Đó là chiếc bàn ủi than gắn liền với ký ức tuổi thơ của bao thế hệ. Ngày xưa, khi công nghệ chưa phát triển, bàn ủi than như “bạn thân” của ngành may. Trong mỗi gia đình trung lưu đều có chiếc bàn ủi than để dùng.
Tôi không biết bàn ủi than ra đời từ khi nào, chỉ nhớ khi tôi vào tiểu học đã thấy chiếc bàn ủi ấy trong nhà. Bàn ủi bằng đồng, hình tam giác, bên trên có quai cầm bọc gỗ, ở nắp khóa đóng mở có hình chú gà trống ngộ nghĩnh. Ngày đó ba tôi là cán bộ thường xuyên đi họp, bỏ áo vào quần nên rất cần đến bàn ủi. Ngày nào cũng thế, cứ tầm chạng vạng là mẹ đi đốt lửa than cho đỏ rực rồi bỏ vào bàn ủi để ủi đồ. Do quê tôi xứ dừa, nên thường dùng than gáo dừa. Loại than này đặc biệt ở chỗ cháy đỏ rực, giữ độ nóng lâu chứ không tàn nhanh.
Mẹ tôi ủi rất khéo, chỗ nào cũng thẳng thướm, láng o. Cứ lần nào mẹ mang quần áo ba đi ủi là chúng tôi vội mang hết đồ đi học (có khi quần áo ở nhà) ra nhờ mẹ ủi luôn. Có những chiếc quần, áo đã cũ, ngả màu cháo lòng nhưng chúng tôi cứ thích thơm tho, mới mẻ nên nhờ mẹ ủi. Dù thế mẹ không phàn nàn, vẫn tỉ mẩn ủi từng bộ đồ cho các con. Hôm nào nhiều quần áo, tôi phải chạy đi lấy gáo dừa cho thêm vào lò. Có những hôm mẹ đi công việc không về nhà kịp, ba đảm trách phần ủi đồ. Cả ba cha con cứ luống cuống, quáng quàng như gà mắc tóc mà vẫn không ủi được một bộ đồ cho ra hồn.
Nhớ nhất lần tôi lỡ tay chạm vào bàn ủi, đó là đêm giao thừa. Mẹ ngồi miệt mài ủi đồ liên tục cho cả nhà. Trong bếp, những chiếc gáo dừa vẫn cháy nổ lốp bốp. Chị Hai có nhiệm vụ canh chừng than, khi than đỏ hồng thì báo với mẹ. Tôi thì cứ ngồi trực ngay chiếc ván ngựa chờ mẹ ủi đồ của mình. Lòng nôn nóng ngày đầu xuân được đi chợ tết nên không buồn ngủ chút nào. Dù mẹ đã nhiều lần nhắc nhưng tôi vẫn cố ngồi đấy. Rồi vì sơ ý, tay tôi chạm vào mũi bàn ủi. Khỏi phải nói, tôi rụt tay lại nhanh và khóc thét lên. Ba đang nằm võng, vội chạy xuống, nắm lấy bàn ủi quăng vào góc nhà. Ấy thế mà bàn ủi bền thật, sau cú va đập như “trời giáng”, vẫn sử dụng lại bình thường.
Giờ thì người ta chỉ sử dụng bàn ủi điện. Chiếc bàn ủi than hình con gà được mẹ cất vào trong tủ. Mẹ là người hoài cổ, nên thỉnh thoảng vẫn mang bàn ủi than ra lau chùi cho sạch bụi. Đôi lúc thấy mẹ bần thần, có lẽ khi ấy bà đang nghĩ về quá khứ. Riêng tôi, cứ mỗi lần nhìn vào vết thẹo hình mũi tên trên tay, lại nhớ về ký ức tuổi thơ, nhớ chiếc bàn ủi con gà, nhất là hình ảnh mẹ cần mẫn, miệt mài ủi đồ trên bộ ván ngựa, chốc chốc, vài giọt mổ hôi trên trán mẹ rơi xuống áo. Chỉ bấy nhiêu thôi cũng đủ để tôi cảm nhận tấm lòng bao la của mẹ.
ĐẶNG TRUNG THÀNH
