Hơn 90% nguồn máu dự trữ lấy từ nguồn tự nguyện hiến máu sẽ ngừng dài ngày trong dịp Tết Nguyên đán. Nhu cầu máu cấp cứu, điều trị trong và sau tết tăng hơn ngày thường, do vậy nguồn máu dự trữ có khả năng không đủ cung ứng.
Thiếu cục bộ
Những ngày tết, nhu cầu về máu trong cấp cứu và điều trị rất lớn, nhất là những trường hợp tai nạn giao thông, tại nạn sinh hoạt, phỏng có nguy cơ tăng lên rất nhiều. Theo tính toán của Trung tâm Hiến máu nhân đạo, nhu cầu phải trên 400 đơn vị máu mỗi ngày.
Bác sĩ Bùi Văn Thêm, Giám đốc Trung tâm Hiến máu nhân đạo (TTHMNĐ) cho biết, TTHMNĐ chỉ dự trữ khoảng 13.000 đơn vị máu từ nay đến Tết Nguyên đán. Con số này không đủ đáp ứng nhu cầu đến những ngày sau tết, dự đoán từ mùng 6 Tết có khả năng thiếu máu trong cấp cứu và điều trị. Những bệnh nhân mắc các bệnh sốt xuất huyết, chạy thận nhân tạo, ung thư máu không giảm nhu cầu truyền máu. Thực tế, năm nào cũng thường xảy ra tình trạng thiếu máu dịp trong và sau tết.
Tại nhiều bệnh viện, ghi nhận những năm trước cho thấy, tai nạn sẽ tăng trong dịp tết nhưng nếu những ca phẫu thuật lớn ít hơn, nhu cầu máu sẽ không chênh lệch nhiều so với ngày thường. Do vậy hiện tượng thiếu máu dịp tết chỉ là cục bộ. Thực tế bệnh viện nào cũng dự trữ một lượng máu nhất định trong dịp tết, làm cho ngân hàng máu thiếu cục bộ, chẳng hạn thiếu máu O mà thừa máu A, bệnh viện này thiếu nhưng bệnh viện kia lại thừa.
BS Trương Thị Kim Dung, Phó giám đốc BV Truyền máu huyết học cho biết, nếu muốn nguồn máu cung ứng ổn định cho người bệnh ít nhất 2% dân số của TP phải hiến máu. Để hạn chế thiếu máu trong dịp tết, người dân cần tránh để xảy ra các tai nạn về giao thông, lao động, sinh hoạt... Vì mỗi ca nặng phải dùng ít nhất 4 - 5 đơn vị máu. BV Truyền máu huyết học và TTHMNĐ cũng tổ chức những buổi hiến máu trước tết để hạn chế tình trạng thiếu máu cấp cứu và điều trị.
Nguồn cung bị động
BS Trương Thị Kim Dung cho biết, BV Truyền máu huyết học là đơn vị cung cấp máu duy nhất của TPHCM. Mỗi ngày bệnh viện cung cấp từ 300 - 400 đơn vị máu toàn phần cho hơn 70 bệnh viện, cơ sở y tế trên địa bàn TPHCM. Những ngày tết nhu cầu cao hơn, nhưng chúng ta bị động ở nguồn cung. Hơn 90% máu dự trữ, cung ứng hiện nay cho các bệnh viện là từ việc kêu gọi tình nguyện hiến máu, người hiến máu chuyên nghiệp chỉ chiếm một phần nhỏ.
BS Bùi Văn Thêm cho biết năm nay lịch nghỉ tết dài hơn, nguồn máu tự nguyện từ các đơn vị, công ty ngưng quá lâu nên có nguy cơ xảy ra thiếu máu. Lịch đăng ký hiến máu tự nguyện chỉ đến ngày 24 tết và đến mùng 10 mới có đơn vị đăng ký lại.
Việc tổ chức những buổi hiến máu vào dịp cuối năm cực kỳ khó vì lực lượng hiến máu chính như sinh viên đã về quê, công nhân - viên chức cũng bận rộn chuyện cuối năm. Những ngày đầu năm càng khó hơn vì người Việt vốn kiêng kỵ việc “ra máu” đầu năm đầu tháng. BS Thêm nhấn mạnh: “Suốt nửa tháng không có nguồn thu khiến nguồn máu dự trữ cũng ít đi, tình hình máu sử dụng trong và sau tết rất căng thẳng. Tôi dự đoán tình hình thiếu máu sẽ diễn ra ngay từ những ngày đầu năm”.
Bài toán thiếu máu vẫn chỉ chờ vào kết quả cuộc vận động người dân tự nguyện hiến máu, vì thế người dân cần biết cách tự bảo vệ mình bằng sự thận trọng, không quá chén say sưa trong dịp tết, tham gia giao thông cần tuân thủ đúng quy định của pháp luật nhằm tránh hậu quả xấu.
Tiêu Hà
