Làm sao đẩy lùi thẻ lậu?

Theo giới am hiểu về thị trường điện thoại Internet, doanh số từ thẻ bất hợp pháp có thể khoảng 20 tỷ đồng/tháng. Nếu thông tin này được kiểm chứng và chính xác, mỗi tháng ngân sách nhà nước thất thu gần 3 tỷ đồng (10% VAT + 28% thuế TNDN), tương đương 36 tỷ/năm. Con số trên lý giải vì sao nạn thẻ lậu vẫn ngày càng hoành hành dữ dội.

Ngày 1/7/2003 Bộ BCVT cho phép cung cấp dịch vụ Internet Phone tại Việt Nam, tính đến nay đã có 6 doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào lĩnh vực cung cấp thẻ gọi điện thoại Internet (SPT, VDC, OCI, FPT, Viettel và NetNam). Do giá bán của thẻ chính thức phải cộng thêm các loại thuế VAT, thu nhập DN, chi phí bán hàng, quảng cáo tiếp thị... giá thẻ chính thức khó cạnh tranh với thẻ lậu vốn không phải chịu bất cứ khoản thuế nào.

Trong khi các doanh nghiệp trong nước còn đang loay hoay với bài toán giảm cước, các ông trùm thẻ lậu đã lập tức phản công với các chiêu thức mới: nâng tỷ lệ hoa hồng cho các đại lý bán lẻ từ 20% lên tới 35-40%, cho người đến giao thẻ tận nhà, giảm thẳng vào giá mua từ 5-15% so với giá trị thực của thẻ, thậm chí dùng xong thẻ mới phải trả tiền…

• Công khai và những mánh khoé

Không như trước đây, mua 1 chiếc thẻ lậu phải dấu dấu, diếm diếm; thời điểm này tại bất cứ cửa hàng dịch vụ Internet, cửa hàng bán máy vi tính nào, người mua cũng có thể dễ dàng tìm được một chiếc thẻ lậu với đủ chủng loại như Ring-voiz, Usvoiz, Mediaring, Evoiz advanced, Top Voiz…

Thời gian đầu thẻ lậu chỉ là những mẩu bìa cứng nhỏ được in thủ công, xấu và khó đọc, chỉ có mấy dòng hướng dẫn cách gọi, mã tài khoản (account). Mật khẩu truy cập (mã PIN) được dán kín bằng giấy. Một số đại lý còn bán mật khẩu qua điện thoại mà không cần in thẻ. Cùng với tốc độ phát triển của thị trường điện thoại Internet, công nghệ làm thẻ lậu cũng ngày càng chuyên nghiệp. Cuối năm 2004 đánh dấu một cuộc lột xác về hình thức của thẻ lậu, thẻ được in tại các cơ sở in offset, chỗ cào được tráng bạc hiện đại, mã pin được in trên nền nylon không bị rách khi cào. Về hình thức thẻ lậu không hề thua kém thẻ của các nhà cung cấp dịch vụ chính thức.

Theo một trùm buôn bán thẻ lậu đã giải nghệ, toàn bộ các thương hiệu thẻ lậu đang chiếm lĩnh thị trường hiện nay chủ yếu là của một công ty nước ngoài, tiền sẽ được chuyển lậu đến tài khoản của công ty này hoặc tài khoản của các trùm thẻ lậu tại Mỹ, Singapore, Campuchia qua hệ thống tiệm vàng đã định trước. Sau khi nhận danh sách chuỗi mật khẩu, các đầu nậu in lên thẻ cào rồi phân phối đến các đại lý.

Mỗi khi website nước ngoài thay đổi địa chỉ IP để vượt qua hàng rào kỹ thuật của nhà nước, các cửa hàng Net đều được cập nhật để hướng dẫn lại cho khách hàng. Một độc chiêu nữa của giới thẻ lậu là sử dụng giao diện phần mềm điện thoại của các nhà cung cấp chính thức làm giả bên ngoài phần mềm thẻ lậu để qua mặt các cơ quan chức năng khi kiểm tra. Do vậy, dù các cơ quan chức năng đã tăng cường kiểm tra, giám sát, thẻ lậu vẫn ngày càng lan rộng, chưa có thuốc chữa, và mọi nỗ lực của cơ quan quản lý đều bị vô hiệu hoá.

Hàng ngàn tài khoản Internet phone lậu được bán với giá rẻ mạt: 1 USD của Ring-Voiz có giá bán 11.000 đồng, 5 USD có giá 42.000 đồng, 10 USD có giá 83.000 đồng; thẻ Mediaring mệnh giá 1 USD có giá bán 13.000 đồng, 5 USD: 52.000 đồng và 10 USD: 104.000 đồng. Khi nhà cung cấp nước ngoài khoá các tài khoản này thì chỉ khách hàng là người chịu thiệt hại.

Một thủ thuật nữa được giới thẻ lậu áp dụng là giảm bớt thời gian thực của thẻ. Với những thẻ có mệnh giá lớn, khách hàng ít khi gọi đến 3-4 tiếng. Thời lượng của thẻ này thường bị ăn cắp bớt, làm thành những thẻ có mệnh giá nhỏ hơn, khoảng trên dưới 20 phút. Khách hàng do dùng nhiều lần, trong nhiều ngày nên rất ít khi để ý. Với tình trạng các server Internet phone thường quá tải, rớt cuộc gọi trong giờ cao điểm, người dùng rất khó phát hiện.

Táo tợn hơn nữa, trong “cuộc chiến” giữa thẻ chính thức và thẻ lậu, giới thẻ lậu còn ngang nhiên phát tán tờ rơi hăm doạ các nhà phân phối hợp tác với các công ty trong nước. Một lá thư đánh máy được phát tán đến các cửa hàng dịch vụ Internet, cửa hàng vi tính với lời lẽ đầy đe doạ “những người nhúng tay vào việc này sẽ không tránh khỏi một kiểu thanh toán mang màu sắc xã hội đen” và “bà X cũng không tránh khỏi những tai họa bất ngờ sẽ đến với bà vì bà đã quay lưng lại và có ý định tiêu diệt các doanh nghiệp nước ngoài”.

• Làm sao đẩy lùi thẻ lậu?

Thep ông Nguyễn Trí Năng, phụ trách truyền thông Trung tâm Viễn thông IP (thuộc SPT): “Giải pháp căn bản vẫn là chất lượng dịch vụ tốt, mức cước rẻ để người tiêu dùng chấp nhận được và làm tốt công tác hậu mãi, chăm sóc khách hàng. Quan điểm của SPT là không ngừng nâng cao chất lượng dịch vụ, cung cấp cho khách hàng những dịch vụ ngày càng tốt với giá ngày càng rẻ, qua đó mở rộng thị phần”.

Với mục tiêu “Rẻ hơn thẻ lậu”, đầu tháng 8/2006, công ty OCI tung ra thẻ VietVoice với nhiều mệnh giá khác nhau: 30.000 đồng; 50.000 đồng, 100.000 đồng, 200.000 đồng. NetNam cũng có các mệnh giá 35.000 đồng, 70.000 đồng, 150.000 đồng, 300.000 đồng. Trung tâm Viễn thông Thế Hệ Mới có 5 mệnh giá 20.000 đồng, 50.000 đồng, 100.000 đồng, 200.000 đồng và 1.000.000 đồng. Thời gian sử dụng của hầu hết các loại thẻ trong nước cũng tăng lên, từ 6 tháng đến 2 năm.

SPT cũng tung ra chuỗi sản phẩm Snetfone, SnetUS, SnetAsia, SnetEU, S-Voiz và Alovoiz, giá cước hấp dẫn hơn cả thẻ lậu: 35.000 đồng gọi đi Singapore được 100 phút , 35.000 đồng gọi đi Anh được 87 phút (rẻ hơn Usvoiz). SPT hiện là nhà cung cấp thẻ điện thoại Internet có thị phần lớn nhất trong các nhà phân phối chính thức. Với ưu điểm là giá cước rẻ, chất lượng dịch vụ cao và có chính sách hậu mãi tốt, thẻ Internet phone của SPT được nhận định là hấp dẫn hơn thẻ lậu.

Một đại diện của Công ty VDC cho rằng sử dụng thẻ hợp pháp, khách hàng có thể kiện và đòi nhà cung cấp bồi thường khi thẻ gặp sự cố. Nếu mua phải thẻ lậu, khách hàng phải chịu rủi ro rất cao, thời lượng ghi trên thẻ rất hay bị “ăn cắp”.

Theo bà H, một nhà phân phối thẻ chính thức tại quận 3, TPHCM thì chất lượng của thẻ chính thức thậm chí còn tốt hơn thẻ lậu, giá hiện nay cũng tương đương. Thẻ chính thức còn có một lợi thế mà thẻ lậu không có được đó là có địa chỉ nhà cung cấp rõ ràng, có chính sách bảo hành, hậu mãi khá tốt. Tuy nhiên, hiện nay hầu hết khách hàng không thể phân biệt đâu là thẻ “xịn”, đâu là thẻ “lậu”. Do chạy theo lợi nhuận, hoa hồng cao nên nhiều nhà phân phối đã bất chấp các quy định của nhà nước và chỉ bán thẻ lậu cho khách hàng. Cách đây 2 năm, khi cơ quan chức năng kiểm tra và xử lý quyết liệt việc kinh doanh thẻ lậu, doanh số của thẻ chính thức đã tăng lên đáng kể, ước khoảng 30-40%. Thời điểm đó việc buôn bán thẻ lậu trầm hẳn. Nhưng do không kiểm tra thường xuyên, sau một thời gian tạm lắng thẻ lậu giờ đã lan rộng và có nguy cơ “không có thuốc chữa”.

Đại diện của SPT cũng cho rằng: “việc ngăn chặn thẻ lậu tuỳ thuộc vào sự hữu hiệu của luật pháp và sự thực thi của cơ quan quản lý.  SPT sẽ phối hợp với các nhà cung cấp khác thực hiện đầy đủ các quy định, yêu cầu về quản lý do Bộ BCVT ban hành. Hợp tác tối đa về kỹ thuật với các cơ quan chức năng trong việc quản lý, ngăn chặn thẻ lậu, mang đến một thị trường cạnh tranh lành mạnh và quan trọng nhất vẫn là đảm bảo quyền lợi cho người tiêu dùng”.

Tại Hội nghị phòng chống tội phạm trộm cắp cước viễn thông quốc tế tổ chức vào ngày 13/4/2006, đại diện các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ đều cho rằng, để đẩy lùi thẻ lậu, làm lành mạnh lại thị trường, ngoài nỗ lực chung của các doanh nghiệp, nhà nước cần có quyết tâm cũng như các chính sách, biện pháp phòng chống thẻ lậu mạnh mẽ hơn.

Huy Nguyên