Tiếp tục triển khai gói 30.000 tỷ đồng
Ngân hàng Nhà nước đã có văn bản yêu cầu các ngân hàng thương mại tiếp tục giải ngân gói 30.000 tỷ đồng theo lãi suất ưu đãi 5%/năm từ ngày 1- 6-2016 theo Nghị quyết 23/2016 của Chính phủ về việc tiếp tục gia hạn chương trình cho vay hỗ trợ nhà ở. Tuy nhiên, theo phương án mà NHNN đang đề xuất với Chính phủ, việc gia hạn này chỉ áp dụng cho cá nhân mua nhà từ nay đến hết năm 2016, còn chủ đầu tư xây dựng nhà ở xã hội (NƠXH) vẫn phải trả lãi suất thương mại sau ngày 1-6.
Tạo điều kiện hoàn thành dự án
Cụ thể, NHNN đề xuất theo hướng dừng giải ngân tái cấp vốn đối với các khách hàng là hộ gia đình, cá nhân đầu tư cải tạo hoặc xây dựng mới NƠXH, chủ đầu tư dự án xây dựng NƠXH, dự án nhà ở thương mại được chuyển đổi công năng sang NƠXH. Đối với những đối tượng này, phần dư nợ giải ngân từ ngày 1-6-2016 trở đi sẽ áp dụng lãi suất vay thương mại theo thỏa thuận giữa khách hàng và ngân hàng.
Dự án Nhà ở xã hội Hoàng Quân tại huyện Bình Chánh, TPHCM Ảnh: HUY ANH
Thực tế tại TPHCM cho thấy, hầu hết các dự án NƠXH, dự án nhà ở thương mại được chuyển đổi công năng sang NƠXH đều đã được chủ đầu tư ký hợp đồng bán nhà cho khách hàng, trong đó có nhiều người đã ký hợp đồng vay gói 30.000 tỷ đồng. Chính vì thế, để tránh hệ lụy chủ đầu tư không có khả năng chi trả theo lãi suất thương mại thông thường, dẫn đến việc dừng dự án sẽ ảnh hưởng đến người mua nhà, đặc biệt là người thu nhập trung bình và gây hệ lụy cho cả xã hội, chiều ngày 1-6, Hiệp hội Bất động sản TPHCM (HoREA) đã có công văn gửi Chính phủ, NHNN và các cơ quan liên quan đề nghị cho phép gia hạn giải ngân tái cấp vốn đối với các hợp đồng tín dụng đã ký trước ngày 31-3-2016 đối với hộ gia đình, cá nhân đầu tư cải tạo hoặc xây dựng mới NƠXH, chủ đầu tư dự án xây dựng NƠXH, dự án nhà ở thương mại được chuyển đổi công năng sang NƠXH với điều kiện căn hộ của dự án đó đã bán cho khách hàng mà người mua nhà đã ký hợp đồng vay gói 30.000 tỷ đồng trước ngày 31-3-2016.
Cụ thể, nếu chủ đầu tư chưa bán căn hộ cho người tiêu dùng thì có thể dừng giải ngân gói 30.000 tỷ đồng và hướng dẫn chủ đầu tư tiếp cận nguồn vốn đầu tư nhà ở xã hội theo Nghị định 100/2015 của Chính phủ về phát triển và quản lý NƠXH. Riêng đối với trường hợp chủ đầu tư đã bán căn hộ cho người tiêu dùng và người tiêu dùng đã ký hợp đồng vay gói 30.000 tỷ đồng trước ngày 31-3-2016, tùy theo số lượng hợp đồng tín dụng đã ký để xem xét giải ngân từ gói 30.000 tỷ đồng với giá trị phù hợp, tạo điều kiện cho chủ đầu tư hoàn thành công trình để bàn giao nhà cho người dân.
“Chạy” giải ngân trước
Sau khi có văn bản chỉ đạo của NHNN, trong ngày 1-6, các ngân hàng thương mại cho biết, sẽ tiếp tục giải ngân đối với các hợp đồng tín dụng đã ký với khách hàng trước ngày 31-3-2016 theo lãi suất 5%/năm. Tuy nhiên, lãnh đạo một ngân hàng thương mại trên địa bàn TPHCM nhận định, mặc dù gói vay hỗ trợ này được gia hạn giải ngân nhưng vì vốn của gói này không còn nhiều và thời gian càng thu hẹp nên lượng vốn từ các ngân hàng đổ vào gói này sẽ giảm dần cho dù nhu cầu vốn của khách hàng còn rất lớn. Vị này cũng cho hay, trước khi có chỉ đạo của NHNN về việc tiếp tục giải ngân, nhiều khách hàng vay gói tín dụng này tỏ ra hoang mang vì lo sợ khoản tiền giải ngân sau ngày 1-6 sẽ phải chịu lãi suất thương mại thông thường, có thể cao gấp đôi khiến họ không có khả năng chi trả. Vị này cũng thừa nhận, một số chủ đầu tư dự án mà ngân hàng hợp tác có đề nghị ngân hàng “bắt tay” để “chạy” giải ngân trước ngày 1-6 để khách hàng hưởng lãi suất ưu đãi nhưng lường trước được rủi ro khi không quản lý chặt dòng vốn nên ngân hàng yêu cầu các nhân viên tín dụng tuyệt đối không được thực hiện. Về việc này, HoREA cũng cho biết, có hiện tượng cò mồi (có thể có quan hệ với chủ đầu tư) móc nối với khách hàng đã vay gói tín dụng ưu đãi 30.000 tỷ đồng để ký khống biên bản bàn giao nhà để được giải ngân đến 95% hợp đồng vay. Việc này xảy ra sẽ gây thiệt hại cho người vay và có thể cho cả ngân hàng, vì chủ đầu tư có thể sử dụng nguồn vốn này vào mục đích khác mà không hoàn thành bàn giao nhà; đồng thời người vay còn bị thiệt vì sẽ phải trả lãi vay nhiều hơn do việc giải ngân sớm.
Hiện trên địa bàn TPHCM có nhiều dự án có thời hạn giao nhà sau ngày 31-12-2016, nếu không được giải ngân với lãi suất ưu đãi thì người vay sẽ rơi vào tình thế rất khó khăn vì khó tìm được nguồn vốn vay thay thế. Còn chuyển sang vay theo phương thức thương mại thì lãi suất vay có thể tăng gấp đôi; nếu vay ngoài xã hội thì lãi suất còn cao gấp nhiều lần. Hơn nữa, theo Luật Kinh doanh bất động sản, sau khi nhận nhà thì người mua phải thanh toán đến 95% giá trị hợp đồng, 5% còn lại chỉ thanh toán sau khi người mua nhà nhận được giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà. “Nếu kết thúc giải ngân vào ngày 31-12-2016 thì không phù hợp với thực tế vận hành của thị trường bất động sản và chưa đảm bảo được quyền lợi của người vay gói tín dụng ưu đãi”, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA nhận định. Ông Châu cho biết, HoREA cũng đã đề nghị Chính phủ và NHNN cho phép gia hạn giải ngân tái cấp vốn đối với các hợp đồng tín dụng đã ký trước ngày 31-3-2016 đối với khách hàng là cá nhân, hộ gia đình để mua, thuê, thuê mua nhà ở, xây dựng mới, cải tạo sửa chữa lại nhà ở của mình theo điều kiện và tiến độ giải ngân của hợp đồng tín dụng, thay vì giới hạn đến ngày 31-12-2016 như đề xuất của NHNN. Hơn nữa, ông Châu cho rằng, Nghị quyết 02/2013 của Chính phủ đã dự liệu dành từ 20.000 - 40.000 tỷ đồng để thực hiện gói tín dụng ưu đãi này. Thống kê của NHNN cho thấy, tính đến ngày 10-5-2016, các ngân hàng thương mại đã ký hợp đồng cam kết cho vay 34.826 tỷ đồng, tức mức tín dụng này vẫn còn nằm trong giới hạn nêu trên.
HẠNH NHUNG
