Vừa qua, Thanh tra Bộ Tài chính công bố kết luận thanh tra toàn bộ dự án mở rộng quốc lộc 1A đoạn 59,2km do sở GTVT Quảng Bình làm chủ đầu tư.
Kết luận số 582/TTr-P2 ngày 8-9-2015 của thanh tra Bộ Tài chính khẳng định: "Công tác quản lý dự án quốc lộ 1 vốn trái phiếu Chính phủ do Sở GTVT tỉnh Quảng Bình làm chủ đầu tư cho thấy, dự án được quản lý đúng trình tự thủ tục đầu tư xây dựng". Tuy nhiên văn bản này cũng nêu một số sai sót về tính toán dự toán tăng khiến dư luận băn khoăn dự án đội vốn. PV Báo SGGP đã có cuộc gặp với ông Phạm Quang Hải, Giám đốc sở GTVT Quảng Bình tìm hiểu rõ thêm sự việc.
Phóng viên: Thưa ông, kết luận thanh tra nêu, chủ đầu tư dự án đã điều chỉnh giảm tổng mức đầu tư từ 2.740 tỷ đồng xuống còn 2.475 tỷ đồng, nhưng cũng nói dự toán của các gói thầu xây lắp có tình trạng tính toán tăng không đúng hơn 20 tỷ đồng. Ông có ý kiến gì không thưa ông?
Ông Phạm Quang Hải: Ngay từ năm 2014, thực hiện chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ GTVT, chủ đầu tư đã tiến hành kiểm tra, rà soát lại toàn bộ khối lượng định mức, đơn giá... trình Bộ GTVT phê duyệt điều chỉnh tổng mức đầu tư của dự án. Tổng mức đầu tư điều chỉnh giảm 264,8 tỷ đồng so với phê duyệt ban đầu, bước đầu tiết kiệm kinh phí đầu tư của dự án và đây là việc làm chủ động của Bộ và Sở. Về giá trị dự toán tăng, kết luận của Thanh tra Bộ Tài chính yêu cầu điều chỉnh giảm trừ 17,408 tỷ. Trong đó, do tính chưa chính xác khối lượng, áp dụng sai hoặc chưa phù hợp định mức, đơn giá là 4,265 tỷ; do thay đổi chủng loại gạch vỉa hè trong quá trình thi công 11,8 triệu đồng; còn lại do chưa điều chỉnh giảm trừ hàm lượng nhựa thực tế thi công theo các điều khoản của Hợp đồng xây lắp ở 4 gói thầu số 12,13,14 và 15 là 13,022 tỷ đồng.
Gói thầu của nhà thầu Sơn Hải thi công do sở GTVT Quảng Bình làm chủ đầu tư được bảo hành 5 năm.
Đối với chênh giá do chênh lệch hàm lượng nhựa thực tế thi công và dự toán này, không phải dự toán tính sai. Dự toán tính hàm lượng nhựa trên cơ sở quy trình, định mức thi công, còn việc nghiệm thu thanh toán theo tỷ lệ nhựa thực tế thi công. Điều khoản hợp đồng thi công giữa chủ đầu tư và nhà thầu đã ghi rõ như vậy. Kết luận thanh tra cũng không nói dự toán sai ở khoản này mà chỉ yêu cầu Sở giảm trừ theo tỷ lệ nhựa thực tế thi công như điều khoản hợp đồng đã ký kết và cũng không nói dự toán tính tăng không đúng lên 20 tỷ đồng.
Thanh tra cho rằng, một số gói thầu tính không đúng khối lượng, tăng số tiền hơn 4 tỷ đồng. Ông giải thích điều này như thế nào?
Ông Phạm Quang Hải: Như đã nói ở trên việc tăng giá trị dự toán ban đầu của 7 gói thầu xây lắp lên 4,265 tỷ đồng, tương đương 0,17% giá trị tổng mức đầu tư. Trước khi có kết luận thanh tra, Sở đã phê duyệt điều chỉnh giảm dự toán 1,105 tỷ đồng ở 2 gói thầu 10 và 11. Hiện chỉ còn lại 3,095 tỷ (tương đương 0,12% giá trị tổng mức đầu tư) chưa điều chỉnh giảm (trong đó: tính sai, trùng khối lượng 1,358 tỷ; áp dụng sai định mức 0,875 tỷ; sai đơn giá 0,862 tỷ) ở 5 gói thầu còn lại. Nguyên nhân chưa chính xác có cả yếu tố chủ quan và khách quan. Về nguyên nhân chủ quan do sai sót, sơ suất của các đơn vị, cá nhân trực tiếp lập dự toán, thẩm tra, thẩm định. Về nguyên nhân khách quan do việc tính toán đối với một dự án lớn với chiều dài tuyến, nâng cấp, mở rộng là 59,2Km, gồm nhiều gói thầu, có rất nhiều hạng mục, khu vực giá; mặt khác thời gian khảo sát thiết kế gấp rút nên khó tránh khỏi. Quan điểm của Sở là cho dù nguyên nhân nào thì các bên liên quan cũng phải nghiêm túc rút kinh nghiệm.
Quốc lộ 1A đoạn do sở GTVT Quảng Bình làm chủ đầu tư chưa có dấu hiệu đội vốn.
Vậy ông giải thích như thế nào ở gói thầu cầu Lý Hòa văn bản thanh tra nói dự toán chưa đúng chế độ 1,8 tỷ đồng?
Ông Phạm Quang Hải: Đối với cầu Lý Hòa là hạng mục bổ sung, lựa chọn nhà thầu thông qua hình thức đấu thầu. Kết luận thanh tra xác định giá trị dự toán tính thừa đã được nhà thầu phát hiện, đã đề xuất trong hồ sơ dự thầu và được điều chỉnh giảm giá trị hợp đồng thi công ký với chủ đầu tư. Thanh tra cũng kết luận “việc giảm trừ giá trị dự toán xây dựng gói thầu tính lại không làm ảnh hưởng đến giá trị hợp đồng”.
Thanh tra căn cứ rằng, Ban QLDA xác định lại giá trị bê tông nhựa với 2 gói thầu đưa lại giảm trừ 8 tỷ đồng. Từ đó kết luận yêu cầu giảm trừ với 4 gói khác là 13 tỷ đồng. Ông suy nghĩ như thế nào với yêu cầu này?
Ông Phạm Quang Hải: Như đã nói ở trên, trong điều khoản của Hợp đồng xây lắp đã quy định “việc nghiệm thu thanh toán hàm lượng nhựa trong bê tông nhựa căn cứ kết quả thí nghiệm thực tế trong quá trình thi công”. Trước đó trong tháng 7 - 2015, tại 2 gói thầu 10 và 11 thi công xong nên Ban QLDA chủ động chiết giảm giá trị theo hàm lượng nhựa thực tế là 8,362 tỷ đồng. Việc nghiệm thu căn cứ dự toán điều chỉnh được chủ đầu tư phê duyệt. Việc điều chỉnh dự toán giảm theo hàm lượng nhựa thi công thực tế được chủ đầu tư chủ động thực hiện theo điều khoản hợp đồng đã ký kết với các nhà thầu. Đối với 4 gói thầu còn lại, Thanh tra xác định chủ đầu tư tiếp tục giảm trừ 13,022 tỷ đồng, đây mới là giá trị tính theo tỷ lệ nhựa thí nghiệm ban đầu trước khi thi công. Việc điều chỉnh phải căn cứ tỷ lệ nhựa chiết xuất thực tế tại mẫu khoan mặt đường đã thi công.
Do các gói thầu còn lại thi công sau, vì vậy tại thời điểm đoàn Thanh tra chưa có kết quả thí nghiệm chiết xuất hàm lượng nhựa thực tế trên hiện trường của các gói thầu này nên Sở chưa điều chỉnh giảm dự toán được. Hiện việc xác định chính xác hàm lượng nhựa, lập các thủ tục điều chỉnh đang được triển khai. Sau khi có kết quả, chủ đầu tu sẽ tiến hành rà soát để giảm trừ.
Ông đánh giá như thế nào về kết luận thanh tra và chỉ đạo của Sở sau khi có kết luận thanh tra thưa ông?
Ông Phạm Quang Hải: Kết luận thanh tra được lập vào cuối đợt thanh tra căn cứ các biên bản làm việc giữa đoàn thanh tra với Ban QLDA và các phòng liên quan. Về số liệu, kết luận được lập trên cơ sở tổng hợp các biên bản làm việc đã được các bên ký qua từng hạng mục, từng đợt. Chúng tôi hiểu rằng, các kiến nghị của thanh tra phải được thực hiện nghiêm túc. Hiện Sở chỉ đạo các bộ phận liên quan khẩn trương triển khai thực hiện và sẽ có báo cáo kết quả về Bộ GTVT và cơ quan thanh tra trong thời gian sớm nhất.
Thưa ông, dư luận cho rằng từ kết quả thanh tra này, dự án do Sở làm chủ đầu tư đang đội vốn?
Ông Phạm Quang Hải: Quá trình thi công dự án, trên cơ sở chi phí thực tế, chủ đầu tư, nhà thầu sẽ đối chiếu với dự toán đã phê duyệt, từ đó có những điều chỉnh phù hợp với tinh thần hết sức tiết kiệm, hiệu quả, tránh thất thoát, lãng phí. Kết luận thanh tra đánh giá: “Việc xây dựng, quản lý đơn giá cơ bản phù hợp với định mức của nhà nước và tính chất các công việc; việc đầu tư xây dựng công trình chủ yếu sử dụng các vật liệu (cát, đá, xi măng) tại địa phương theo quy hoạch của UBND tỉnh, gần với công trình, góp phần tiết kiệm chi phí đầu tư xây dựng công trình”. Tổng mức đầu tư của dự án chỉ mới có điều chỉnh giảm, ngay cả chi phí dự phòng đến thời điểm này cũng chưa dùng đến. Như vậy, với tư cách là chủ đầu tư, chúng tôi khẳng định Dự án không hề bị đội vốn.
Xin cám ơn ông.
Minh Phong (thực hiện)
