Làn sóng âm nhạc đến từ châu Phi

Cách đây 20 năm, khi nhắc đến châu Phi, người ta thường liên tưởng đến một lục địa đen nghèo khổ do xung đột triền miên. Nhưng 20 năm sau, mọi thứ đã thay đổi. Châu Phi giờ đây đang là một lục địa trỗi dậy mạnh mẽ với sức mạnh tiềm tàng. Không những chỉ riêng trong lĩnh vực kinh tế, khoa học kỹ thuật mà trong lĩnh vực văn hóa, những thế hệ nghệ sĩ mới người gốc Phi đã góp phần đưa nền âm nhạc châu Phi đến gần hơn với công chúng trên toàn thế giới.

Nổi bật trong thế hệ ca sĩ mới gốc Phi là chàng trai trẻ K’Naan, người Somalia, hiện đang sinh sống tại Canada. Tài năng nghệ thuật của anh được thể hiện qua hàng loạt bài hát chuyển tải những thông điệp mạnh mẽ phản đối nạn bạo lực, đói khổ, gửi gắm ước vọng về một đất nước yên bình. Album đầu tay được nhiều ca ngợi của anh, The Dusty Foot Philosopher, đã giành được giải Âm nhạc Quốc tế của BBC Radio 3 vào năm 2007.

K’Naan từng có những tháng ngày hạnh phúc ở ngoại ô thủ đô Mogadishu thịnh vượng. Nhưng vào năm 1991, khi chế độ độc tài Siad Barre sụp đổ, Somalia chìm trong nội chiến, gia đình K’Naan buộc phải rời bỏ đất nước, sống những ngày tháng khổ cực ở các trại tị nạn. Sau khi từ Mỹ đến Canada, do không tránh được cám dỗ, K’Naan đã gia nhập những băng nhóm tội phạm và liên tục bị bắt.

Ra tù, anh quyết tâm làm lại cuộc đời và cho ra đời những sáng tác về châu Phi gây ấn tượng mạnh với khán giả. Anh càng nổi tiếng hơn nữa với bài hát Wavin’Flag, một trong những ca khúc được khán giả chú ý nhiều nhất trong World Cup 2010. Trong video clip Wavin’Flag, lần đầu tiên sau nhiều năm buộc phải xa quê hương, K’Naan đã rất tự hào khi giương cao lá cờ của Somalia để hát về ngày hội bóng đá lớn nhất hành tinh tổ chức ở châu Phi, một điều trước kia anh chưa bao giờ nghĩ tới.

Với chất giọng khàn, vang và rất có hồn, cô gái trẻ Nneka, người Đức gốc Nigeria, từng tốt nghiệp kế toán, hiện đang theo học nhân chủng học và tâm lý tại đại học Hamburg cho biết sẽ dành hết thời gian cho âm nhạc sau khi tốt nghiệp. Một thành phố như Hamburg với khá nhiều dân nhập cư, Nneka Egbuna không dám mơ ước đến Đức để trở thành ca sĩ, nhưng các câu lạc bộ, các quán bar nơi đây là một môi trường tốt để cô quay lại niềm đam mê ca hát của mình.

Vốn có chất giọng tốt nên không khó để Nneka chinh phục được khán giả nơi đây. Cô trở thành cái tên quen thuộc và được yêu thích vì sự mới lạ trong phong cách cùng tài năng thiên bẩm tạo nên sự mới mẻ trong âm nhạc. Nneka đã hát bằng cả trái tim về đất nước nơi cô đã sinh ra. Âm nhạc của cô mang cả những vấn đề triết học, những vấn đề của chủ nghĩa tư bản nơi cô đang sống, bạo lực, chiến tranh và nghèo đói, thất học tại đất nước của cô. Nneka hát bằng tiếng Anh để mang âm nhạc của mình ra thế giới và cô cũng thể hiện bằng ngôn ngữ Igbo, Yoruba, Hausa… để âm nhạc của cô đến gần hơn và rộng hơn với đông đảo người yêu nhạc Nigeria.

Với 3 album được phát hành, gần đây nhất là Concrete Jungle đạt được thành công rực rỡ, cô được Hiệp hội thu âm Anh trao giải thưởng MOBO (giải thưởng cho các nghệ sĩ da màu), giải thưởng có sự tham gia của hầu hết các ca sĩ nhạc pop nổi tiếng thế giới như Femi Kuti, Oumou Sangare, Baaba Maal, Amadou, Mariam…

Cũng giống như K’Naan, Nneka, ca sĩ người Canada gốc Ruwanda, Corneille, cũng đại diện cho một trào lưu âm nhạc mới đến từ châu Phi. Ngay từ thuở nhỏ, Corneille đã chứng kiến sự tàn khốc của nạn diệt chủng tại Rwanda vào năm 1994, khi cha và mẹ lần lượt bị giết chết. Corneille lưu lạc đến Đức và sau đó là Canada.

Không chỉ nổi tiếng với album đầu tay The Birth of Cornelious, Corneille còn được biết đến là một nhân chứng còn sống sót trong nạn diệt chủng tại Rwanda, một nhân chứng không đầu hàng số phận và đã trở thành một ca sĩ gốc Phi nổi tiếng tại Canada, Mỹ, Đức… Nếu có một bức họa chân dung của Corneille, có lẽ cần những gam màu khác nhau để thể hiện sự gân guốc trong giọng hát, những cảm xúc chân thành về một quá khứ bi thương từ thuở nhỏ. Mãi đến những năm gần đây, Corneille mới thật sự tìm lại sự cân bằng trong cuộc sống. Anh nói: “Ở đất nước châu Phi của tôi còn rất nhiều người vẫn hàng ngày phải chịu đựng nhiều điều bất công và bất hạnh, tôi sẽ là người thay họ nói ra những suy nghĩ của mình”. Đây cũng là chia sẻ cũng như mục tiêu âm nhạc mà Corneille và những nghệ sĩ trẻ của châu Phi cùng hướng đến.

Hoài Lê (Theo AP, All Africa)