Sau tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân năm 1968, tại mặt trận đường 9, Quảng Trị, do yêu cầu nhiệm vụ chiến đấu trên chiến trường, Tiểu đoàn 20 Đặc công (mật danh K20) được thành lập, nằm trong đội hình Trung đoàn 198 Đặc công, Sư đoàn 320C vào chiến đấu trên chiến trường Tây Nguyên.
Từ năm 1968 đến 1975, Tiểu đoàn 20 đã đánh trên 50 trận, loại khỏi vòng chiến đấu hàng ngàn tên Mỹ, ngụy, phá hỏng hàng trăm ngàn tấn bom đạn và phương tiện chiến tranh của địch. Chiến tranh qua đi đã hơn 30 năm, nhưng giờ đây, mỗi khi gặp nhau, những cựu chiến binh Đặc công Tiểu đoàn 20, Trung đoàn 198 vẫn không thể nào quên được những năm tháng chiến đấu gian khổ trên chiến trường Tây Nguyên, với những trận đánh để đời, khiến kẻ thù khiếp sợ.
Cựu chiến binh K20 trong ngày gặp mặt truyền thống.
Chiều 11-8, hơn 20 cựu chiến binh Đặc công K20 từ khắp mọi miền đất nước có cuộc hội ngộ tại Dinh Thống Nhất. Sau hơn 30 năm chiến tranh, họ mới có dịp gặp nhau. Những tiếng cười vang, những cái bắt tay siết chặt, tiếng đấm lưng nhau thùm thụp và cả những giọt nước mắt tiếc thương mỗi khi nhắc đến những đồng đội đã hy sinh. Gặp nhau tay bắt mặt mừng, họ cùng nhau ôn lại những kỷ niệm một thời để nhớ.
Trong những cựu chiến binh K20 về hội ngộ tại Dinh Thống Nhất, có đại tá Cao Nguyên và chính trị viên tiểu đoàn, đại tá Nguyễn Trọng Kính, những cán bộ chỉ huy đầu tiên của K20. Trong câu chuyện của các ông với các cựu chiến binh K20, tôi thấy hai ông nhắc đến tên “thằng Tùng” - Lã Mạnh Tùng, người được cán bộ chiến sĩ K20 gọi là “Vua bắn B41”. Anh không chỉ nổi tiếng về tài nghệ bắn súng mà còn nổi tiếng về sự gan dạ, dũng cảm trong chiến đấu.
Chuyện xảy ra cách đây đã 36 năm, nhưng trong câu chuyện kể của đại tá Cao Nguyên, tôi như được xem lại những thước phim tư liệu quý về trận đánh phá hủy hơn 150.000 tấn bom, đạn của địch ở thị xã Pleiku ngày 19-12-1972…
Đây là kho đạn lớn của địch ở địa bàn Tây Nguyên, được chúng canh phòng rất cẩn mật. Ngoài hàng chục lớp hàng rào kẽm gai, hào chống tăng cùng với đủ loại mìn cài đặt, chúng còn bố trí một tiểu đoàn bảo vệ rất nghiêm ngặt.
Sau hơn nửa tháng điều nghiên, tổ trinh sát của Tiểu đoàn 20 đã vẽ được sơ đồ kho đạn và nắm được quy luật hoạt động của địch. Đại đội 62 do đại đội trưởng Nguyễn Văn Tý và chính trị viên Vũ Chính chỉ huy được giao nhiệm vụ đánh vào kho đạn.
Để đảm bảo chắc thắng, cán bộ, chiến sĩ Đại đội 62 đã đắp sa bàn, luyện tập sát với thực địa chiến trường. Đêm 5-12-1972, đại đội nhận lệnh hành quân chiến đấu. Đúng 0 giờ ngày 6-12, mũi đánh cửa mở do đồng chí Giáp Văn Ước chỉ huy đã cắt được lớp hàng rào cuối cùng. Sau tiếng lệnh bộc phá nổ, địch tập trung hỏa lực từ các lô cốt bắn ra cửa như vãi đạn hòng chặn đường tiến của quân ta.
Xạ thủ B41 Lã Mạnh Tùng bắn quả đạn đầu tiên trúng ổ đại liên phía lô cốt bên trái. Anh bắn tiếp quả đạn thứ 2 vào lô cốt bên phải. Hai ổ hỏa lực quan trọng nơi cửa mở của địch vừa bị dập tắt thì từ trên tháp canh, một ổ đại liên của địch bắn xối xả vào đội hình tiến công của đơn vị. Không ngại hiểm nguy, xạ thủ Lã Mạnh Tùng tiếp tục xông lên bắn tiếp hai quả đạn B41 vào ổ đại liên của địch trên tháp canh. Tháp canh bị trúng đạn đổ sập xuống thì cũng là lúc anh bị thương.
Ở mũi đánh thọc sâu gồm 4 chiến sĩ do mũi trưởng Nguyễn Văn Lâm chỉ huy gặp phải sự kháng cự quyết liệt của địch. Chiến sĩ Nguyễn Xuân Việt đã bắn 1 quả đạn B40 vào cửa kho đạn. Một quầng lửa bùng lên sáng rực cả bầu trời phía Tây thị xã Pleiku kèm theo những tiếng nổ vang trời dậy đất.
Sáng hôm sau, các hãng thông tấn nước ngoài đưa tin: “Đặc công Việt cộng tiến công phá hủy hơn 150.000 tấn đạn dược, làm rúng động tinh thần của quân đội Việt Nam cộng hòa”.
Trong trận đánh ấy, Tiểu đoàn 20 được đề nghị tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng ba.
Trong chiến dịch Tây Nguyên, Tiểu đoàn 20 phối hợp cùng các đơn vị bạn đã tham gia chiến đấu giải phóng thị xã Pleiku, TP Buôn Ma Thuột, tham gia giải phóng TP Đà Lạt. Trong chiến dịch Hồ Chí Minh, tiểu đoàn được giao nhiệm vụ đánh chiếm cầu Bông mở đường cho cánh quân phía Tây Bắc tiến vào đánh chiếm Sài Gòn…
Gặp lại nhau sau hơn 30 năm chiến tranh, những cựu chiến binh Tiểu đoàn Đặc công 20 có dịp ôn lại những kỷ niệm đẹp về những năm tháng chiến đấu đầy khó khăn, gian khổ ngày nào.
Tự hào về truyền thống của Tiểu đoàn 20 anh hùng, lớp chiến sĩ trẻ Tiểu đoàn 20 hôm nay tiếp tục nối tiếp truyền thống của các bậc đàn anh, ra sức thi đua rèn luyện, sẵn sàng chiến đấu, bảo vệ vững chắc mảnh đất Tây Nguyên thân yêu.
Phạm Văn
