Ngày 31-10 tới, Quốc hội sẽ thảo luận ở hội trường về kết quả thực hiện ngân sách nhà nước năm 2014 và dự toán năm 2015 (phát thanh, truyền hình trực tiếp). Vấn đề được nhiều đại biểu quan tâm, lo lắng là xung quanh câu chuyện thu, chi, cân đối ngân sách.
Bên lề cuộc họp 27-10, Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh đã trao đổi với báo giới xung quanh vấn đề này. Phó Thủ tướng nhìn nhận:
Cân đối tài chính hiện nay có những khó khăn, nhưng nhìn vào bản chất thì không quá đến mức phải mất bình tĩnh. Chúng ta hiện đang phát hành thêm nguồn để đầu tư nên ngoài đầu tư trực tiếp từ ngân sách, còn có đầu tư mà Chính phủ, Quốc hội cho phép là từ nguồn trái phiếu với quy mô khá lớn.
Khi phát hành trái phiếu lại có mâu thuẫn là tăng nợ. Nếu giữa bài toán tăng nợ để đầu tư phát triển với việc không tăng nợ, không đầu tư phát triển thì nên chọn phương án nào? Vấn đề quan trọng là sử dụng như thế nào cho hiệu quả để trả được nợ. Giống như một gia đình xây nhà, thiếu tiền thì đi vay sau đó “cày” để trả nợ. Mình làm theo hướng như vậy để có cơ hội phát triển. Bên cạnh đó, khi tăng nợ thì tăng chủ yếu là nợ trong nước còn nợ nước ngoài thì không đáng ngại, vì kỳ hạn nợ của nước ngoài còn rất dài, lãi suất thấp. Tuy nhiên, cũng phải nhìn nhận nợ trong nước hiện mình chưa có giải pháp để huy động dài hạn, khi bình quân chưa được 5 năm. Thậm chí có những kỳ hạn vay 1 - 2 năm thì vay rồi đi trả nợ rất nhanh. Bài toán quan trọng nhất hiện nay là cơ cấu lại nợ ấy để giãn trả nợ cho phù hợp với nền kinh tế thì mới không áp lực cho nền kinh tế và ngân sách.
* Phóng viên: Nền kinh tế khó khăn, ngân sách cũng vậy nhưng Chính phủ vẫn phải áp dụng các biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp phát triển (giãn, giảm thuế…). Điều này sẽ khiến ngân sách có thể tiếp tục gặp khó. Nhìn nhận của Phó Thủ tướng về vấn đề này?
* Phó Thủ tướng VŨ VĂN NINH: Bài toán giữa thu và hỗ trợ cho doanh nghiệp đều quan trọng nhưng lại có mâu thuẫn. Doanh nghiệp mà khó khăn, không hoạt động được thì làm gì có tăng trưởng, không có thu. Cho nên, về khía cạnh nào đấy vẫn phải có sự hỗ trợ để doanh nghiệp phục hồi sản xuất, để doanh nghiệp vượt qua khó khăn. Đấy là mục tiêu lâu dài, nuôi dưỡng nguồn thu, có nguồn thu vững chắc.
Trong bối cảnh hiện nay, việc cân đối tài chính cũng phải tính toán sao cho cân bằng, lúc khó khăn như thế này thì thu cũng quan trọng nhưng cũng sắp xếp cả chi nữa để bền vững tài chính quốc gia. Hiện nay, thu không phải là quá thấp nhưng cũng có những lúc bối cảnh kinh tế khó khăn, nhất là thế giới khủng hoảng tài chính, tuy mình không rơi vào khủng hoảng nhưng cũng phải giảm thuế nhanh hơn dự kiến. Do vậy, nguồn động viên thấp hơn và khó cho cân đối tài chính. Tuy nhiên, mình phải giải quyết hài hòa mối quan hệ này, giữa lâu dài và trước mắt phải cân đối hợp lý.
* Hiện nay, có thực tế là việc nợ đọng thuế vẫn diễn ra khá phổ biến và việc giải quyết triệt để vấn đề này cũng sẽ góp phần tăng thu, thưa Phó Thủ tướng?
* Cũng có một phần phải tăng cường khâu này. Hiện nay, Bộ Tài chính đang chuẩn bị báo cáo với Quốc hội về vấn đề giải quyết nợ đọng thuế. Đúng là có các khoản nợ đọng sai chế độ, chính sách thì kiên quyết phải thu hồi. Nhưng cũng có những trường hợp khó khăn quá chưa nộp được mà buộc phải có giãn, hoãn. Lúc chưa nộp được thì còn phát sinh cả phạt nên phải xem xét khách quan.
* Chính phủ đã phải phát hành trái phiếu để huy động vốn, tuy nhiên, hiện nay lượng vốn này tồn đọng ở Kho bạc Nhà nước khá lớn. Phó Thủ tướng nghĩ sao về thực trạng này?
* Tồn ngân ở kho bạc không phải tồn ngân của vốn trái phiếu mà là tồn ngân sách. Ví dụ, phát hành ra một hạn mức, ở đấy các đơn vị đến rút tiền chi tiêu theo tiến độ. Khi anh có chứng từ thì mới được rút. Nếu theo tiến độ hiện nay tôi nắm được thì hiện tồn ngân của vốn trái phiếu không lớn.
HÀ MY ghi
