Ngày 29-9, buổi ra mắt cuốn Huyền thoại tàu không số của nhà văn Đình Kính và 10 tập phim tài liệu cùng tên tại hội trường Hội Nhà văn Việt Nam thu hút rất đông người tham dự. 400 trang với hàng chục nhân chứng lịch sử, từ người thuyền trưởng đầu tiên của đoàn tàu, những người đầu tiên vượt biển ra Bắc, bà má miền Nam góp vốn tiền để sắm ghe cho anh em ra Bắc chở vũ khí, cho tới mỗi thuyền viên của đội tàu anh hùng ấy đều hiện lên chân thực, sống động qua cách kể chuyện chân thực của nhà văn.
Tại buổi ra mắt bộ đôi tác phẩm, Chủ tịch Hội Nhà văn Hữu Thỉnh nhấn mạnh, 2 tác phẩm văn học và điện ảnh này đã góp phần làm sống lại một huyền thoại. Cùng với thời gian, sự vĩ đại của con đường huyền thoại ngày càng sáng tỏ khiến không chỉ nhân dân ta mà cả bạn bè quốc tế cũng phải kinh ngạc và thán phục. Rất may là ngay trong những năm chiến tranh, quân đội ta đã chuẩn bị kỹ lưỡng cho nhà văn, đã tạo điều kiện cho các nhà văn có mặt trên nhiều chiến trường. Nhà văn Đình Kính được sống, chiến đấu và làm việc trong Quân chủng Hải quân nhiều năm nên chúng ta đã có những tác phẩm thể hiện được phần nào sự vĩ đại của con đường huyền thoại này.
Cũng như tập ký, 10 tập phim tài liệu Huyền thoại tàu không số với sự nỗ lực phi thường của ê kíp làm phim cùng những đồng đội đã cùng nhau vào sinh ra tử trên biển hôm nào đã tái hiện sinh động về con đường vận chuyển vũ khí bí mật trên biển. Hàng trăm lượt tàu ra khơi, vận chuyển hàng ngàn tấn vũ khí, hàng hóa, thuốc men và hàng chục ngàn lượt người từ hậu phương miền Bắc vào tiền tuyến lớn với những con người giàu lòng quả cảm, sẵn sàng hy sinh vì đất nước.
Mỗi chuyến đi của những con tàu không số là một cuộc đấu trí căng thẳng, khốc liệt với kẻ thù, với thiên nhiên, với những khó khăn, thử thách... Có những đoàn tàu về bến an toàn trong niềm vui khôn xiết của đồng đội nhưng cũng có những chuyến tàu đi mãi không trở về.
Cựu binh của đoàn tàu không số Đào Hồng Tuyển đã không cầm được nước mắt khi nhắc về đồng đội mình với những chuyến khởi hành nhằm ngày thời tiết xấu để đảm bảo bí mật, an toàn. Có những người lính 10 năm ròng không được liên lạc với gia đình. Sau chiến tranh, vì nhiều lý do, họ cũng còn phải im lặng rất lâu, trong đó có lý do phải tiếp tục bảo vệ bí mật của con đường, của phương thức vận tải chiến lược độc đáo này vì có thể chúng ta sẽ còn phải sử dụng lại… “Nhiều đồng đội cống hiến tuổi thanh xuân của mình trên sóng nước, song giờ đây, nhiều người khi trở về đã không quen với đất liền được nữa”, ông Tuyển nói.
Câu chuyện về một nấm mộ có hai linh hồn nơi nghĩa trang Đức Phổ - Quảng Ngãi, về người chính ủy trên bến tàu nơi đất mũi Cà Mau…, những con người chân thực đó, những cuộc sống rất đời thường ấy đã được dựng lên bằng hình ảnh, qua hồi ức của đồng đội đã được chuyển tải nguyên vẹn trong 10 tập bộ phim tài liệu Huyền thoại tàu không số, làm nên bản anh hùng ca.
VĨNH XUÂN
