Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước vĩ đại của nhân dân ta, để chi viện cho quân và dân ta trên chiến trường miền Nam đánh thắng giặc Mỹ xâm lược, cùng với con đường vận tải bộ vượt Trường Sơn, chúng ta còn có con đường vận tải chiến lược vượt biển Đông. Đó là “Đường Hồ Chí Minh trên biển”, con đường gắn liền với tên tuổi và chiến công của cán bộ, chiến sĩ “Đoàn tàu không số” anh hùng.
Từ đầu năm 1959, cách mạng miền Nam lớn mạnh không ngừng, để chi viện trực tiếp cho chiến trường miền Nam, cùng với việc thành lập đoàn vận tải 559 vượt Trường Sơn, Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương cũng nghiên cứu mở tuyến đường vận tải trên biển, lấy tên “Đường Hồ Chí Minh trên biển”. Thực hiện chỉ thị của Trung ương Đảng và Bộ Quốc phòng, ngày 23-10-1961 Bộ đội Hải quân Việt Nam quyết định thành lập Đoàn 759 (tiền thân của Đoàn 125 Hải quân ngày nay) để vận chuyển hàng hóa, vũ khí chi viện cho chiến trường miền Nam theo tuyến đường biển.
Đêm 11-10-1962 chuyến tàu vỏ gỗ đầu tiên chở vũ khí bí mật xuất phát từ bến cảng Hải Phòng. Sau 6 ngày đi biển, con tàu “không số” đã an toàn cập bến Văn Lũng (Cà Mau) cung cấp kịp thời vũ khí , đạn dược cho quân và dân miền Nam đánh thắng quân xâm lược. Đánh hơi thấy tuyến vận chuyển của ta, địch điên cuồng tổ chức lực lượng đánh phá. Chúng thành lập “lực lượng đặc nhiệm 115” và huy động lực lượng hạm đội 7 với các phương tiện chiến tranh hiện đại nhất như tàu thủy, máy bay… để ngày đêm lùng sục, ngăn chặn. Các tàu của ta là tàu gỗ thô sơ giả làm tàu đánh cá của dân, tàu không mang số (nên gọi là tàu không số).
Những lần gặp địch, cán bộ chiến sĩ trên tàu đã anh dũng chiến đấu tới viên đạn cuối cùng, sau đó phá nát vũ khí, cho nổ tàu hoặc cho tàu lao thẳng vào tàu địch, kiên quyết không để lộ nhiệm vụ hoặc lộ tuyến đường vận chuyển.
…Trong suốt 14 năm hình thành (1961 -1975) tuyến “Đường Hồ Chí Minh trên biển”, bộ đội Hải quân đã vận chuyển 150 ngàn tấn vũ khí trang bị và 80 ngàn lượt cán bộ, vượt qua hàng vạn hải lý, đánh trả 1.200 lần máy bay địch tập kích, bắn rơi 5 chiếc và bắn cháy nhiều tàu xuồng của địch, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.
Đoàn tàu không số với tuyến “Đường Hồ Chí Minh trên biển” là một kỳ công của bộ đội Hải quân, trở thành huyền thoại trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước hào hùng của dân tộc ta, góp phần to lớn vào sự nghiệp cách mạng giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất Tổ quốc.
LÊ QUANG