Hỏi: Năm 1949, ông tôi mất, bà và các bác tôi đi vắng, có giao giấy tờ căn nhà diện tích 173m2 (15 phố Trưng Trắc, thị xã Hà Đông) cho cha tôi quản lý. Cha tôi đã cho thuê lại căn nhà này nhưng từ năm 1960, Nhà nước đứng ra cho thuê và hàng tháng Phòng Quản lý nhà đất thị xã Hà Đông có trả tiền nhà cho cha tôi là 18 đồng/tháng. Hiện nay, căn nhà này giao cho Xí nghiệp In Hà Đông sử dụng nhưng xí nghiệp này lại cho tư nhân thuê để kinh doanh. Xin hỏi gia đình tôi chỉ là người buôn bán nhỏ không thuộc thành phần tư sản hoặc địa chủ, có đòi được căn nhà trên để làm nhà hương hỏa?
Trịnh Văn Hòa (P7 Q.Phú Nhuận)
Trả lời: Theo Nghị định 19/CP ngày 29-6-1960 và Nghị định 24/CP ngày 13-2-1961 của Hội đồng Chính phủ (nay là Chính phủ) về chính sách cho thuê nhà của tư nhân ở các thành phố, thị xã quy định, nhà nước trực tiếp quản lý và sử dụng toàn bộ nhà cho thuê của những đối tượng sau: Chủ nhà là tư sản, phú nông, địa chủ, chủ nhà có nhà cho thuê diện tích khoảng từ 120 đến 150 thước vuông trở lên, hoặc thu được số tiền cho thuê nhà trong một năm khoảng từ 1.000 đồng trở lên.
Chủ nhà (sau khi giao nhà cho Nhà nước) được hưởng từ 15% đến 50% tiền cho thuê nhà. Mặt khác, Quyết định 297/CT ngày 2-10-1991 của Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (nay là Thủ tướng Chính phủ) về việc giải quyết một số vấn đề về nhà ở nêu rõ, nhà ở do Nhà nước đang quản lý, sử dụng theo chính sách cải tạo về nhà ở (NĐ 19/CP và NĐ 24/CP của HĐCP) bao gồm toàn bộ nhà ở đã có hoặc chưa có quyết định quản lý của UBND cấp có thẩm quyền nhưng đã bố trí sử dụng là nhà ở thuộc sở hữu Nhà nước.
Trường hợp của ông, căn nhà số 15 Trưng Trắc, thị xã Hà Đông mà cha ông cho thuê có diện tích 173m2 cho đến năm 1960, Nhà nước đứng ra cho thuê và trả tiền thuê nhà cố định hàng tháng cho cha ông thì căn nhà đó đã được Nhà nước trực tiếp quản lý từ năm 1960 và thuộc sở hữu Nhà nước.
Theo Nghị quyết 23/2003/QH11 ngày 26-11-2003 của Quốc hội, Nhà nước không xem xét lại chủ trương, chính sách về quản lý nhà đất và chính sách cải tạo XHCN liên quan đến nhà đất đã ban hành trước ngày 1-7-1991. Nhà nước không thừa nhận việc đòi lại nhà đất mà Nhà nước đã quản lý, bố trí sử dụng trong quá trình thực hiện các chính sách về quản lý nhà đất và chính sách cải tạo XHCN liên quan đến nhà đất trong đó có chính sách cải tạo nhà đất cho thuê.
Do đó, việc ông xin lại căn nhà trên là không có cơ sở pháp lý.
Luật sư NGHIÊM XUÂN LÝ
