Đánh giá 2 năm thực hiện Quy định 428 về trách nhiệm người đứng đầu cơ quan, UBKT Thành ủy TPHCM nhận định: Quy mô những sai phạm về tham nhũng, quan liêu, lãng phí tuy giảm nhưng còn ít; việc xử lý những người đứng đầu có cấp dưới sai phạm chưa nhiều. Nhiều người đứng đầu vẫn còn buông lỏng quản lý để sai phạm mới phát sinh, chủ yếu trên lĩnh vực đầu tư, xây dựng cơ bản, quản lý đô thị, nhà đất, quản lý tiền, hàng…
Mặc dù những sai phạm tại công trình Nhà thi đấu Phú Thọ đã được Thanh tra TPHCM kết luận, làm rõ, song gần 1 năm qua việc kiểm điểm, xử lý kỷ luật những cá nhân có liên quan vẫn chưa được tiến hành. Đối chiếu với Quy định 428, nếu ngay từ đầu các cơ quan như ban quản lý dự án, chủ đầu tư… xây dựng được quy chế trách nhiệm đến từng cán bộ và từng bộ phận thì sẽ không có chuyện phía đơn vị thi công tự tung tự tác, xé nhỏ các gói thầu rồi bán lại qua nhiều cấp.
Nhiều đoàn kiểm tra công trình xây dựng Nhà thi đấu Phú Thọ nhưng sai sót vẫn chưa được xử lý rốt ráo. Ảnh: THÁI BẰNG
Sai phạm ở đây có phần liên đới trách nhiệm của các cơ quan liên quan, song do không định được sai phạm cụ thể ở từng cá nhân, nên việc kiểm điểm, xử lý kỷ luật kéo dài. Tại công trình nạo vét kênh Nhiêu Lộc cũng vậy, mặc dù đã xác định được mức thiệt hại hơn 10 tỷ đồng, song gần 1 năm qua vẫn chưa kiểm điểm, xử lý được cá nhân sai phạm.
Thực tế cho thấy thất thoát, lãng phí trong các công trình xây dựng hiện nay là rất lớn (15% đến 30%), song số vụ kết luận được có tham nhũng, tiêu cực lại rất nhỏ. Khi đã không kết luận được sai phạm, các đơn vị thường đổ hết cho nguyên nhân khách quan gây thất thoát, thua lỗ, phủi hết trách nhiệm của người đứng đầu và người trực tiếp thực hiện.
Tại khối doanh nghiệp, việc triển khai thực hiện Quy định 428 còn rất hình thức, thậm chí nhiều nơi không triển khai đến tận cơ sở mà chỉ thông báo, hướng dẫn một cách chung chung. Tại Công ty Sơn chất dẻo (khối Bộ Công nghiệp) – đơn vị liên tiếp nhiều năm liền làm ăn thua lỗ, công nhân không có việc làm, nội bộ mất đoàn kết nghiêm trọng, đơn thư tố cáo gửi đi khắp nơi…, song cơ quan chủ quản và cấp ủy cấp trên vẫn không có biện pháp chấn chỉnh.
Chỉ đến khi Ủy ban Kiểm tra (UBKT) Đảng ủy cấp trên vào cuộc mới phát hiện được một loạt những vi phạm về nguyên tắc tổ chức (Thường vụ Đảng ủy công ty cả năm không họp), mất dân chủ, có dấu hiệu lạm dụng chức quyền để tư lợi… Sự việc tuy đã kết luận, song quy trách nhiệm cho ai và xử lý như thế nào thì hơn 1 năm qua không thấy cơ quan nào tiếp tục làm rõ.
Ở khối quận - huyện, việc triển khai thực hiện Quy định 428 được đánh giá là bài bản và đồng bộ hơn, song số vụ xác định được sai phạm để xử lý cũng không nhiều. Trong số hơn 100 vụ việc phát hiện ở cơ sở để xảy ra tham nhũng, tiêu cực (chủ yếu trong lĩnh vực quản lý đô thị, nhà đất), đến nay mới chỉ có 38 trường hợp bị xử lý kỷ luật (giảm 27 trường hợp).
Quận 12 với các vụ nổi cộm như: vụ chia chác đất công ở Đài Phát sóng phát thanh Quán Tre, vụ lấp rạch Mốp, vụ xây dựng hàng chục căn nhà trái phép ở Gò Đệ…, mặc dù đã được kết luận, làm rõ, song gần 1 năm nay vẫn chưa có cán bộ nào bị đưa ra kiểm điểm, xử lý kỷ luật.
Theo đồng chí Phạm Văn Huỳnh, Phó Chủ nhiệm Thường trực UBKT Thành ủy, nguyên nhân của tình trạng này là do nhiều cấp ủy nhận thức chưa đầy đủ ý nghĩa và tầm quan trọng của việc thực hiện Quy định 428. Nhiều cấp ủy còn cho rằng Quy định 428 chủ yếu nhằm mục đích xử lý cán bộ và tổ chức Đảng khi có sai phạm.
Cùng thời điểm ban hành Quy định 428, Thành ủy TPHCM cũng có Chỉ thị 06 về “lập lại kỷ cương chấp hành pháp luật, nâng cao trách nhiệm quản lý nhà nước trên địa bàn TPHCM”. Yêu cầu của 2 văn bản này là từng cấp ủy Đảng và chính quyền phải cụ thể hóa qua những vi phạm phổ biến tại đơn vị và cấp của mình để làm căn cứ xử lý khi có sai phạm.
Cụ thể như: tại địa bàn dân cư, nếu để xảy ra các tệ nạn xã hội, tội phạm hình sự, xây dựng trái phép… thì người đứng đầu cấp ủy và chính quyền phải bị xem xét trách nhiệm; hay cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp thường xuyên để mất đoàn kết nội bộ, làm ăn thua lỗ, cán bộ thuộc cấp nhũng nhiễu dân, có biểu hiện tham nhũng, hối lộ… thì dứt khoát phải bị xử lý kỷ luật, hoặc thay ngay người đứng đầu tổ chức và cá nhân phụ trách. Đây chính là sự thể hiện tính đột phá trong đấu tranh chống tham nhũng, quan liêu, lãng phí theo tinh thần của Quy định 428.
Phạm Hoài Nam
