Nguồn dầu mỏ thế giới đang cạn kiệt dần, cộng với tình hình bất ổn tại các khu vực giàu dầu mỏ Iran, Iraq, Nigeria… khiến nguồn cung không đảm bảo liên tục gây lo ngại cho các nước “khát dầu” phục vụ cho nền kinh tế phát triển. Vì thế, tìm kiếm nguồn năng lượng thay thế đang được các nước đặt lên hàng đầu. Trong số những nhiên liệu thay thế, ethanol nổi lên như một ứng cử viên sáng giá nhất, đáp ứng được các tiêu chuẩn như dễ sản xuất, giá rẻ và “thân thiện” với môi trường.
- Tiềm năng của ethanol
Chu trình chuyển hóa ethanol
Ethanol là một loại nhiên liệu thay thế dạng cồn, được sản xuất bằng phương pháp lên men và chưng cất các loại ngũ cốc chứa tinh bột có thể chuyển hóa thành đường đơn, như bắp, lúa mì, lúa mạch. Ngoài ra, ethanol còn được sản xuất từ cây, cỏ có chứa cellulose, gọi là ethanol sinh học.
Ethanol là chất phụ gia để tăng trị số Octane (trị số đo khả năng kích nổ) và giảm khí thải độc hại của xăng. Trong chính sách năng lượng của mình, từ khối EU đến Mỹ, Trung Quốc, Australia, Nhật Bản… đều chú trọng đến ứng dụng ethanol.
Mỹ là nước sử dụng năng lượng nhiều nhất thế giới, và hầu hết đều nhờ nguồn cung bên ngoài nhiều bất ổn. Mỹ tìm nhiều cách, kể cả chiến tranh, để khơi nguồn dầu chảy về nước này nhưng không thành công.
Trong những phát biểu gần đây, Tổng thống Mỹ Bush kêu gọi dân chúng “cai nghiện” dầu mỏ. Ông đặt vấn đề nghiên cứu tìm nguyên liệu thay thế để bớt lệ thuộc nước ngoài. Xăng ở Mỹ được pha ethanol, phổ biến là E10 (hỗn hợp 10% ethanol và 90% xăng không chì) và E85.
Thực tế, tất cả các loại xe đang chạy trên đường đều có thể sử dụng E10. Nhưng vì nhiều bang không bắt buộc phải ghi nhãn E10 trên trụ bơm nên người tiêu dùng không hề biết mình đang xài xăng pha ethanol. Với E85, các trụ bơm được dán nhãn rõ ràng, vì E85 chỉ thích hợp cho các loại xe nhiên liệu linh hoạt FFVs.
Xu hướng sử dụng E85 tăng nhanh, theo đó, các loại xe FFVs cũng được sản xuất ngày càng nhiều, mang nhãn mác của các đại gia sản xuất xe hơi, tiêu biểu là General Motors, Ford, DaimlerChrysler, Mercury, Mazda, Isuzu, Mercedes và Nissan.
Dù vậy, đến nay, Mỹ vẫn là nước chậm trong việc nghiên cứu, sản xuất nhiên liệu thay thế, tỷ lệ sử dụng nhiên liệu thay thế còn ít ỏi so với sử dụng dầu mỏ. Tuy Mỹ và nhiều nước tiên tiến khác rất chú trọng phát triển nhiên liệu ethanol nhưng Brazil mới là nước dẫn đầu và nếu muốn bắt kịp Brazil trong sản xuất và tiêu thụ ethanol thì Mỹ cần cả một thập kỷ nữa.
- Ethanol - Niềm tự hào của Brazil
Một trụ bơm xăng E85 ở thành phố Lexington, Mỹ.
Brazil là nước xuất khẩu đường đứng hàng đầu trên thế giới. Ngành công nghiệp mía đường đem lại công ăn việc làm cho hàng vạn người lao động. Điều đáng chú ý là song song với việc duy trì vị trí dẫn đầu trên thị trường đường, Brazil đã tận dụng được phần rỉ đường để sản xuất ethanol.
Những nông dân Brazil không còn là nông dân đơn thuần mà đã trở thành một phần trong guồng máy công nghiệp sản xuất ethanol. Tại Grupa Carlos Lyra ở Sao Miquel dos Campos, 90% mía được dùng để sản xuất đường tinh luyện, phần rỉ đường được chuyển sang khu chưng cất. Tại đây, người ta cho thêm men vào để biến đường thành ethanol CH3CH2OH.
Chỉ cần mất khoảng 3 ngày chế biến là đã có được nhiên liệu ethanol sẵn sàng cho người tiêu dùng. Hiện nay, ở đất nước Nam Mỹ này, cứ 100 chiếc xe hơi bán ra thì có tới 80 chiếc là xe “lai”, chạy bằng xăng hoặc ethanol đều được. Hai thứ nhiên liệu này dễ mua và ethanol rẻ hơn 1/3 so với xăng dầu nên rất được thị trường ưa chuộng.
Tổng thống Brazil Luiz Inacio Lula da Silva rất tự hào về cuộc cách mạng năng lượng đang diễn ra ở đất nước của ông. Brazil đặt chỉ tiêu sản xuất 16,6 tỷ lít nhiên liệu ethanol năm 2006. Khoảng 80% sản lượng sẽ được dùng cho thị trường xe hơi trong nước.
Tương lai có vẻ hết sức tươi sáng và nhiều đại gia trong ngành công nghiệp mía đường tự tin tuyên bố đã đến lúc Brazil có thể tiết kiệm 400 tỷ USD tiền nhập khẩu xăng dầu. Hơn thế, Brazil sẽ thu về lượng ngoại tệ lớn khi xuất khẩu ethanol sang các nước khác. Trước mắt, Nhật Bản đang xem xét ký hợp đồng nhập khẩu 6 tỷ lít ethanol của Brazil. Nắm bắt thời cơ, từ nay đến năm 2012, Brazil sẽ đưa vào hoạt động trên 70 nhà máy mới chuyên sản xuất ethanol.
- Triển vọng cho ethanol
Những nhà phân tích cho rằng, nếu muốn cạnh tranh với ethanol thì giá dầu phải hạ xuống còn 35USD/thùng, giảm tới một nửa so với giá dầu được bán ra trong 6 tháng qua. Điều này hầu như không thể xảy ra trong tình hình thế giới hiện nay.
Người ta dự báo nhu cầu nhiên liệu ethanol toàn cầu đến năm 2010 có thể tăng gấp 4 lần, lên khoảng 80 tỷ lít, và chỉ trong 2 đến 3 năm nữa, các con tàu khổng lồ chở ethanol sẽ xuôi ngược khắp các đại dương, như hình ảnh tàu chở dầu hiện nay. Những chiếc xe chỉ chạy được bằng xăng sẽ phải nhường “sàn diễn” cho các thế hệ xe chạy bằng ethanol. Lúc đó, sẽ diễn ra sự cạnh tranh gay gắt trong thị trường nhiên liệu và cả trong thị trường xe hơi thế giới…
BẢO TRÚC
(Tổng hợp từ BBC, CNN, Reuters)
