Bình ổn thị trường thiết bị điện tiết kiệm năng lượng - Áp dụng nhiều giải pháp đồng bộ

Bộ Công thương vừa phê duyệt Quy hoạch phát triển ngành sản xuất thiết bị điện giai đoạn 2006-2015, tầm nhìn đến năm 2025. Theo đó, để phát triển ngành này cần đầu tư các công nghệ, thiết bị hiện đại, giảm tiêu hao nguyên liệu, nhiên liệu, năng lượng để sản xuất các sản phẩm có hiệu suất sử dụng năng lượng cao, thân thiện môi trường… Có thể nói, đây là quy hoạch đầu tiên và là tiền đề để xác lập lại thị trường thiết bị điện tiết kiệm năng lượng vốn đang bị thả nổi như hiện nay.  

Khi yếu tố tiết kiệm điện lên ngôi…

" Trên thị trường có hàng ngàn mặt hàng sản phẩm thiết bị điện, phần lớn đều tự giới thiệu mình tiết kiệm điện nhưng thực chất chưa hoàn toàn đúng, đặc biệt là các sản phẩm có xuất xứ từ Trung Quốc.",Ông Lương Văn Phan, Phó giám đốc Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường chất lượng 3 cho biết

Trên thực tế, thị trường sản phẩm tiết kiệm điện nước ta nói chung và tại TPHCM nói riêng đang trong tình trạng mạnh ai nấy làm. Cuộc chiến giữa các nhà sản xuất cho đến các kênh bán lẻ như siêu thị, trung tâm điện máy trên địa bàn thành phố trong thời gian qua, nhất là thời điểm cận tết, cho thấy yếu tố tiết kiệm được xem là ưu thế nhằm kéo khách hàng đến với mình.

Điển hình như tại siêu thị Điện máy nội thất Thiên Hòa, quận 7 có một showroom trưng bày, giới thiệu các sản phẩm điện gia dụng gắn chứng nhận tiết kiệm điện của Trung tâm Tiết kiệm năng lượng TPHCM. Tất cả các sản phẩm từ bàn ủi hơi nước, quạt đa năng, phích nấu nước đến máy giặt, tủ lạnh đều được gắn mác tiết kiệm điện.

Theo lý giải của nhân viên bán hàng, tính năng tiết kiệm điện là do trung tâm kiểm định, dán nhãn. Còn tại sao tiết kiệm điện thì nhân viên cho rằng nhiều quá nhớ không nổi. Điều này cũng dễ hiểu khi chúng tôi thắc mắc tại sao chiếc quạt đa năng hiệu Fujiyama (xuất xứ Trung Quốc) có giá 1.550.000 đồng (cao hơn các sản phẩm khác 135.000 đồng) lại tiết kiệm điện thì nhân viên trả lời do quạt có bình sạc?

Trong khi đó, tại nhiều cửa hàng điện máy trên đường Hùng Vương (quận 5), Hoàng Văn Thụ (quận Tân Bình), Huỳnh Thúc Kháng (quận 1) cũng bày bán rất nhiều chủng loại đèn sạc, bàn ủi, máy xay sinh tố nhưng tất thảy đều cho rằng không có tính năng tiết kiệm điện.

Khi chúng tôi ngỏ ý tìm mua chiếc máy xay sinh tố đa năng có tính năng tiết kiệm điện, chủ cửa hàng điện gia dụng Mỹ Anh trên đường An Dương Vương (quận 5) trưng ra hàng chục loại sản phẩm của các hãng Toshiba, Sharp, Panasonic… và quả quyết chẳng có loại nào ghi tiết kiệm điện cả.

Không dừng lại đó, thời gian gần đây nhiều nhà sản xuất còn tập trung khai thác tính năng tiết kiệm để đánh vào tâm lý người tiêu dùng. Nhiều khi ngay cả những nhân viên giới thiệu sản phẩm chỉ biết nói suông, không rõ nhờ đâu mà tiết kiệm điện.

Khi chúng tôi quan tâm đến khả năng “tiết kiệm 40% điện năng tiêu thụ, không tiêu thụ điện ở chế độ chờ” của chiếc máy giặt hiệu Panasonic, nhân viên bán hàng Trung tâm điện máy Gia Thành (quận 5) nhanh nhảu giới thiệu: khi cắm điện, trong thời gian chờ bỏ đồ vào giặt, máy sẽ không tiêu thụ điện. Thế nhưng, tại sao phải có điện thì chế độ chờ mới hoạt động và như thế sẽ có tiêu hao điện thì anh nhân viên rất lịch sự cho rằng: “Phần này tụi em không rõ, chắc bộ phận kỹ thuật mới biết anh ạ!”.

Cùng với dòng sản phẩm kể trên, nhiều mặt hàng máy lạnh, tủ lạnh, ti vi, đèn sạc từ ngoại nhập đến lắp ráp trong nước cũng ồ ạt quảng cáo tiết kiệm điện năng, đồng thời kèm theo nhiều tính năng ưu việt khác. Nhưng, thực tế có đúng như vậy hay không thì chỉ có người tiêu dùng khi sử dụng sản phẩm mới biết được.

Quảng cáo trên trời,chất lượng dưới đất

Người tiêu dùng khi lạc vào mê cung trận của các siêu thị điện máy thường rất khó phân định được đâu là thông tin doanh nghiệp tự quảng cáo và đâu là sản phẩm được cơ quan chức năng chứng nhận tiết tiệm năng lượng.

Theo ông Nguyễn Đình Hiệp, Chánh văn phòng Tiết kiệm năng lượng Bộ Công thương, văn phòng mới chứng nhận sản phẩm đạt tiêu chuẩn tiết kiệm điện cho 6 doanh nghiệp có các sản phẩm thiết bị điện được cấp giấy chứng nhận sản phẩm tiết kiệm năng lượng. Cụ thể, sản phẩm bóng đèn huỳnh quang T8 (loại 60cm - 120cm) của Công ty cổ phần Bóng đèn phích nước Rạng Đông; bóng đèn huỳnh quang T8 và ballast điện từ  của Công ty cổ phần Bóng đèn Điện Quang; bóng đèn huỳnh quang ống thẳng T5 (loại dài 60cm và 120cm; model: YZ28RR16) của Công ty TNHH SX-TM Hùng Phong; chóa đèn Master, chóa đèn Rainbow, chóa đèn Vega, chóa đèn Indu của Công ty TNHH Nhà nước một thành viên Chiếu sáng và thiết bị đô thị; balast điện từ dùng cho đèn huỳnh quang dạng ống 20W/18W và 40W/36W của Công ty cổ phần Khí cụ điện I; bóng đèn huỳnh quang hai đầu Philips Lifemax, TLD 36W/840, Cool White (loại dài 120cm) của Công ty TNHH Điện tử Philips Việt Nam. Còn các sản phẩm khác hiện chưa chứng nhận.

Do đó, việc quy hoạch về sản xuất thiết bị điện tiết kiệm năng lượng là giải pháp cấp bách và cần thiết, nhằm từng bước chấn chỉnh thực trạng hỗn loạn thị trường thiết bị điện tiết kiệm năng lượng.

Theo đại diện Bộ Công thương, tổng vốn đầu tư cho phát triển ngành sản xuất thiết bị điện trong giai đoạn 2006-2010 ước tính khoảng 43 ngàn tỷ đồng, trong giai đoạn 2011-2015 khoảng 136 ngàn tỷ đồng. Ngành sẽ tập trung chú trọng công tác nghiên cứu, thiết kế, chế tạo các sản phẩm mới, sản phẩm chất lượng cao; đẩy nhanh việc thực hiện các dự án trong danh mục quy hoạch, các dự án sản xuất vật liệu năng lượng mới, năng lượng tái tạo thuộc ngành công nghiệp mũi nhọn; áp dụng quy định phi thuế quan ở mức cao nhất (phù hợp cam kết WTO) nhằm hạn chế nhập khẩu, bảo hộ các sản phẩm thiết bị điện trong nước đã sản xuất được, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia thị trường; xây dựng hệ thống các trung tâm kiểm định chất lượng sản phẩm thiết bị điện chuẩn quốc gia, tiến tới hợp chuẩn quốc tế… từng bước đưa ngành sản xuất thiết bị điện đi vào ổn định, giảm tiêu hao nguyên liệu, nhiên liệu, năng lượng, đồng thời sản xuất sản phẩm có hiệu suất sử dụng năng lượng cao, tiết kiệm năng lượng và thân thiện môi trường.

MINH XUÂN – THANH HÙNG