Ông U Huấn, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Quảng Ngãi đọc diễn văn, ôn lại lịch sử hào hùng trận Chiến thắng Vạn Tường.
Cách đây 60 năm, ngày 18-8-1965 quân Mỹ huy động lực lượng 8.000 quân, gồm Sư đoàn 3 lính thủy đánh bộ Mỹ và lính ngụy, sử dụng hơn 100 máy bay trực thăng, 70 máy bay phản lực, 6 tàu đổ bộ, 5 pháo hạm, 44 khẩu pháo và hàng trăm xe tăng, xe bọc thép mở cuộc hành quân mang tên “Ánh sáng sao” tiến vào vùng Vạn Tường.
Để phản kích lại, quân ta sử dụng lực lượng đóng quân tại chỗ với 1.500 người bao gồm Trung đoàn Ba Gia, Đại đội 21, Đại đội 31 bộ đội địa phương và lực lượng du kích. Suốt một ngày đêm, quân và dân Quảng Ngãi đã chiến đấu quyết liệt, phát huy sức mạnh của chiến tranh nhân dân, toàn dân, toàn diện, đánh bại hoàn toàn cuộc hành quân của Mỹ, loại khỏi vòng chiến đấu 919 tên địch, bắn hỏng 22 xe tăng, xe bọc thép, bắn rơi 13 máy bay, phá hủy nhiều phương tiện chiến tranh của kẻ địch.
Chiến thắng Vạn Tường trở thành mốc son chói lọi, mở đầu cao trào “Tìm Mỹ mà đánh, tìm ngụy mà diệt” trên khắp chiến trường miền Nam.
Thiếu tướng Trần Thanh Hải, Phó Tư lệnh Quân khu 5, khẳng định: “Chiến thắng Vạn Tường đã chứng minh rằng, quân và dân ta hoàn toàn có khả năng đánh thắng quân đội Mỹ hiện đại, tinh nhuệ, kể cả trong điều kiện chúng có ưu thế quân số đông, hỏa lực mạnh, sức cơ động nhanh”.
Kỷ niệm 60 năm Ngày Chiến thắng Vạn Tường, trong giờ phút trang trọng và thiêng liêng này, Đảng bộ và nhân dân tỉnh Quảng Ngãi bày tỏ lòng thành kính và biết ơn vô hạn đối với Đảng Cộng sản Việt Nam quang vinh và Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại đã vạch ra đường lối chiến tranh nhân dân, tạo nên sức mạnh vô địch của cách mạng Việt Nam.
Tri ân sự hy sinh cao cả của các Anh hùng liệt sĩ, đồng chí, đồng bào đã ngã xuống để làm nên trận Chiến thắng Vạn Tường lịch sử.
Những người lính quả cảm
Thăm Bảo tàng Chiến thắng Vạn Tường, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Ngô Thanh Trang (85 tuổi), nguyên Xã đội trưởng du kích xã Bình Đông (nay là xã Vạn Tường) xúc động nhìn những tấm ảnh đen trắng, tấm ảnh với dòng chú thích “Anh hùng Ngô Thanh Trang -Xã đội trưởng du kích xã Bình Đông, huyện Bình Sơn (nay thuộc xã Vạn Tường), cùng đồng đội diệt 25 tên địch trong trận càn thăm dò của tiểu đoàn lính thủy đánh bộ Mỹ có xe bọc thép đi cùng từ căn cứ Chu Lai vào khu vực Vạn Tường”.
Anh hùng LLVT nhân dân Ngô Thanh Trang chia sẻ: “Những gì chúng tôi có khi ấy là lòng yêu nước và niềm tin sẽ giữ được từng tấc đất quê hương. Đồng đội của chúng tôi nhiều người không trở về, nhưng Chiến thắng Vạn Tường vẫn còn mãi”.
Di tích đồi đất đỏ Ngọc Hương nằm trong quần thể di tích Chiến thắng Vạn Tường, nơi đây đúng vào ngày 18-8-1965, Trung đội 2 thuộc Đại đội 2, Tiểu đoàn 60, Trung đoàn 1 đã chiến đấu ngoan cường, đánh giáp lá cà với quân địch, buộc chúng co cụm lại dưới chân đồi, loại khỏi vòng chiến đấu khoảng 80 tên địch.
Ông Nguyễn Thành Phương, nguyên Trung đội phó Trung đội hỏa lực, Đại đội 21, Tỉnh đội Quảng Ngãi kể lại: “Chúng tôi để địch đến thật gần mới nổ súng, biến bị động thành chủ động, rồi đánh giáp lá cà tiêu diệt bộ binh địch”.
Cựu chiến binh Trịnh Phú Thiện, Tiểu đội phó, Tiểu đoàn Cối 81, Trung đoàn 1, Đoàn Ba Gia, người trực tiếp tham gia tại chiến trường Quảng Ngãi và trận đánh Vạn Tường, chia sẻ: “Tôi còn nhớ như in những ngày “trung tuần” tháng Tám – giữa nắng lửa mùa hè Quảng Ngãi, những người lính chúng tôi, phần lớn tuổi đời còn rất trẻ, mang theo niềm tin son sắt vào Đảng, vào ngày thống nhất non sông, đã chiến đấu bằng tất cả lòng quả cảm và tinh thần “quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”.
Thiếu tướng Trần Thanh Hải, Phó Tư lệnh Quân khu 5 chia sẻ: “Trong trận đánh này, Trung đoàn 1 đã phối hợp chặt chẽ với lực lượng vũ trang địa phương và quần chúng nhân dân, tận dụng tối đa địa hình làng xã chiến đấu, hệ thống hầm hào, công sự, lũy tre để bám trụ. Bộ đội chủ động đánh gần, đánh giáp lá cà, đánh độc lập từng bộ phận, giữ bí mật đội hình. Địch tiến đến đâu, ta kiên cường chặn đánh đến đó. Sau 1 ngày chiến đấu quyết liệt, gây cho địch nhiều thiệt hại, đến rạng sáng 19-8, lực lượng của ta đã bí mật rút khỏi Vạn Tường trong thế chủ động.
Chiến thắng Vạn Tường đã đi vào lịch sử của dân tộc như một chiến công chói lọi trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. Di tích Chiến thắng Vạn Tường được Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ VH-TT-DL) xếp hạng di tích lịch sử quốc gia năm 1982. Quần thể Di tích Chiến thắng Vạn Tường gồm có 8 điểm, gồm: Đồi đất đỏ Ngọc Hương, chiến hào Lộc Tự, đồi tranh Ngọc Hương, ngã ba xóm Chuối, đồi Bằng, bãi biển An Cường, bãi biển Phước Thiện, Sở chỉ huy Trung đoàn 1 Quân giải phóng.
>>Nhiều hình ảnh, hiện vật về trận chiến Vạn Tường. Ảnh: NGUYỄN TRANG
