"Lỗi này của doanh nghiệp sẽ phải đóng phạt hơn 40 triệu đồng, cộng với truy thu thuế là 150 triệu đồng. Nếu tính toán với nhau được, tôi sẽ giảm xuống”. “Phần dôi ra tính thế nào hả anh?”. “Thì 50 - 50, nhưng cái này không phải tôi đặt ra nhé, ông phải tự biết lấy mà tính…”. Lời thoại trên chúng tôi ghi nhận được giữa nhân viên thuế với đại diện một doanh nghiệp (DN) và hiểu rõ hơn nỗi khổ của DN khi bị nhân viên ngành thuế “hành” tới đâu. Câu chuyện nhùng nhằng giữa hai bên kéo dài cả chục ngày sau mới ngã ngũ được mức chung chi để bỏ qua một lỗi vi phạm thuộc về phía DN. Sau đó, hai bên đã tự thỏa thuận với nhau theo hướng “ai cũng được lợi”, và dĩ nhiên Nhà nước bị thất thu một khoản tiền thuế.
Ông Nguyễn Văn Đức, Giám đốc một chi nhánh công ty thương mại đặt trụ sở tại quận 1 nhờ người quen tìm một căn nhà ở huyện Hóc Môn để xin treo bảng đăng ký địa điểm kinh doanh của DN. Hỏi ra mới biết không phải nhân viên thuế ở quận 1 “hành” mà tìm cách chuyển địa điểm sang quận khác. Ông Đức nói: “Công ty chúng tôi đăng ký hoạt động ở vùng sâu được ưu đãi thuế theo quy định tại địa bàn thuộc diện ưu tiên. Thế nhưng khi nộp thuế thì chỉ được tính ưu đãi 40%, 60% còn lại công ty phải đóng vì lý do phần vốn góp của người góp vốn không thuộc địa bàn ưu tiên…”.
Đại diện một DN khác ở quận 5 phản ảnh, mỗi lần có thay đổi thủ tục thuế, dù được ngành thuế tập huấn để làm quen, nhưng sau đó hỏi lại thì bị bắt bẻ, nói không đúng theo quy định và dọa phạt nếu DN không biết điều. Mỗi lần như thế bồi dưỡng cho nhân viên thuế 1 - 2 triệu đồng là họ xuống tận nơi chỉ dẫn rất tận tình…
Đó là ghi nhận của chúng tôi từ thực tế sau những lần Cục Thuế TPHCM tổ chức các Tuần lễ lắng nghe tiếng nói người nộp thuế. Nhiều người nói, ngành thuế những năm gần đây đã biết lắng nghe người nộp thuế phản ảnh những vướng mắc, khó khăn về thủ tục để có biện pháp chấn chỉnh. Tuy nhiên để thấu hiểu nỗi khổ của DN và người dân đi nộp thuế thì chưa và thậm chí không muốn hiểu, tìm cách đổ cho việc ban hành văn bản của các bộ ngành chưa bao quát được thực tế, còn những kẽ hở để một bộ phận cán bộ thuế nhũng nhiễu, tiêu cực.
Cũng phải thừa nhận những năm qua ngành thuế cả nước nói chung và TPHCM nói riêng đã có những nỗ lực rất lớn trong việc cải cách thủ tục hành chính, ban hành nhiều quy định sửa đổi, bổ sung những bất hợp lý về thuế, thủ tục… Thế nhưng, tình trạng nhũng nhiễu, gây khó cho người nộp thuế trên các lĩnh vực như: đóng thuế nhà đất, thuế trước bạ mua bán, chuyển quyền sở hữu tài sản, thuế thu nhập DN, cung cấp các dịch vụ kê khai thuế, mua hóa đơn, quyết toán thuế, hoàn thuế VAT… thì vẫn chưa được chấn chỉnh. Chỉ khi nào ngành thuế và cán bộ, nhân viên thuế thấu hiểu được nỗi khổ của người dân và DN như thế nào khi đi làm các thủ tục thuế kể trên thì hiệu quả của những lần tổ chức Tuần lễ lắng nghe tiếng nói người nộp thuế mới thực sự có hiệu quả và đi vào thực chất.
HOÀI NAM
