Chiều 27-1, tại thôn Quang Tân (nằm ngoài đê sông Lèn) thuộc xã Quang Lộc, huyện Hậu Lộ tỉnh Thanh Hóa đã xảy ra hiện tượng sụt lún đất, khiến 6 ngôi nhà dân bị sụp đổ, nứt lún, trong đó có 2 ngôi nhà bị sập đổ phải dỡ bỏ.
Do khoan giếng bừa bãi!
Sự cố xảy ra sau khi gia đình ông Hoàng Trọng Kính thuê thợ khoan giếng. Đến độ sâu 40m thì bất ngờ mũi khoan bị hẫng, khiến ngôi nhà của ông Kính bị sụt lún, một ngôi nhà của hàng xóm bị đổ sập, 4 ngôi nhà khác cũng bị nghiêng lún theo. May mà việc sơ tán các hộ dân trong vùng nguy hiểm đã được tiến hành kịp thời.
Đây là hiện tượng rất đáng lo ngại, ảnh hưởng lớn đến đời sống, không chỉ của những gia đình đã bị mất nhà do đổ sập, sụt lún mà còn của nhiều người dân trong khu vực, bởi không ai dám chắc những biến động địa chất chỉ dừng lại ở đó. Trong khi đó, Tết Mậu Tý đang đến gần với thời tiết lạnh giá bất thường.
Tuy nhiên, điều rất đáng nói là trước đó, tại xã Hà Châu, huyện Hà Trung cũng của Thanh Hóa đã có tới hai lần xảy ra hiện tượng tương tự và nguyên nhân đều do khoan giếng bất cẩn. Gần đây nhất, trung tuần tháng 1 vừa qua, tại xã này đã có gần 10 gia đình bị mất nhà cửa.
Địa phương đang phải bố trí nhà văn hóa, mượn hoặc thuê nhà của một số hộ gia đình đi làm ăn xa, chưa có nhu cầu sử dụng… để cho các gia đình mất nhà cửa do sụt đất ở tạm.
Theo quy định do Bộ Tài nguyên - Môi trường ban hành năm 2006 thì các tổ chức hành nghề khoan nước dưới đất phải có quyết định thành lập hoặc giấy đăng ký hoạt động kinh doanh. Người đứng đầu tổ chức hoặc người chịu trách nhiệm chính về mặt kỹ thuật của tổ chức, cá nhân hành nghề phải đáp ứng đủ các điều kiện: có trình độ chuyên môn tốt nghiệp trung cấp trở lên thuộc các ngành địa chất, địa chất thủy văn, khoan và có ít nhất 5 năm kinh nghiệm... Những quy định này đã không được tôn trọng trên thực tế.
Lời cảnh báo cho những khu vực dân cư trên nền đá vôi
Trả lời phóng viên Báo SGGP về nguyên nhân của hiện tượng này, một Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu địa chất và khoáng sản (Bộ Tài nguyên và Môi trường) cho biết: “Tuy chưa vào khảo sát hiện trường, nhưng theo phán đoán thì đây là hiện tượng sụt lún thường xảy ra ở những vùng có nền đá vôi khi có tác động mạnh vào địa tầng”.
Được biết, trước đây, vào thời điểm khoan thăm dò địa chất để xây dựng Nhà máy Xi măng Bỉm Sơn (cách Hà Châu 8km), các chuyên gia Liên Xô (cũ) đã nhận định, bên dưới địa tầng có khả năng tồn tại một dòng sông ngầm.
Chuyên gia Viện Nghiên cứu địa chất và khoáng sản cũng thừa nhận, đối với những làng xóm hình thành đã hàng ngàn năm như các khu vực nói trên thì hầu như chưa có những khảo sát địa chất cụ thể. Viện Nghiên cứu địa chất và khoáng sản đã có đề xuất tiến hành dự án nghiên cứu địa hình đá vôi trên phạm vi toàn quốc làm cơ sở cho công tác quy hoạch và quản lý dân cư, tránh những thiên tai đáng tiếc như kể trên.
Trước mắt, cần hết sức tránh những tác động tùy tiện vào nền đất như khoan giếng, đào móng xây công trình cao tầng... khi chưa có kết luận của cơ quan chuyên môn.
Chính quyền phản ứng quá muộn!
Theo những người dân địa phương, cách đây khoảng hơn 1 năm, cũng ở thôn 5 xã Hà Châu, khi gia đình ông Văn khoan giếng cũng đã xảy ra hiện tượng sụt lún. Do sụt đất lần đó không ảnh hưởng nghiêm trọng đến các công trình khác nên chính quyền địa phương hầu như không quan tâm thông báo cho các cơ quan chuyên môn.
Được biết, tới nay cơ quan chuyên môn cũng chưa nhận được đề nghị nào từ phía chính quyền địa phương về việc tìm hiểu nguyên nhân hoặc đưa ra những dự báo, giải pháp cho hiện tượng lún sụt đó.
Theo các nhà khoa học, hiện tượng lún sụt karst có khả năng xảy ra ở nhiều vùng ở nước ta. Trước đây, hiện tượng này cũng đã xảy ra khá nghiêm trọng tại Quảng Trị. Đã đến lúc cần có nghiên cứu thấu đáo cho vấn đề này cũng như siết chặt việc quản lý tác động vào địa tầng, nếu không muốn xảy ra những điều đáng tiếc tương tự.
Anh Phương
