Thứ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Thành Biên cho biết, 6 tháng đầu năm hạt gạo cấp thấp Việt Nam bị sự cạnh tranh gay gắt của Ấn Độ, Myanmar. Vì vậy, lần đầu tiên, gạo cấp thấp và trung bình Việt Nam đã giảm rất mạnh trong 6 tháng đầu năm 2012. Ngược lại gạo cấp cao và gạo thơm các loại lại có sự gia tăng đáng kể, đến 52,6% và 40,4%.
Có thể nói, nhờ chính sách mua gạo giá cao cho nông dân trồng lúa của Chính phủ Thái Lan và doanh nghiệp đã khai thác tốt tình thế này để gia tăng lượng gạo cấp cao và gạo thơm thời gian qua. Nhưng 6 tháng cuối năm, áp lực cạnh tranh mở rộng cả hạt gạo cấp cao khi Thái Lan đang trữ trong kho một lượng gạo rất lớn, lên đến 12 triệu tấn.
Với tình hình này Thái Lan khó có thể tiếp tục trữ hàng khi tồn kho cao và áp lực phải tiếp tục mua vào khi mùa vụ thu hoạch của nông dân Thái Lan vào những tháng tới. Các doanh nghiệp xuất khẩu gạo lo ngại thời điểm “xổ hàng” của Thái Lan sẽ tác động không nhỏ đến việc xuất khẩu gạo cấp cao Việt Nam.
Sự lo ngại này càng có cơ sở khi một thời gian ngắn lượng tấm không nhỏ đã được nhiều cơ sở mua gom để bán qua Campuchia trong khi 6 tháng qua, lượng tấm xuất khẩu chỉ có 253.000 tấn, giảm gần 27% so cùng kỳ. Nhưng nếu tìm hiểu kỹ sẽ thấy, điểm đến của lượng tấm này là các doanh nghiệp xuất khẩu gạo ở Thái Lan.
Ông Trương Thanh Phong, Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) nhận định, Thái Lan khó có thể bán hàng ồ ạt mà chỉ bán từ từ để giữ giá nhưng cảnh báo các doanh nghiệp Thái Lan có thể dùng lượng tấm mua của Việt Nam để phối trộn vào gạo cấp cao để bán giá thấp hơn nhằm cạnh tranh với chính hạt gạo cấp cao của Việt Nam.
Một khó khăn khác, nếu lượng tấm hàng hóa bán hết các doanh nghiệp Việt Nam sẽ gặp khó khăn trong việc sử dụng tấm để phối trộn lượng gạo vụ đông xuân còn trong kho. Đây là loại gạo chất lượng cao dùng làm nguyên liệu phối trộn để xuất khẩu cả năm.
ĐẶNG PHONG
