Tháng 9-2007, đoạn đê biển ở ấp Vàm Rầy, xã Bình Sơn, huyện Hòn Đất, tỉnh Kiên Giang bị sóng biển đánh vỡ. Sự cố này đã làm xáo trộn đời sống của nhiều người dân địa phương trong thời gian dài do nước biển tràn vào…Vậy từ đó đến nay, địa phương này làm gì để chắn sóng biển, phòng vỡ đê?
Phập phồng lo xói lở
Nông dân ấp Vàm Rầy sống chủ yếu bằng nghề trồng lúa, rau màu, nuôi thủy sản... Thế nhưng, bị xói lở liên tục với tốc độ tới 10m mỗi năm nên việc làm ăn bị ảnh hưởng nặng. Năm 2007, đoạn đê vỡ thẳng trước cửa nhà bà Đỗ Kim Thu khiến gia đình bà một phen kinh hoàng. Trong trí nhớ của bà Thu, hồi ấy gia đình mất tất cả, từ vườn xoài, ao cá, rau màu không còn.
Trồng rừng chống xói lở ở Vàm Rầy
Cách nhà bà Thu vài trăm mét là nhà của bà Lâm Thị Nga. Đê vỡ ngay thời điểm bà đang nuôi cá chẽm nên cá thoát đi hết, gia đình bị thiệt hại nặng. Trong xóm có nhiều người nuôi tôm, cá, trồng lúa, cây ăn trái… cũng bị mất sạch. Khổ nhất là trẻ con đi học rất vất vả. Lúc đi chúng mặc quần áo sạch, khi về lem luốt vì sình đất. Người dân địa phương cho biết, gần chục năm trở lại đây, biển đã lấn vào đất liền hơn 50m, nước biển cũng dâng cao hơn. Tại khu vực này, trước kia có cánh rừng ngập mặn nhưng rừng bị tàn phá do nhiều nguyên nhân, trong đó có việc mưu sinh của người dân gây ra.
Với hơn 200km bờ biển, Kiên Giang là tỉnh có bờ biển dài nhất khu vực ĐBSCL. Hiện Kiên Giang đang đối mặt với những nguy cơ lớn do tình trạng lở đê, dẫn tới xâm nhập mặn. Những con đê cứ được đắp lên lại bị sóng lôi ra biển, chi phí xây những con đê bê tông vừa quá đắt với khả năng của địa phương. Các nhà khoa học cho rằng, chi phí làm 1km đê bê tông có thể lên tới 30 tỷ đồng nhưng cũng không an toàn nếu không có rừng bảo vệ.
Dự án khả thi
Một giải pháp được xem hữu hiệu là trồng rừng ngập mặn để hạn chế sóng biển. Bà Võ Thị Kim Thông, Chi hội trưởng Hội Phụ nữ ấp Vàm Rầy, kể: “Sau khi mất đê, đất đai bị nhiễm mặn khiến người dân không thể canh tác, nên khi có dự án trồng rừng ngập mặn là người dân ở đây đồng ý ngay. Chị em phụ nữ tham gia trồng và chăm sóc rừng... Hiện nay, ngoài hưởng lợi từ sản xuất, chị em còn được giao bảo vệ rừng và được khai thác hải sản trên chính diện tích rừng được giao khoán. Nhiều hộ dân còn mạnh dạn đầu tư trồng trọt, nuôi thủy sản… cho thu nhập bình quân 40 triệu đồng/ha/năm”.
Chỉ vài năm nữa, những cánh rừng ngập mặn này sẽ cao lớn. Điều đó có nghĩa con đê biển bên trong sẽ được bảo vệ. Cách làm ít này tốn kém chi phí và còn thân thiện với môi trường. Ông Giang Quang, Phó Chủ tịch UBND huyện Hòn Đất, cho biết: “Xây dựng lại đê biển, trồng rừng tái sinh ở Vàm Rầy là việc làm cần thiết để bảo vệ sản xuất và dân sinh ven biển. Muốn bảo vệ được con đê này thì nhất thiết phải bảo vệ được rừng phòng hộ ven biển. Những cánh rừng được xem như lá chắn sóng, gió bão. Nơi nào hình thành rừng phòng hộ tốt, nơi đó đời sống và điều kiện sản xuất của người dân được đảm bảo”.
Theo ông Huỳnh Hữu Dư, Phó Chủ tịch UBND xã Bình Sơn, bây giờ những cây mắm, cây đước xanh mướt đã cao gần 2m, trong khi cây con vẫn tiếp tục được ươm trồng. Rừng đã lên xanh ở ngay vùng bị xói lở mạnh trước đây và một số loài cá, nhuyễn thể đã xuất hiện trong vùng dự án. Ông Nguyễn Văn Tâm, Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Kiên Giang, bộc bạch: “Kế hoạch tới năm 2020 sẽ triển khai hàng rào chắn sóng dọc bờ biển Kiên Giang, phát triển thêm 610ha rừng bảo vệ đất liền, trong đó có 100ha gây bồi tạo bãi và 510ha rừng ngập mặn. Hy vọng tấm lá chắn thiên nhiên này sẽ bảo vệ đất liền không bị xâm thực, xâm nhập mặn; từ đó góp phần ổn định đời sống người dân”.
|
VĨNH THUẬN
