Anh trai tôi là Võ Xuân Hòa, tháng 8-1995, anh được nghỉ chế độ theo quy định, có thời gian trong quân đội - tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) - 23 năm 8 tháng. Tuy nhiên, vừa về quê chờ quyết định nghỉ chế độ mới được 1 tháng thì anh tôi qua đời. Vợ con anh có được nhận số tiền mà anh đã đóng BHXH trong gần 24 năm không, theo quy định nào? (VÕ HỒNG QUẢNG, quận Tân Phú, TPHCM)
- Ông CAO VĂN SANG, Giám đốc BHXH TPHCM: Thời điểm anh Hòa mất vào khoảng tháng 9-1995 nên chế độ tuất cho thân nhân của người tham gia BHXH được giải quyết theo Điều lệ BHXH, ban hành kèm theo Nghị định 12/CP ngày 26-1-1995 của Chính phủ.
Hồ sơ hưởng chế độ tuất gồm: Sổ BHXH; chứng tử người chết; tờ khai hoàn cảnh gia đình của thân nhân người chết. Thân nhân của ông Hòa liên hệ với cơ quan BHXH quận, huyện nơi cư trú để hướng dẫn hồ sơ.
- Cha tôi 93 tuổi, đang hưởng lương hưu. Khi cha tôi trăm tuổi, chế độ tử tuất ra sao? (TỐNG VĂN LIÊN, quận Tân Bình, TPHCM)
- Người đang hưởng lương hưu chết thì người lo mai táng được nhận 1 lần trợ cấp mai táng bằng 10 lần mức lương cơ sở. Ngoài ra, thân nhân của người chết còn được xét hưởng tuất 1 lần hoặc tuất hàng tháng.
Các trường hợp thân nhân được hưởng tuất hàng tháng: 1- Con chưa đủ 18 tuổi; con từ đủ 18 tuổi trở lên nếu bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên; con được sinh khi người bố chết mà người mẹ đang mang thai.
2- Vợ từ đủ 55 tuổi trở lên hoặc chồng từ đủ 60 tuổi trở lên; vợ/chồng dưới tuổi đó nếu bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.
3- Cha đẻ, mẹ đẻ, cha đẻ của vợ hoặc cha đẻ của chồng, mẹ đẻ của vợ hoặc mẹ đẻ của chồng, thành viên khác trong gia đình mà người tham gia BHXH đang có nghĩa vụ nuôi dưỡng nếu từ đủ 60 tuổi trở lên với nam, từ đủ 55 tuổi trở lên với nữ; hoặc dưới tuổi đó mà bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.
Thân nhân quy định tại các điểm 2 và 3 không có thu nhập hoặc có nhưng thấp hơn mức lương cơ sở.
Mức trợ cấp tuất hàng tháng được cấp tối đa cho 4 thân nhân; mỗi người bằng 50% mức lương cơ sở, nếu thân nhân không có người trực tiếp nuôi dưỡng thì mức tuất hàng tháng bằng 70% mức lương cơ sở.
Thân nhân được hưởng tuất 1 lần khi: Không có thân nhân đủ điều kiện hưởng tuất hàng tháng; thuộc diện hưởng tuất hàng tháng nhưng có nguyện vọng hưởng tuất 1 lần, trừ con dưới 6 tuổi, con hoặc vợ/chồng bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.
Mức tuất 1 lần được tính theo thời gian đã hưởng lương hưu. Nếu chết trong 2 tháng đầu hưởng lương hưu thì tính bằng 48 tháng lương hưu đang hưởng; nếu chết vào những tháng sau đó, cứ hưởng thêm 1 tháng lương hưu thì mức trợ cấp giảm đi 0,5 tháng lương hưu, mức thấp nhất bằng 3 tháng lương hưu đang hưởng.
Như vậy, khi cha của ông mất, thân nhân được trợ cấp mai táng bằng 10 tháng lương cơ sở và được hưởng tuất 1 lần hoặc hàng tháng như phân tích ở trên. Về thủ tục, đề nghị ông liên hệ BHXH quận, huyện nơi đang chi trả lương hưu cho cha ông để được phục vụ.
- Bạn tôi tham gia BHXH tự nguyện 5 tháng, đóng BHXH bắt buộc 9 tháng. Mới đây, bạn tôi bị tai nạn giao thông và qua đời. Người thân được hưởng chế độ gì? (lucky…@gmai.com)
- Bạn của anh/chị đóng BHXH dưới 15 năm, qua đời do tai nạn rủi ro thì thân nhân được hưởng tuất 1 lần.
-Ba tôi đã tham gia BHXH 32 năm. Ba tôi đã qua đời, gia đình tôi muốn lãnh tuất 1 lần nhưng vì sao chưa được? (bạn đọc LÊ THỊ DIỄM NGỌC)
- Ba của chị tham gia BHXH 32 năm thì thân nhân được hưởng tuất hàng tháng. Nếu các thân nhân không đủ điều kiện hưởng tuất hàng tháng thì được hưởng tuất 1 lần.
Luật BHXH năm 2006 không cho phép lựa chọn hưởng tuất 1 lần nếu đủ điều kiện hưởng tuất hàng tháng.
- Công ty tôi có 1 người vừa mất, đã đóng BHXH dưới 15 năm. Vậy tuất 1 lần, ví dụ là 50 triệu đồng, thì mỗi thân nhân đủ điều kiện thì sẽ được hưởng 50 triệu đồng và tối đa là 4 người hay 4 người được hưởng chung 50 triệu đồng? Có cần chốt sổ BHXH trước khi nộp hồ sơ tuất không, có phải trả thẻ BHYT không? (bạn đọc HOÀNG DUNG, TPHCM)
- Thân nhân được hưởng tuất 1 lần, như ví dụ bạn nêu là 50 triệu đồng là cho tất cả thân nhân.
Trước khi nộp hồ sơ tuất, công ty lập thủ tục báo giảm lao động cho cơ quan BHXH.
Trường hợp báo giảm do qua đời thì không phải trả thẻ vì thẻ BHYT không có giá trị sử dụng nữa.
Bạn đọc có thể gửi câu hỏi theo địa chỉ: Ban Chính trị - Xã hội, Báo SGGP, số 432 Nguyễn Thị Minh Khai, P5, Q3, TPHCM; hoặc điện thoại 091.444.6618, email: duongloan@sggp.org.vn.
