Đái tháo đường (ĐTĐ) là một trong những bệnh mạn tính không lây với nhiều biến chứng nguy hiểm. Để điều trị bệnh hiệu quả, vừa phải tuân theo chỉ dẫn nghiêm ngặt của thầy thuốc về thuốc men và chế độ ăn uống vừa phải nâng cao chất lượng sống của người bệnh.
- Khi khám sức khỏe 2 tháng trước, tôi xét nghiệm đường huyết lúc đói 140mg/dL, về tôi uống trà khổ qua 1 tháng thì xét nghiệm chỉ còn 110mg/dL. Tháng này tôi không uống trà khổ qua và hay uống bia rượu hơn trước, khi xét nghiệm lại, đường huyết lúc đói 122mg/dL. Vậy tôi có bị ĐTĐ không? Uống trà khổ qua có điều trị được bệnh ĐTĐ?
NGUYỄN VĂN Đ.
- Theo Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ 2012, chỉ cần 1 trong các tiêu chí sau đã được chẩn đoán ĐTĐ:
1. HbA1C ≥ 6.5 %.
2. Đường huyết khi đói (nhịn ăn ít nhất 8 tiếng) ≥ 126mg/dL (7mmol/L).
3. Đường huyết 2 giờ sau uống 75mg glucose ≥ 200mg/dL (11mmol/L).
4. Đường huyết ngẫu nhiên ≥ 200mg/dL (11,1mmol/L) kèm theo triệu chứng kinh điển của ĐTĐ hoặc biến chứng cấp tính của tăng đường huyết.
Nếu không có triệu chứng của tăng đường huyết như ăn nhiều, uống nhiều, gầy nhiều, thì tiêu chí từ 1 đến 3 cần lặp lại lần nữa để xác định chẩn đoán.
Xét nghiệm đường huyết lúc đói từ 100-125mg/dL được chẩn đoán tiền ĐTĐ và sẽ chuyển sang ĐTĐ thật sự sau khoảng 10 năm hoặc ngắn hơn.
Cho đến hiện nay không có thuốc nào chữa khỏi hẳn bệnh ĐTĐ, mục tiêu chính của điều trị bệnh này là kiểm soát tốt đường huyết (thông qua chế độ ăn uống, luyện tập thể dục thể thao, dùng thuốc) và kiểm soát tốt biến chứng (kiểm soát đường huyết, kiểm soát tốt một số bệnh cơ hội như cao huyết áp, rối loạn mỡ máu… phát hiện sớm và điều trị tích cực khi biến chứng xảy ra).
Như vậy bạn đang có 1 tiêu chí nên phải theo dõi ở mức báo động đường huyết cao, được chẩn đoán tiền ĐTĐ. Bạn nên dùng thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp, thay đổi lối sống, hạn chế uống rượu bia, không nên ăn nhiều thức ăn chứa nhiều acid béo bão hòa như mỡ, nội tạng động vật, tập thể dục thể thao thường xuyên. Đồng thời nên đến cơ sở y tế để theo dõi, xét nghiệm xác định chẩn đoán, có kế hoạch theo dõi, điều trị cụ thể, phát hiện và ngăn ngừa sớm các biến chứng nguy hiểm của bệnh ĐTĐ.
- Bà tôi năm nay ngoài 60 tuổi, được chẩn đoán ĐTĐ type 2 mấy tháng nay, uống thuốc điều trị và tư vấn chế độ ăn dành cho người bệnh ĐTĐ. Nhưng bà tuổi đã cao nên ăn uống kiêng cử rất khó khăn. Hiện tại có rất nhiều thuốc điều trị bệnh ĐTĐ rất tốt, vậy tôi có thể cho bà ăn theo sở thích rồi dùng thuốc kiểm soát đường huyết?
NGÔ THỊ VÂN TR.
- Chế độ dinh dưỡng cho người ĐTĐ thậ t sự không phải kiêng khem đến mức quá khó khăn, không thể áp dụng được nếu bạn biết cách. Rõ ràng thuốc giảm đường huyết ngày càng đuợc cải tiến tốt hơn rất nhiều như bạn nói. Tuy nhiên, không nên nghĩ vì có thuốc tốt nên có thể ăn thoải mái rồi uống thuốc là đuợc, mà chế độ ăn uống, luyện tập thể dục hợp lý luôn là những biện pháp không thể thiếu trong điều trị ĐTĐ. Một số truờng hợp bệnh nhẹ, giai đoạn đầu đôi khi có thể kiểm soát tốt đường huyết mà không cần dùng thuốc nhờ chế độ dinh duỡng và luyện tập. Việc ăn uống theo sở thích dễ làm đường huyết không ổn định, tăng cao ngay sau bữa ăn, hạ thấp lúc xa bữa ăn sẽ làm bệnh diễn biến nặng hơn, nhanh biến chứng hơn, cho dù có dùng thuốc giảm đuờng huyết. Với bà của bạn, chế độ dinh dưỡng không nên thay đổi nhiều về cơ cấu bữa ăn và số lượng thức ăn để bà không cảm thấy quá khó khăn, mất đi sự thoải mái. Nên chế biến các món ăn gần gũi, quen thuộc với bà. Chỉ có điều cần lưu ý trong cách chọn lựa thực phẩm và phân bố bữa ăn hợp lý, nên chọn các thức ăn có chỉ số đường huyết thấp như gạo không xay xát quá trắng, các loại hạt còn nguyên vỏ, sữa dành cho nguời ĐTĐ... chia thành nhiều bữa nhỏ, tăng cuờng rau xanh trong khẩu phần, trái cây nên chọn loại ít ngọt, nên ăn thịt cá nạc, đậu đỗ, hạn chế tối đa các chất đường ngọt như kẹo, bánh, nuớc ngọt... không nên ăn chất béo bão hòa như mỡ, da, nội tạng động vật, giảm muối ăn để phòng ngừa cao huyết áp và biến chứng thận. Đây cũng là chế độ ăn uống lành mạnh cần thực hiện cho cả những người trẻ, khỏe mạnh nhưng có nhiều yếu tố nguy cơ bị ĐTĐ như có yếu tố gia đình, béo phì, vòng bụng > 80cm, những người vận động ít hơn 3 lần/tuần, cao huyết áp, rối loạn mỡ máu... Bạn nên động viên bà hãy lạc quan, cố gắng ăn uống, tập thể dục nhẹ nhàng để chung sống vui khỏe với căn bệnh này.
Lựa chọn cho người đái tháo đuờng  - DiabetCare Gold của NutiFood, với công thức tiên tiến có chỉ số đường huyết thấp, là giải pháp dinh dưỡng đặc biệt cho người đái tháo đường đến từ Chuyên gia Dinh dưỡng NutiFood. DiabetCare Gold cung cấp đầy đủ dưỡng chất và năng lượng giúp người đái tháo đường ổn định đường huyết để sống vui khỏe mỗi ngày. - Chỉ số đường huyết (GI) = 31,5 (theo kết quả kiểm nghiệm lâm sàng do Trung tâm Dinh dưỡng thực hiện): đạt mức thấp theo khuyến nghị của IDF (Hội Đái tháo đường Hoa Kỳ). - Isomaltulose: thành phần đường bột hấp thụ chậm giúp ổn định đường huyết. - MUFA & PUFA: các axít béo không no giúp làm giảm cholesterol trong máu, kiểm soát huyết áp, hạn chế các bệnh về tim mạch liên quan đến bệnh lý mạch vành. - β-carotene, vitamin A, D: giúp tăng cường thị lực, giảm bớt các rủi ro bất lợi. - Vitamin nhóm B, E, C, Zn: giúp tăng cường sức đề kháng, hạn chế các bệnh mắc phải do nhiễm khuẩn, cũng như giúp cơ thể đủ khỏe mạnh chống chọi với những biến chứng thường gặp của bệnh đái tháo đường. - FOS/Inulin: có tác dụng làm chậm hấp thụ đường vào máu, ngăn ngừa táo bón, hỗ trợ hệ đường ruột khỏe mạnh, giúp hấp thụ tốt các dưỡng chất. - DiabetCare Gold sử dụng đạm có giá trị sinh học cao, đạt chỉ số hấp thụ PDCAAS =100% (PDCAAS là phương pháp xác định chất lượng của đạm được WHO/FAO và FDA công nhận). |
BS CK1 Hoàng Hồ Thống Nhất
Chuyên gia Tư vấn Dinh dưỡng NutiFood
