Trong lịch sử hành phương Nam mở đất, vùng biển Ninh Thuận là nơi đầu tiên cư dân Việt xưa dừng chân, dựng nhà, lập ấp. Những tên xóm, tên làng; những mái nhà ba gian, hai chái; lễ hội cầu ngư; hát múa bả trạo; hát bội, hát giao duyên; lễ dựng vợ gả chồng... của các vùng ven biển miền Trung theo lưu dân “dịch chuyển” vào Ninh Thuận.
Về các xóm làng ven biển Ninh Thuận, du khách sẽ được sống trong không gian đậm đặc sắc màu lễ hội dân gian và thưởng thức những món ăn dân dã như cá thu hấp cuốn bánh tráng của làng biển Vĩnh Hy; bánh canh cá rắc hành phi của vùng biển Bình Sơn - Ninh Chữ; bún mắm nêm cá cơm săn của xứ biển Cà Ná; bánh xèo, bánh căn thơm lừng dọc đường Yên Ninh... Bênh cạnh đó, du khách có thể nhâm nhi cốc rượu vang sóng sánh từ xứ sở được mệnh danh là “vương quốc nho” của Việt Nam.
Đồng bào Chăm ở Ninh Thuận có khoảng 65.000 người (trong tổng số 600.000 người thuộc ba dân tộc lâu đời nhất là Kinh, Chăm, Raglai) sinh sống tập trung tại 22 làng. Trong đó có hai làng nghề truyền thống nổi tiếng là Mỹ Nghiệp và Bàu Trúc. Cư dân làng Mỹ Nghiệp có nghề dệt thổ cẩm lung linh sắc màu và làng Bàu Trúc có nghệ thuật chế tác gốm mỹ nghệ độc đáo. Đặc sắc hơn cả là các lễ hội truyền thống của đồng bào Chăm ở Ninh Thuận.
Tại lễ khai mạc Festival Ninh Thuận 2007, các nghệ nhân dân gian Chăm sẽ tái hiện lễ hội Katê. Đây là lễ hội quan trọng nhất của đồng bào Chăm theo đạo Bàlamôn để cầu xin mưa thuận, nắng hòa và tưởng nhớ các vị nam thần. Hòa quyện cùng âm vang khỏe khoắn của trống Ghi năng, trống Baranưng, kèn Saranai là các thiếu nữ Chăm rạng rỡ trong y phục truyền thống biểu diễn dân ca, dân vũ như hút hồn người xem.
Ngược theo quốc lộ 27 về Bác Ái, du khách được sống giữa màu xanh trùng điệp của rừng nguyên sinh đa dạng Phước Bình rồi ghé thăm bản làng đồng bào Raglai để hòa nhập vào những phong tục mang tính dân tộc đặc sắc như lễ đền ơn cha mẹ, lễ ăn đầu lúa, lễ bỏ mả, thưởng thức hương vị ngọt ngào mà chếnh choáng men say của rượu cần. Đi qua đèo Gia Túc, khách có thể dừng chân chiêm ngưỡng di tích bẫy đá của Pinăng Tắc (ảnh) – người con ưu tú của đồng bào Raglai. Đặc biệt khách còn được nghe tiếng đàn Chapi của đồng bào Raglai – những âm thanh thao thiết khơi nguồn cảm hứng cho nhạc sĩ Trần Tiến viết nên ca khúc để đời Giấc mơ Chapi...
Về tham dự Festival 2007 với chủ đề “Ninh Thuận - Tiềm ẩn những sắc màu”, du khách sẽ có dịp khám phá toàn cảnh bức tranh văn hóa độc đáo của một vùng đất.
THÁI SƠN NGỌC
Xanh ngát những hàng dừa sát biển ở Resort Hoàn Cầu.
