Gần 2 triệu công dân đủ điều kiện đăng ký hộ khẩu theo quy định mới

• TPHCM có 86 vạn người đủ điều kiện đăng ký hộ khẩu

Chiều 26-6, Bộ Công an đã họp báo giới thiệu nội dung và công tác chuẩn bị cho việc triển khai các nội dung quy định mới về cư trú kể từ 1-7. Thứ trưởng Bộ Công an Trần Đại Quang, Trưởng ban chỉ đạo thi hành Luật Cư trú nhận định khả năng quá tải trong giải quyết hộ khẩu mới ở Hà Nội và TPHCM là rất cao.

Phải công khai và trả lời mọi thắc mắc của dân

Trước đó, hôm 25-6, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Nghị định số 107 quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Cư trú. Tại cuộc họp báo chiều qua, lãnh đạo Bộ Công an đã giới thiệu những nội dung mới của Luật Cư trú và các văn bản hướng dẫn thi hành, có hiệu lực kể từ 1-7 (SGGP đã đưa tin).

Vấn đề đáng quan tâm nhất hiện nay là người dân liệu có  bị “hành”, có được đơn giản hóa thủ tục, rút gọn thời gian giải quyết thủ tục như quy định mới? Về vấn đề này, Trung tướng Phạm Văn Đức, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Cảnh sát kiêm Phó Ban chỉ đạo thi hành Luật Cư trú cho biết, tuy ngày 1-7 quy định mới có hiệu lực nhưng đến nay, lực lượng công an đã cơ bản chuẩn bị xong các điều kiện để triển khai. Bộ Công an chỉ đạo ưu tiên bố trí cán bộ “thạo việc, có phẩm chất đạo đức tốt, tác phong nhanh nhẹn, gần gũi với dân” để làm công tác quản lý, giải quyết đăng ký hộ khẩu, tạm trú. “Một trong các quy định mới của luật là công dân được quyền thông tin về cư trú của mình cho cơ quan công an và cơ quan công an có trách nhiệm trả lời và thỏa mãn các thông tin liên quan nội dung đó. Luật mới quy định rất rõ điều này”, Trung tướng Đức nói.

Bộ Công an yêu cầu phải công khai quy trình, thủ tục, thời gian giải quyết và tất cả các vấn quy định liên quan đến Luật Cư trú cho dân, kể cả ở những nơi công cộng. Đồng thời, chỉnh trang lại nơi tiếp dân vì hiện nay trên 30% địa điểm tiếp dân còn chật hẹp, gặp nhiều khó khăn đặc biệt là tại các thành phố lớn.

Lạm dụng hộ khẩu, sách nhiễu... có thể bị xử lý hình sự

Một khó khăn khác, theo Trung tướng Phạm Văn Đức là số người đủ điều kiện đăng ký hộ khẩu vào các tỉnh, thành phố theo quy định mới khá đông với gần 2 triệu người. Trong đó kỷ lục là TPHCM có hơn 860.000 người, tiếp đến là Hà Nội với hơn 130.000 người và có 10 tỉnh, thành phố khác có khoảng 10.000 người/địa phương đủ điều kiện cấp sổ hộ khẩu theo quy định mới.

Mặc dù đã lường trước và đưa ra các giải pháp nhưng theo Trung tướng Trần Đại Quang, khó tránh khỏi tình trạng quá tải khi người dân tập trung đi đăng ký hộ khẩu kể từ 1-7, đặc biệt là tại Hà Nội và TPHCM. Do đó, ông khuyên người dân không nên ồ ạt đi làm thủ tục ngay “vì đằng nào cũng được đăng ký hộ khẩu mới”. Mặt khác, Bộ Công an yêu cầu công an các địa phương phải làm việc cả cuối tuần, ngày nghỉ để tiếp nhận, giải quyết cho dân. Bộ Công an cũng giao bộ phận thường trực ở Tổng cục Cảnh sát để tiếp nhận, giải quyết các vướng mắc của các địa phương trong quá trình thực thi quy định mới.

Trong khi đó, Trung tướng Phạm Văn Đức lo lắng việc giải quyết đăng ký hộ khẩu ở cấp xã (vì công an xã không chuyên nghiệp, chính quy) có thể gặp khó khăn, ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của dân. Liên quan đến vấn đề rà soát bãi bỏ các quy định “ăn theo” hộ khẩu hoặc các quy định ảnh hưởng đến quyền, lợi ích về cư trú của dân, Thiếu tướng Trần Đình Nhã, Vụ trưởng Vụ pháp chế Bộ Công an cho hay, qua rà soát 126 văn bản có liên quan vấn đề cư trú, Bộ Công an đã bãi bỏ quy định phải có người bảo lãnh khi Việt kiều hồi hương. “Tất cả những văn bản trái Luật cư trú đều phải bãi bỏ từ 1-7. Nếu cơ quan nào áp dụng văn bản trái luật, công dân có quyền yêu cầu hủy bỏ”, Thiếu tướng Nhã nói. Hiện Bộ Tư pháp đang rà soát và tới đây sẽ công bố văn bản nào không còn phù hợp để nhân dân biết.

Do việc giải quyết công tác hộ khẩu là lĩnh vực dễ phát sinh tiêu cực nên quy định mới đã chỉ rõ 9 nhóm hành vi  bị nghiêm cấm liên quan đến quyền tự do cư trú của công dân, trong đó có quy định cấm gây phiền hà, sách nhiễu; lạm dụng quy định về hộ khẩu... Cá nhân tổ chức nào khi giải quyết việc đăng ký thường trú, tạm trú cho dân mà vi phạm thì tùy theo tính chất có thể bị phạt hành chính, hoặc bị xử lý hình sự. Nếu gây thiệt hại cho dân thì phải bồi thường.

Ngày 1-7, sẽ công bố rõ các khoản phí và lệ phí khi làm thủ tục thường trú. Theo lãnh đạo Bộ Công an, nếu mức phí này cao, báo chí và dân hoàn toàn có quyền kiến nghị sửa đổi. Trong quá trình thực hiện, cá nhân, đơn vị nào thu phí cao hơn, thu ngoài quy định, người dân cần khiếu nại, tố cáo để xử lý nghiêm.

Nam Quốc