Thành phố Hồ Chí Minh là địa phương có vị trí, vai trò quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội chung của cả nước. TP vừa là trung tâm sản xuất, phân phối, trung chuyển, vừa là thị trường xuất nhập khẩu, tiêu thụ hàng hóa lớn nhất vùng và cả nước. TP không chỉ lo nguồn hàng hóa đảm bảo cân đối cung cầu cho hơn 10 triệu dân, với sức tiêu thụ tăng trưởng 28%/năm, mà còn là đầu mối lớn cung ứng hàng hóa đến nhiều tỉnh, thành. Qua 12 năm tổ chức, Chương trình Bình ổn thị trường do TPHCM khởi xướng đã trở thành một trong những công cụ điều tiết giá một cách hữu hiệu, định hướng dẫn dắt giá cả thị trường.
Để thực hiện tốt chương trình này, TPHCM đã đồng loạt triển khai thêm nhiều đề án, chương trình nhánh, trong đó nổi bật là Chương trình hợp tác thương mại giữa TPHCM với 20 tỉnh, thành phía Nam. Dù mới triển khai trong hơn 2 năm, còn những hạn chế nhất định, song kết quả mang lại thực sự rất ấn tượng. Hàng trăm hợp đồng hợp tác tiêu thụ sản phẩm giữa các DN đã được ký kết, hàng ngàn tỷ đồng đầu tư để phát triển hạ tầng thương mại, đầu tư cho sản xuất cũng như phát triển vùng nguyên liệu đã được thực hiện. Ý nghĩa về kinh tế không chỉ dừng lại ở những con số, qua chương trình, các DN đã thực hiện tạo sự kết nối bền chặt, từ đó tăng sức cạnh tranh cho hàng Việt, nhằm thực hiện tốt nhất chương trình hành động của TP về cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”.
Hoạt động liên kết, hợp tác thương mại giữa DN của TPHCM với DN các tỉnh, thành cũng không ngừng mở rộng nhằm đẩy mạnh chiến lược tạo nguồn hàng cung ứng cho thị trường TP. Ngược lại, các DN TP cũng có cơ hội mở rộng các kênh phân phối, đưa hàng hoá sản xuất đến với người tiêu dùng ở nhiều vùng miền khác nhau. Gần đây, nhiều đơn vị trong chương trình bình ổn đã thực hiện thành công mô hình hợp tác ba bên với các đối tác nhằm phát triển vùng nguyên liệu, tiến đến việc chủ động nguồn nguyên liệu cung ứng cho thị trường, giảm dần sự phụ thuộc vào các đối tác do phải mua gom nguyên liệu như những năm trước. Nhiều đơn vị cũng không ngại đầu tư nhà xưởng tại các tỉnh, thành để tổ chức sản xuất bền vững như trường hợp của Vinamilk, Nutifood... Bên cạnh đó, TP đã chủ động phối hợp với các tỉnh thực hiện chương trình hợp tác về kiểm soát an toàn thực phẩm - nông sản, đến nay đã ký thỏa thuận hợp tác với 18 tỉnh, thành. Qua đó, đáp ứng nhu cầu khoảng 71.500 tấn rau, quả/tháng (chiếm 69% tổng nhu cầu rau, quả của TP); khoảng 13.600 tấn thịt heo/tháng (chiếm 78,8% tổng nhu cầu thịt heo); 4.976 tấn thịt gà/tháng (chiếm 86,5% tổng nhu cầu); 76,9 triệu quả trứng gia cầm/tháng (chiếm 71,1% tổng nhu cầu); khoảng 16.721 tấn thủy sản /tháng (chiếm 75,3%). Hiện TP đang triển khai mô hình thí điểm theo chuỗi thực phẩm an toàn liên tỉnh đối với cá rô (Hậu Giang) và cá ngừ, cá nục (Bà Rịa - Vũng Tàu).
Cũng chính từ việc liên kết, hợp tác, TPHCM và các tỉnh, thành đã bắt đầu hình thành, quy tụ được một đội ngũ DN lớn mạnh, có sức chi phối ở nhiều nhóm mặt hàng. Uy tín, thương hiệu của các DN trong nước, nhất là các DN bình ổn được nâng lên. Biểu hiện rõ nhất qua các con số khảo sát về thái độ mua sắm của người tiêu dùng đối với hàng Việt do Ban Chỉ đạo cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” TPHCM thực hiện. Theo đó, ở nhóm các mặt hàng sản xuất trong nước được người tiêu dùng ưa chuộng, nhóm hàng nông sản trong nước có tới 76,46% số người tiêu dùng lựa chọn; sản phẩm dệt may 74,58%; thực phẩm 74,08%; sản phẩm da giày 64,35%; đồ gia dụng 58,29%; văn phòng phẩm 51,64%; sữa uống 47,17%; đồ chơi, dụng cụ học tập 43,40%; rượu bia, nước giải khát 42,30%… Tỷ lệ hàng Việt tại hệ thống siêu thị Co.opMart, Big C đạt khoảng 90% - 95% trong cơ cấu hàng hóa. Trong 10.000 mặt hàng thực phẩm Co.opMart đang kinh doanh thường xuyên thì tỷ lệ hàng Việt Nam chiếm trên 95%.
Trong bối cảnh Việt Nam đã gia nhập rất sâu, rộng vào nền kinh tế thế giới, nếu các DN trong nước không tổ chức hợp tác, liên kết để cùng phát triển bền vững, chắc chắn sẽ bị thua ngay trên sân nhà. Có lẽ đây cũng là mục tiêu, ý nghĩa bao trùm của việc triển khai Chương trình hợp tác thương mại giữa TPHCM và 20 tỉnh, thành phía Nam.
HẢI HÀ