12 giờ ngày 10.11.2004, trả lời phỏng vấn nhanh của phóng viên Báo SGGP, Đại sứ VN tại Malaysia, Nguyễn Quốc Dzũng cho biết đã có 500 người VN được cấp giấy thông hành về nước. Ngoài đề nghị phía bạn lùi thời hạn ân xá, tự nguyện về nước cho lao động VN, Đại sứ quán VN, Ban quản lý lao động VN tại Malaysia sẽ đến các trại giam, nhà tù của Malaysia rà soát lại danh sách lao động và công dân VN bị bắt giữ để can thiệp, tìm cách đưa họ về nước sớm.
Phóng viên :Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ về việc nhanh chóng đưa lao động VN không được cư trú tại Malaysia về nước để đến nay Bộ Ngoại giao, Bộ LĐTB-XH và Đại sứ VN tại Malaysia đã vào cuộc như thế nào?
Đại sứ VN tại Malaysia, Nguyễn Quốc Dzũng: Ngay sau khi Chính phủ chỉ đạo Bộ Ngoại giao, Bộ LĐTB-XH và Đại sứ quán tại Malaysia phải nhanh chóng tìm mọi giải pháp đưa lao động VN cư trú bất hợp pháp về nước và bảo vệ quyền lợi hợp pháp, chính đáng của lao động VN cũng như công dân VN tại Malaysia khỏi bị truy bắt và xét xử trước ngày 14-11, đại diện Bộ Ngoại giao và Bộ LĐTB-XH đã sang Malaysia để triển khai thực hiện gấp chỉ đạo của Chính phủ.
Đại sứ Nguyễn Quốc Dzũng.
Đoàn công tác đặc biệt này gồm Cục Trưởng Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ LĐTB-XH), Cục Phó Cục lãnh sự (Bộ Ngoại giao) và Đại sứ quán, Ban quản lý lao động VN tại Malaysia đã có buổi làm việc với đại diện các doanh nghiệp xuất khẩu lao động (XKLĐ) tại Malaysia để bàn các biện pháp cụ thể đưa lao động VN cư trú bất hợp pháp về nước ngay. Cục Trưởng Cục Quản lý lao động ngoài nước Nguyễn Thanh Hòa đã chỉ đạo các doanh nghiệp XKLĐ phải tìm mọi cách đưa số lao động cư trú bất hợp pháp về nước ngay, không được chậm trễ.
Ngoài ra, chiều qua 9-11, Đoàn cũng đã có buổi làm việc với 4 Bộ chức năng của Malaysia gồm : Bộ Ngoại giao, Bộ Nguồn Nhân lực, Bộ Nội vụ, Bộ Y tế để bàn các biện pháp phối hợp tháo gỡ vướng mắc, tồn tại nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của công dân VN bị liệt vào diện cư trú bất hợp pháp và sớm đưa họ về nước.
Thế còn số lao động đang bị tạm giữ ở Malaysia?
Đại sứ quán và Ban quản lý Lao động VN tại Malaysia đang liên hệ và tìm đến các trại giam, nhà tù để nắm danh sách cụ thể về lao động VN và công dân đang bị bắt giữ tại đây. Từ đó, chúng tôi sẽ phân loại các đối tượng bị bắt giữ, bị bỏ tù cũng như mức độ vi phạm pháp luật Malaysia của họ để tìm cách can thiệp, điều đình với phái bạn. Nếu đối tượng bị bắt giữ là lao động VN thì sẽ liên hệ với các công ty XKLĐ VN hoặc chủ sử dụng Malaysia lo thủ tục, vé máy bay và đưa họ về nước. Nếu đối tượng bị bắt giữ là công dân VN phạm pháp thì Đại sứ quán VN sẽ can thiệp để đưa họ nước sớm. Số công dân này phải tự bỏ tiền mua vé máy bay về nước hoặc liên hệ để gia đình gởi tiền qua.
Riêng những trường hợp gặp khó khăn về tài chính, nếu có cam kết của gia đình là sẽ hoàn trả tiền thì sẽ được Đại sứ quán ứng tiền trước mua vé máy bay cho về nước. Còn những trường hợp khác như ngư dân của VN bị bắt giữ thì Đại sứ quán sẽ liên hệ, xác minh với chính quyền ở các tỉnh, địa phương. Nếu tỉnh đó xác minh, bảo lãnh số công dân này thì Đại sứ quán sẽ ứng tiền mua vé máy bay cho họ về nước theo chỉ đạo của Chính phủ VN.
Hiện nay có khoảng bao nhiêu lao động VN bị liệt vào diện cư trú bất hợp pháp tại Malaysia phải về nước? Nguyên nhân từ đâu?
Con số chính xác thì chưa thể xác định ngay.Thế nhưng, dựa theo cách tính của phía bạn là cứ ở Malaysia quá hạn thị thực 1 ngày được coi là cư trú bất hợp pháp thì ước tính cả ngàn người. Thực tế cho thấy có nhiều nguyên nhân khiến lao động VN rơi vào hoàn cảnh cư trú bất hợp pháp. Ngoài lý do bỏ trốn ra ngoài làm việc bất hợp pháp và cư trú bất hợp pháp, còn có nguyên nhân do chủ sử dụng lao động Malaysia phá sản, đóng cửa nhà máy, nợ lương công nhân, nhà máy làm mất hộ chiếu… Ngoài ra còn có nhiều người VN sang Malaysia theo đường du lịch lao động bất hợp pháp hoặc tham gia các đường dây làm ăn phi pháp, tệ nạn xã hội cũng bị cảnh sát Malaysia bắt giữ.
Vậy tổng số lao động nước ngoài đang cư trú bất hợp pháp tại Malaysia là bao nhiêu?
Theo các cơ quan hữu trách của Malaysia thì có khoảng 700-800 nghìn lao động nước ngoài cư trú bất hợp pháp tại Malaysia,trong đó chủ yếu là lao động của các nước như Indonesia, Philippines, Bangladesh,… So với tổng số lao động nước ngoài đang cư trú bất hợp pháp tại Malaysia thì lao động VN chiếm tỷ lệ nhỏ nhất.Tuy vậy, để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của lao động VN và công dân VN, chúng tôi sẽ mọi cách, tạo điều kiện thuận lợi đưa họ về nước. Hiện nay,Đại sứ quán VN đã đề nghị phía bạn lùi thời hạn ân xá, tự nguyện đăng ký về nước cho lao động, công dân VN để họ tránh khỏi hình phạt truy bắt, xét xử như Chínhphủ Malaysia đã tuyên bố.
Thế còn việc Chính phủ yêu cầu Bộ Ngoại giao VN phải tỏ rõ thái độ phản đối phía bạn áp dụng hình phạt bằng roi đối với công dân VN vi phạm pháp luật Malaysia thì sao?
Đúng là phía bạn có áp dụng hình thức răn đe, xử phạt bằng roi đối với lao động nước ngoài vi phạm pháp luật Malaysia. Thế nhưng, cảnh sát Malaysia chỉ áp dụng trong những trường hợp lao động nước ngoài có hành vi vi phạm nghiêm trọng pháp luật Malaysia, còn những trường hợp vi phạm nhẹ thì không áp dụng. Đại sứ quán VN tỏ rõ thái độ không đồng tình với hình phạt này và đề nghị phía bạn không nên áp dụng hình phạt này đối với lao động và công dân VN.
Hết ngày 14-11-2004 là thời hạn cuối cùng Chính phủ Malaysia ân xá cho lao động nước ngoài cư trú bất hợp pháp ra đăng ký và tự nguyện về nước. Đến nay đã có bao nhiêu lao động VN đã ra đăng ký tự nguyện về nước?
Đến sáng 10-11, sau chưa đầy 1 tuần triển khai chỉ đạo của Chính phủ VN, Đại sứ quán VN tại Malaysia đã cấp được 500 giấy thông hành để làm các thủ tục về nước cho 500 công dân VN tại Malaysia trong đó có 300 người là lao động đi xuất khẩu, số còn lại là công dân VN đến Malaysia với nhiều mục đích khác nhau. Dự kiến trong những ngày tới số lượng giấy thông hành sẽ được cấp nhiều hơn. Đại sứ quán và Bộ LĐTB-XH, Cục quản lý lao động ngoài nước đang khẩn trương rà soát, tìm kiếm và tuyên truyền vận động số lao động và công dân VN thuộc diện cư trú bất hợp pháp ra trình diện, đăng ký về nước. Chúng tôi sẽ tạo mọi điều kiện giúp đỡ số lao động và công dân VN này làm thủ tục, cấp hộ chiếu và mua vé máy bay về nước ngay.
Xin cám ơn Đại sứ .
KHÁNH BÌNH (thực hiện)
