Jerome Kerviel: Tội đồ hay người hùng?

Ngân hàng Societe Generale xem Jerome Kerviel là một kẻ “lừa đảo, gian lận” và cả “khủng bố”, làm ngân hàng thiệt hại gần 5 tỷ euro. Nhưng nhiều người dân Pháp – vốn rất hoài nghi với toàn cầu hóa và các thị trường tài chính – xem là đã tìm thấy một “người hùng mới”, người đã “lật đổ hệ thống”...

Con dê tế thần?

Kerviel được xem chỉ là một “con dê tế thần”, những hoạt động của anh ta đã phơi bày điều mà người dân Pháp xem là “sự tham lam quá độ của hệ thống tài chính toàn cầu”.

Nhân viên văn phòng Marie Fournier, 29 tuổi, ở Paris, nói với hãng tin AFP: “Kerviel là sản phẩm của một hệ thống đẩy người ta vào việc phải chấp nhận những rủi ro lớn để tìm kiếm lợi nhuận lớn. Mọi điều anh ta đã làm là bị cuốn vào hệ thống đó và đẩy nó lên cực điểm. Anh ta có thể đã làm một việc tốt cho tất cả chúng ta bằng cách nhắc nhở chúng ta về những gì vẫn tiếp tục diễn ra”. Quan điểm đó là tiêu biểu trong một cuộc thăm dò vừa tiến hành ngày 28-1 trên các đường phố Paris.

Kerviel đã được tại ngoại cuối ngày 28-1 sau khi bị đưa vào điều tra chính thức về “vi phạm tín nhiệm, làm giả và sử dụng các tài liệu giả, phá vỡ các thủ tục máy tính”. Theo một công tố viên Pháp, con trai của một người thợ làm tóc này đã không thu lợi cá nhân từ các hợp đồng tài chính bất hợp pháp mà muốn trở thành một “doanh nhân nổi bật” để kiếm được nhiều tiền thưởng hơn.

Dominique Moisi, thuộc Viện Quan hệ quốc tế Pháp, nói Kerviel đã trở thành người hùng ở một số mặt vì “ở Pháp người ta cho rằng những người rất giàu luôn có cách của họ và những đại diện bình thường như Kerviel được sử dụng làm con dê tế thần”.

Dân Pháp tăng cảnh giác

Vụ bê bối ở Societe Generale là một trong những vụ hỗn loạn nhất trong nhiều năm nay trên các thị trường tài chính toàn cầu. Nó xảy ra giữa lúc giá cổ phiếu giảm mạnh nhất từ sau vụ tấn công khủng bố 11-9-2001 và thị trường địa ốc ở Mỹ đang khủng hoảng nặng nề, càng làm người Pháp tăng cảnh giác với chủ nghĩa tư bản.

Ông Moisi nói với AFP: “Pháp – nước giàu thứ 6 thế giới chủ yếu nhờ thương mại quốc tế – là nước mà cánh tả và phần lớn người dân vẫn chống toàn cầu hóa và chống chủ nghĩa tư bản. Sự toàn cầu hóa với nhiều người Pháp là tất cả nhà máy ở Pháp phải đóng cửa và chuyển tới Trung Quốc. Các cuộc thăm dò ý kiến thường xuyên cho thấy, một bộ phận lớn người dân Pháp xem thị trường tự do như một mối đe dọa”.

Bloomberg đưa tin, Tổng thống Nicolas Sarkozy tuyên bố tối 28-1: Chính các lãnh đạo ở Societe Generale phải gánh vác trách nhiệm về thiệt hại này và ông nêu đích danh Chủ tịch Daniel Bouton cùng Phó Chủ tịch Philippe Citerne: “Khi được trả lương rất cao, không thể tránh né trách nhiệm khi để xảy ra vấn đề nghiêm trọng”.

Theo ông Sarkozy, hệ thống tài chính đó đã “mất tầm nhìn về mục đích của nó”. Ông Sarkozy phản đối các hoạt động có thể sinh “lợi nhuận khổng lồ” cũng như “thiệt hại khổng lồ” chỉ trong vài giờ .

THIỆN NGUYỄN