Đúng như dự báo, càng đến gần trung tâm thành phố Mosul, các lực lượng Iraq gặp sự kháng cự dữ dội của tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng. Các tay súng bắn tỉa của IS vẫn không ngừng hoạt động và pháo kích vẫn nhắm vào các lực lượng của Iraq. Nguy hiểm hơn là số phận của 1 triệu thường dân bị mắc kẹt trong thành phố Mosul. Họ có thể trở thành con tin của IS hoặc bị IS “tắm máu”. Nếu người dân Mosul cố tìm cách chạy thoát, họ càng dễ đối mặt với đòn thù của IS.
Trong quá trình kiểm soát Mosul trong hơn 2 năm qua, IS áp đặt sự cai trị tàn bạo bằng luật Hồi giáo Sharia, giết chết bất cứ ai đối lập. Kể từ khi cuộc tấn công bắt đầu Mosul cách đây gần 1 tháng, IS công bố bắn chết hơn 200 cựu thành viên lực lượng an ninh Iraq và đưa khoảng 48.000 phụ nữ và trẻ em vào trung tâm Mosul làm lá chắn sống. Các quan chức quốc phòng Mỹ ước tính IS có khoảng 5.000 tay súng trong và xung quanh thành phố Mosul.
Trong khi đó, sau thời gian im lặng gần 1 năm, Abu Bakr al-Baghdadi, thủ lĩnh tự xưng của IS đã tung ra bản ghi âm kêu gọi lực lượng của mình kiên cường đối mặt với các cuộc tấn công Iraq do Mỹ hậu thuẫn ở Mosul và sẵn sàng giết những người bỏ chạy. “Cái giá cho việc ở lại trên vùng đất của mình tốt hơn một ngàn lần so với rút lui nhục nhã. Cuộc chiến tranh này là của các bạn. Hãy trừ khử những kẻ ngoại đạo, phá hủy nhà của chúng và tắm máu chúng trên sông”, al-Baghdadi hô hào.
Theo các nhà phân tích, sớm muộn gì rồi IS cũng sẽ mất thành trì Mosul. Khi điều đó xảy ra, đó sẽ là một chiến thắng cho người Iraq cũng như chiến lược chống IS của Mỹ. Tuy nhiên, sự sụp đổ của Mosul chưa là dấu chấm hết của IS tại Iraq. Quân IS sẽ trà trộn vào dân và cuối cùng sẽ tập hợp lại hay nguy hiểm hơn là truyền cảm hứng cho các cuộc tấn công khủng bố “con sói đơn độc” tràn lan khắp thế giới. Theo phân tích, Iraq không nên chờ đợi lập kế hoạch cai quản Mosul sau khi IS thất thủ. Họ phải thực hiện ngay từ bây giờ, bao gồm dành vai trò nổi bật cho người Sunni để họ không cảm thấy bị đặt ra rìa trong một đất nước do người Hồi giáo Shiite nắm quyền lãnh đạo. Như vậy sẽ kiềm chế lực lượng dân quân Shiite và không đẩy người Sunni gia nhập IS.
Mosul là thành phố lớn thứ hai của Iraq và là nơi tập trung chủ yếu người Sunni cùng với người Kurd, Shiite, Turkmen, Yezidis... Ông Masoud Barzani, người đứng đầu khu vực người Kurd ở Iraq cảnh báo rằng, nếu Mosul không được quản lý tốt sau khi giải phóng nó sẽ trở thành nơi sinh ra một nhóm khủng bố khác. Ông không quên đòi quyền lớn hơn cho người Kurd ở Mosul. Iran thông qua các nhóm dân quân người Shiite và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Erdogan muốn loại trừ ảnh hưởng của người Kurd cũng muốn có ảnh hưởng ở Mosul. Còn mối quan tâm lớn nhất của Mỹ là sau khi Mosul được giải phóng là hiểm họa IS tung ra các cuộc tấn công khủng bố tại Mỹ. Giám đốc FBI James Comey cảnh báo Ủy ban An ninh nội địa của Thượng viện hồi tháng trước rằng Mỹ cần chuẩn bị khả năng xảy ra hàng loạt vụ khủng bố trên đất Mỹ khi làn sóng IS như ong vỡ tổ tràn lan khắp thế giới.
KHÁNH MINH