Kinh tế cửa khẩu ở Tây Ninh: Nhiều triển vọng phát triển

Tương lai, khi sáp nhập tỉnh Long An, mở rộng không gian phát triển sẽ mở ra một kỷ nguyên mới cho phát triển kinh tế - xã hội toàn diện vùng biên giới phía Nam, vùng đệm giữa khu vực miền Tây và Đông Nam bộ, trong đó có kinh tế cửa khẩu với nhiều triển vọng phát triển mạnh mẽ.

Mở rộng hành lang thương mại

Với hơn 240km đường biên giới tiếp giáp Campuchia cùng với 3 cửa khẩu quốc tế (Mộc Bài, Xa Mát và Tân Nam), 3 cửa khẩu chính và 10 cửa khẩu phụ, Tây Ninh từ lâu đã giữ vai trò cửa ngõ giao thương phía Nam của Việt Nam với thị trường Campuchia. Giá trị kim ngạch xuất nhập khẩu hàng năm qua các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh đạt nhiều tỷ USD, tập trung vào hàng tiêu dùng, nguyên liệu công nghiệp, vật tư nông nghiệp và nông sản. Cụ thể, từ đầu nhiệm kỳ 2021-2026 đến nay, kim ngạch xuất khẩu của tỉnh Tây Ninh đạt trên 14 tỷ USD, tăng bình quân 14,2%/năm (trong đó khu vực có vốn đầu tư nước ngoài chiếm 94,9%). Trong năm 2024, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 16,74 tỷ USD, tăng 12% so với năm 2023, trong đó, kim ngạch xuất khẩu đạt 9,08 tỷ USD, kim ngạch nhập khẩu đạt 7,66 tỷ USD. Các mặt hàng xuất khẩu chính qua cửa khẩu bao gồm nông sản, hàng tiêu dùng, nguyên liệu sản xuất… Ngược lại, các mặt hàng nhập khẩu chủ yếu là nguyên liệu gỗ, sản phẩm từ gỗ và vật liệu xây dựng.

Sự gắn kết giữa Long An và Tây Ninh giúp hình thành một chuỗi cung ứng khép kín từ sản xuất - lưu kho - vận chuyển - xuất khẩu qua biên giới. Điều này không chỉ giúp tối ưu chi phí logistics mà còn mở ra cơ hội đẩy mạnh xuất khẩu chính ngạch sang Campuchia, tận dụng ưu đãi từ các hiệp định thương mại (FTA) song phương và đa phương giữa Việt Nam và các nước trong khu vực. Đáng chú ý, theo phương án sáp nhập các tỉnh thành, Long An sẽ sáp nhập với Tây Ninh, trung tâm hành chính đặt tại TP Tân An (Long An) đang từng bước định hình rõ nét hơn không gian phát triển giữa một bên là siêu đô thị của cả nước (TPHCM) và một bên là hành lang kinh tế cửa khẩu kéo dài tới 373km (qua tỉnh Long An dài 133km).

Kỳ vọng bứt phá thương mại biên mậu

Theo Nghị quyết số 05-NQ/TU ngày 11-7-2022 của Tỉnh ủy Tây Ninh về phát triển thương mại biên giới tỉnh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, việc phát triển thương mại biên giới nhằm phục vụ mục tiêu thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, đồng thời đóng góp quan trọng cho sự phát triển của cả vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Nghị quyết xác định rõ phát triển thương mại biên giới phải trở thành động lực và nhân tố quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Tây Ninh, phấn đấu đưa Tây Ninh trở thành điểm trung chuyển hàng hóa xuất nhập khẩu của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam sang thị trường Campuchia, Lào, Thái Lan và ASEAN. Trước cơ hội mở rộng không gian kinh tế biên mậu, tỉnh Tây Ninh đang khẩn trương triển khai đầu tư mở rộng hệ thống kho bãi, nâng cao năng lực vận tải và cải tiến hạ tầng giao thông kết nối, giúp tăng cường lưu thông hàng hóa và thu hút thêm nhiều doanh nghiệp.

Đặc biệt, trong những năm tới, kinh tế cửa khẩu của tỉnh có nhiều triển vọng rõ rệt hơn, nhờ hệ thống hạ tầng giao thông chiến lược đang từng bước triển khai. Đáng kể là dự án đường cao tốc TPHCM - Mộc Bài dài khoảng 50km, kết nối TPHCM với Tây Ninh, có tổng mức đầu tư hơn 19.617 tỷ đồng, dự kiến khởi công vào cuối năm 2025 và hoàn thành trong giai đoạn 2026-2027. Tuyến cao tốc này sẽ rút ngắn thời gian vận chuyển hàng hóa từ TPHCM đi cửa khẩu Mộc Bài xuống còn chưa tới 1 giờ đồng hồ, thay vì 2-3 giờ như hiện nay, không chỉ mang lại lợi ích về giao thương, mà còn tạo động lực thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp, khu kinh tế cửa khẩu và trung tâm logistics tại Trảng Bàng, Gò Dầu, Bến Cầu - những điểm đang được định hướng phát triển thành các cực tăng trưởng mới của Tây Ninh.