Ngày 27-3, Tổng thống Iran Hassan Rouhani sẽ bắt đầu chuyến thăm chính thức Nga trong 2 ngày. Nói về chuyến đi, Đại sứ của Iran tại Nga Mehdi Sanae cho biết đây là chuyến thăm được Iran đặc biệt mong đợi khi mà Tehran muốn thắt chặt hơn nữa quan hệ với Mátxcơva.
Tờ Washington Post cho hay theo nghị trình chính thức, tại cuộc gặp ngày 28-3, Tổng thống Nga Vladimir Putin và người đồng cấp Hassan Rouhani sẽ thảo luận về các dự án kinh tế trong các lĩnh vực như năng lượng, hạ tầng và công nghệ. Nhưng bên cạnh đó, giới quan sát cho rằng 2 nhà lãnh đạo của Nga và Iran sẽ dành thời lượng không nhỏ để bàn thảo về hợp tác giữa 2 bên trong các vấn đề ở Trung Đông.
Trong thời gian qua, Tehran và Mátxcơva sát cánh, phối hợp chặt chẽ cùng nhau tạo vị thế và tiếng nói trong khu vực này. Điều này có thể dễ dàng nhận thấy khi 2 nước cùng kiểm soát tiến trình hòa bình Syria, trở thành trọng tài chung của các cuộc đàm phán hồi tháng 1 ở Astana, Kazakhstan. Hay những đợt tiếp tế vũ khí của Nga-trong đó có 1 hệ thống tên lửa phòng không S-300 được chuyển giao vào năm 2016-đã giúp Tehran theo kịp mức chi tiêu quân sự khổng lồ của các đối thủ của họ trong khu vực là Israel và Saudi Arabia. Đổi lại, Iran đã cho phép Nga tiếp cận tạm thời căn cứ không quân Hamadan của họ để thực hiện các cuộc đột kích vào Syria và cho phép Mátxcơva phóng tên lửa hành trình từ các tàu chiến trên biển Caspian đi qua lãnh thổ của họ trên đường đến Aleppo.
Theo ông Richard Dalton, cựu Đại sứ Anh tại Iran, điều quan trọng nhất là bằng việc duy trì sự lãnh đạo của Tổng thống Syria Bashar al-Assad, Nga đã giúp Tehran duy trì “một trục kháng cự chống lại Israel và Mỹ”. Còn với Nga, theo Giám đốc Trung tâm nghiên cứu ngoại giao và chiến lược của ĐH Nam Florida, Mohsen Milani, Iran là một đồng minh chính trị quan trọng, chìa khóa trong chiến lược dài hạn giúp Nga trở thành một cường quốc tại Trung Đông.
Quan hệ tốt đẹp với Mátxcơva luôn là một trong những ưu tiên hàng đầu trong chính sách ngoại giao đa phương của Tổng thống Iran. Chuyến thăm Nga lần này của ông Hassan Rouhani là chuyến công du quan trọng cuối cùng trước khi ông bước vào cuộc đua tái tranh cử chức tổng thống vào tháng 5 tới. Thông qua chuyến đi, Tổng thống Iran muốn cho dư luận trong nước thấy rằng ngoài việc có thể đàm phán với phương Tây, ông còn có thể củng cố mối quan hệ với một cường quốc khác trên thế giới là Nga. Và rằng chính sách ngoại giao đa phương của Iran mang lại sự phát triển cho đất nước và điều này sẽ giúp ông chiếm được sự tin tưởng của cư tri Iran.
Kể từ khi Tổng thống Mỹ Donald Trump lên nắm quyền, rất nhiều tuyên bố của ông Trump cho thấy thái độ cứng rắn của Mỹ dành cho Iran trong thời gian tới. Trong khi đó, ông chủ Nhà Trắng lại có thiện cảm dành cho Mátxcơva. Vì vậy, chuyến công du lần này còn là để ông Hassan Rouhani nhận được một lời xác nhận hoặc chí ít là cảm thấy tự tin rằng quan hệ Mỹ-Nga thời gian tới nếu có được cải thiện sẽ không làm lu mờ sự thân thiết giữa Tehran và Mátxcơva. Với rất nhiều ý nghĩa mang lại cho Iran đã lý giải vì sao Tổng thống Hassan Rouhani đặc biệt coi trọng chuyến công du đến Nga lần này.
ĐỖ CAO
