Các công ty nên sớm khởi động kế hoạch đầu tư tại Iran. Đây là lời khuyên của các nhà phân tích trong bài viết của nhà báo Matt Clinch, đăng trên trang tin tài chính CNBC. Tác giả bài viết nhận định, khi những nút thắt trong quan hệ ngoại giao giữa Iran và phương Tây được cởi bỏ, Tehran sẽ sẵn sàng mở cửa cho luồng gió đầu tư từ nước ngoài.
Sau cuộc cách mạng Hồi giáo năm 1979 cho đến nay, nền kinh tế Iran bị suy yếu dần do các lệnh cấm vận trừng phạt. Hiện nay, lạm phát đã tăng 30%, giá nhiên liệu tăng, đồng rial giảm, tỷ lệ thất nghiệp cao, hàng hóa khan hiếm tại các cửa hàng khiến cuộc sống của người Iran không mấy dễ thở. Sau khi lên nắm quyền hồi tháng 8, tân Tổng thống Rouhani đặt mục tiêu sống còn là phải vực dậy nền kinh tế thông qua những bước đi mềm mỏng hơn với chương trình hạt nhân Iran. Tehran cũng phát ra các tín hiệu muốn mời gọi đầu tư nếu lệnh cấm vận được dỡ bỏ.
Ông Matthew Spivack, chuyên gia hãng tư vấn đầu tư Frontier Strategy Group, nhận định ở Iran không chỉ có dầu mỏ, nước này trở nên hấp dẫn do mật độ dân số đông và lực lượng lao động trẻ dồi dào. Hiện nay, 44,4% dân số trong độ tuổi 25 - 54 và 80,6% biết đọc biết viết. Hơn thế nữa, điểm nổi trội của Iran so với các nước trong khu vực là phụ nữ có trình độ văn hóa cao. Các công ty thuộc lĩnh vực y tế và nhóm hàng tiêu dùng nhanh đang để mắt tới thị trường Iran bởi những yếu tố này. Theo số liệu của World Bank, với 77 triệu người, Iran là quốc gia có dân số lớn thứ hai ở khu vực Trung Đông và Bắc Phi.
Cũng theo dự đoán của ông Spivack, khu vực công của Iran sẽ thu hút được rất nhiều sự quan tâm của các nhà đầu tư nước ngoài trong dài hạn, đặc biệt là khu vực năng lượng. Iran có lượng dự trữ dầu mỏ lớn thứ 4 trên thế giới và lượng dự trữ khí gas tự nhiên chỉ đứng sau Nga. Nếu lệnh cấm được dỡ bỏ, Iran có thể bắt đầu bán dầu và khí trên thị trường. Thị trường chứng khoán của Iran cũng được xếp vào hàng tiềm năng khi có 339 công ty niêm yết với tổng giá trị vốn hóa đạt 104,21 tỷ USD. Các chuyên gia kinh tế nhận định các cổ phiếu ngân hàng và những kim loại cơ bản là những ngành “thời thượng” nhất, theo sau là cổ phiếu viễn thông.
Tuy nhiên, cho dù những dấn hiệu trên cho thấy nền kinh tế Iran dường như đã sẵn sàng mở cửa nhưng có một số ý kiến vẫn cho rằng nhà đầu tư nên cẩn trọng. Kể cả khi thỏa thuận mang tính chất đột phá được đưa ra, các chính sách cấm vận đã được triển khai hàng thập kỷ không thể dễ dàng được thu hồi. Chính sách ngoại giao của Iran cũng có thể bất ngờ bị đảo ngược.
Chuyên viên phân tích cao cấp chính trị Alastair Newton cảnh báo các nhà đầu tư tiềm năng nên chú ý rằng: “Một cuộc trò chuyện qua điện thoại giữa hai tổng thống Iran và Mỹ không thể làm quan hệ hai bên tan băng sớm sau 34 năm không có thông tin liên lạc. Nếu những cuộc đàm phán diễn ra tốt đẹp trong vài tuần tới, lệnh trừng phạt có thể được nới lỏng. Chỉ tính riêng 30 lệnh cấm vận của Mỹ, nếu muốn thuyết phục quốc hội giảm bớt biện pháp trừng phạt, sẽ là việc không đơn giản trừ khi Iran đã từ bỏ chương trình hạt nhân của mình hoàn toàn”.
PHƯƠNG NAM
