Tâm, bên cạnh nỗ lực, tài năng và tinh thần dám làm dám chịu trách nhiệm của các thế hệ lãnh đạo đi trước thì có thuận lợi là hệ thống pháp luật của đất nước còn chưa đầy đủ nên cơ hội để thực hiện đường lối đổi mới còn thuận lợi. Hiện nay hệ thống pháp luật tương đối đầy đủ, nếu thành phố làm khác đi thì rất dễ vi phạm pháp luật. Nếu đã như vậy, liệu bộ máy có tiếp tục đương đầu hay không? Trước đây các thế hệ cha anh chúng ta đã làm được đó chính là tinh thần chịu trách nhiệm, luôn trên tâm thế một là được, hai là mất hết không có gì phải sợ.
“Giờ chúng ta có làm được như thế không, có dám chịu trách nhiệm hay không? Đảng bộ, chính quyền và nhân dân TPHCM tha thiết mong muốn đổi mới để đột phá, để phát triển nhưng các quy định đang ràng buộc khiến thành phố không thể làm được chứ không phải chúng ta không dám làm, không có quyết tâm làm và không có người để làm. Cái thành phố thiếu hiện nay chính là thiếu cơ chế. Nếu Trung ương xem xét, cho thành phố cơ chế riêng thì chắc chắn thành phố sẽ có cách làm để tạo được đột phá” - đồng chí Nguyễn Thị Quyết Tâm nhấn mạnh.
Trả lời cho câu hỏi về quyết tâm của Chủ tịch HĐND TP, đồng chí Đinh La Thăng khẳng định lại mục tiêu: TPHCM phải trở lại vị trí số 1 và mục tiêu này hoàn toàn có thể được. Khát vọng đổi mới, quyết tâm đổi mới, quyết tâm hành động của lãnh đạo TPHCM cũng như toàn bộ nhân dân thành phố là luôn luôn có và luôn luôn là một tiềm năng, thế mạnh. Mục tiêu đột phá của TPHCM không phải chỉ nhằm mục đích cho nhân dân thành phố mà là phục vụ cho cả nước. Việc xây dựng tư duy đổi mới không phải là xin - cho. Đồng chí Đinh La Thăng nhấn mạnh 6 chữ: “Dám thử, dám làm, dám mạo hiểm” để tạo ra đột phá cho TPHCM. Muốn đạt kết quả, Bí thư Thành ủy TPHCM Đinh La Thăng cho rằng chỉ cần được Trung ương cho cơ chế, cho thử nghiệm để thành phố tìm cách đột phá, lãnh đạo thành phố sẽ sẵn sàng nhận trách nhiệm cá nhân.
Kết luận buổi làm việc, Bí thư Thành ủy TPHCM Đinh La Thăng đồng ý chủ trương giao Viện Kinh tế Việt Nam phối hợp các đơn vị của thành phố xây dựng, hoàn thiện đề án tư duy và giải pháp đột phá phát triển của TPHCM. Trước khi hoàn thiện sẽ sớm tổ chức lấy ý kiến, kêu gọi hiến kế, đóng góp của nhân dân thành phố cho đề án.
Hồng Hiệp
