Tại nhiều cuộc họp giao ban với các quận-huyện, ông Đào Anh Kiệt, Giám đốc Sở Tài nguyên - Môi trường (Sở TN- MT) nêu rõ quan điểm: QĐ 19 đặt ra là “nhắm” vào những thửa ruộng bạt ngàn còn lại ở Củ Chi, Bình Chánh... Đó là những cánh đồng đẹp mà TP phải cố gắng gìn giữ. “Du di là những trường hợp thương tâm, ảnh hưởng đến xã hội chứ không phải là để làm cho đô thị bị băm nát”- ông khẳng định. Hiện Sở TN-MT vẫn giữ quan điểm trên và cho biết sẽ xin ý kiến của UBNDTP về một số trường hợp cụ thể mà quận-huyện phản ánh. Nội dung của Quyết định 19 cần được tôn trọng để đô thị không bị “nát như tương”.
Những dự án “phân lô hộ lẻ” mà TPHCM thực hiện thí điểm trước đây đã để lại nhiều tồn tại, hạ tầng kỹ thuật thấp kém, bộ mặt đô thị bị băm nát. Sau khi TPHCM có chỉ thị ngưng thực hiện chủ trương này thì bộ mặt đô thị lại bị băm nát theo kiểu khác. Thực tế cho thấy khi người dân thực hiện các quyền liên quan đến việc sử dụng đất mà không có sự kiểm soát của Nhà nước theo quy hoạch thì tất yếu sinh ra nhiều khu đô thị ổ chuột, hạ tầng lem nhem, thiếu kết nối. Bài toán đặt ra ở đây là cơ chế kiểm soát việc chia tách thửa như thế nào nhằm tạo nên một bộ mặt đô thị đẹp và văn minh.
Nghị định 84/CP của Chính phủ thực hiện Luật Đất đai 2003 đã quy định rõ “UBND cấp tỉnh quy định diện tích tối thiểu được phép tách thửa đối với từng loại đất cho phù hợp với điều kiện cụ thể của địa phương”. Bộ Xây dựng cũng đã có Quyết định 04 ban hành “Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về quy hoạch xây dựng”. Với cơ sở pháp lý và thực tiễn của TPHCM, sau hơn 5 năm nghiên cứu, soạn thảo, lấy ý kiến các sở-ngành, quận-huyện, ngày 25-2-2009, UBND TPHCM đã ban hành Quyết định số 19/2009/QĐ-UBND quy định về diện tích tối thiểu sau khi tách thửa. QĐ 19, về căn bản đã đáp ứng được chương trình nâng cấp đô thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009-2020 vừa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt ngày 8-6-2009. Mục tiêu của giai đoạn này nhằm nâng cao điều kiện sống của người dân đô thị thông qua việc đầu tư cải thiện dịch vụ hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội và môi trường, góp phần ngăn chặn việc giảm chất lượng môi trường sống của người dân và góp phần đảm bảo môi trường sống tốt hơn cho chính những người có nhu cầu nhận chuyển nhượng đất để làm nhà ở.
Tuy nhiên, hành trình đi vào cuộc sống của QĐ 19 vẫn ì ạch dù Sở Tài nguyên-Môi trường đã có nhiều văn bản hướng dẫn, tổ chức nhiều buổi họp giao ban với các quận-huyện để giải thích và hướng dẫn thêm. Người dân cho rằng nhiều nội dung của quyết định này đã gây khó cho dân. Do vậy, các quận-huyện đã đề nghị “du di” đối với trường hợp chia thừa kế, cha mẹ cho con đất để cất nhà. Đối với đất nông nghiệp, mặc dù QĐ 19 đã quy định: thửa đất tách và thửa còn lại tối thiểu phải là 500m² (đất nông nghiệp khác) và phải là 1.000m² (đất nông nghiệp thuần) thế nhưng hiện nay một số địa phương vẫn giải quyết cho phép tách 1.000m² đất nông nghiệp làm hai phần nếu cha mẹ chia cho con…
Tại kỳ họp HĐNDTP mới đây, trả lời chất vấn về những trường hợp tranh chấp đất nông nghiệp mà sau khi hòa giải hoặc giải quyết, diện tích được phân chia nhỏ hơn diện tích tối thiểu được quy định, Giám đốc Sở TN-MT Đào Anh Kiệt cho biết, về nguyên tắc, tòa án giải quyết phân chia tài sản phải theo quy định của pháp luật. Trong trường hợp diện tích quá nhỏ hoặc không đủ diện tích tối thiểu sau khi tách thửa thì phải giải quyết theo hướng phân chia giá trị quyền sử dụng đất.
HẠNH NHUNG
