Quá khứ của một đất nước Afghanistan do Taliban cai trị đang dần dần trở lại khi mà lực lượng quốc tế chuẩn bị rút khỏi nơi đây vào cuối năm 2014. Trên chính trường, các tay súng Taliban đang trở thành một bên trong các cuộc hòa đàm chia sẻ quyền lực. Trên nghị trường, nhiều đạo luật hà khắc thời Taliban cầm quyền (trước 2001) đã được thông qua.
Đáng chú ý nhất là dự luật tạo điều kiện để nam giới có quyền đánh đập vợ con và chị em gái của mình. Dự luật cũng cấm người thân của những ác phu ra làm chứng chống lại các hành động tàn ác của họ. Tờ Guardian của Anh dẫn lời bà Manizha Naderi, giám đốc một tổ chức vì quyền lợi phụ nữ Afghanistan, với dự luật này,“những người dễ bị tổn thương nhất sẽ không còn được công lý bảo vệ”.
Điều đó có nghĩa là những người như cô dâu trẻ em Sahar Gul sẽ phải ngậm đắng nuốt cay. Gul trở thành nhân vật được nhiều người biết đến khi cô bị chồng xích lại trong tầng hầm, bị bỏ đói, bị đốt và bị đánh do không chịu thỏa mãn nhu cầu thể xác cho nhiều người đàn ông khác. Hay như cô Sitara bị chồng cắt mũi và môi vào cuối năm 2013. Ngoài ra, còn hàng loạt trường hợp các bé gái bị cha và anh đánh đập, hành hạ chỉ vì không chịu lấy chồng. Chưa kể, các vụ cưỡng ép hôn nhân, gả con để gán nợ trở thành vấn đề nhức nhối của Afghanistan nay càng có cơ hội lan rộng.
Theo ước tính của các nhóm vận động vì quyền lợi phụ nữ, trong ít nhất một nửa các cuộc hôn nhân ở Afghanistan hiện nay, cô dâu chưa đầy 16 tuổi theo quy định hiến pháp, thậm chí không ít cô dâu chỉ 9 - 10 tuổi. Bên cạnh đó, Taliban thường xuyên tạt acid vào các nữ sinh, đốt sách các em và tấn công các nữ nhân viên y tế làm công tác tiêm ngừa. Trong 6 tháng qua, theo báo Los Angeles Times, có 4 nữ cảnh sát bị sát hại. Số lượng phụ nữ làm việc trong các cơ quan chính phủ giảm 4% kể từ năm 2004. Năm 2013, người phụ nữ phụ trách vấn đề phụ nữ ở Đông Afghanistan bị sát hại trong một vụ đánh bom xe hơi và người thay thế bà cũng bị bắn chết sau đó.
Thấy rõ những hiểm họa với phụ nữ, nhiều nhóm hoạt động vì quyền phụ nữ bằng nhiều cách đã gây áp lực buộc Tổng thống Harmid Karzai không ký ban hành dự luật này. Họ hy vọng sẽ thành công tương tự như năm 2009 khi Tổng thống Karzai bác dự luật cho phép người chồng có quyền quyết định chuyện quan hệ chăn gối với vợ.
Nhưng đó là chuyện của 5 năm về trước. Tình hình giờ đây đã khác khi Tổng thống Karzai được cho là đang thiên về lực lượng bảo thủ. Trong năm 2013, Quốc hội Afghanistan đã ngăn chặn một dự luật giảm tình trạng bạo lực chống phụ nữ đồng thời ủng hộ việc cắt giảm số lượng phụ nữ tại các hội đồng địa phương. Trong khi đó, Bộ Tư pháp Afghanistan còn đi xa hơn khi đề nghị áp dụng trở lại luật ném đá trừng phạt phụ nữ tội ngoại tình. Theo bà Selay Ghaffar, Giám đốc Tổ chức tình nguyện vận động trợ giúp nhân đạo cho phụ nữ và trẻ em Afghanistan, nếu như trước đây, chính phủ non trẻ của Afghanistan còn e ngại trước dư luận và truyền thông liên quan đến quyền lợi phụ nữ thì giờ đây các quan chức muốn làm bất cứ thứ gì họ muốn vì họ thấy rằng nhiều quyền lợi của phụ nữ đã và đang bị tước đoạt.
Cuộc bầu cử quốc hội và tổng thống Afghanistan sẽ diễn ra vào tháng 4. Các nhà quan sát cho rằng cùng với sự bất ổn đang gia tăng về an ninh và chính trị, nhất là sau khi các lực lượng nước ngoài rút đi, quyền lợi phụ nữ ở Afghanistan đang bị thách thức nghiêm trọng.
THỤY VŨ
