Các nhà lãnh đạo Mỹ Latinh và Caribbean đã đồng ý thành lập một tổ chức mới nhằm loại trừ Mỹ và Canada. Quyết định này được đưa ra tại Hội nghị thượng đỉnh chung giữa nhóm Rio và Cộng đồng Caribbean (CARICOM) diễn ra tại thành phố biển Cacun, Mexico trong 2 ngày 23 và 24-2.
Tên gọi của khối mới sẽ được thảo luận trong cuộc họp vào năm tới ở Venezuela. Động thái này được đưa ra giữa lúc cam kết của Tổng thống Mỹ Barack Obama cải thiện quan hệ với các nước Mỹ Latinh chưa được thực hiện và sự bất đồng lên cao xung quanh vấn đề Mỹ không ủng hộ đưa Tổng thống cánh tả Manuel Zelaya của Honduras trở lại cầm quyền. Nhiều thành viên của cả hai khối trên vẫn chưa công nhận Tổng thống mới của Honduras Porfirio Lobo nên ông này không được mời tham dự hội nghị. Tuy nhiên, khối mới vẫn dự trù có cả Honduras, nâng tổng số thành viên là 33 nước.
Chủ tịch Cuba Raul Castro (trái) và Tổng thống Venezuela H.Chavez tại Hội nghị thượng đỉnh chung Rio - CARICOM.
Tuyên bố chung của khối mới này lên án lệnh cấm vận của Mỹ chống Cuba và bày tỏ sự ủng hộ hoàn toàn của khối với Argentina về chủ quyền trên quần đảo Fanklands (Argentina gọi là Malvinas) mà Anh vừa tiến hành khai thác dầu khí bất chấp sự phản đối của Argentina. Tuyên bố kêu gọi hai nước nối lại các cuộc đàm phán để tìm một “giải pháp đúng đắn, hòa bình và đáng tin cậy”.
Theo AFP, nhiều ý kiến từ các nước Mỹ Latinh kêu gọi tổ chức mới của các nước Mỹ Latinh với Caribbean nên thay thế cho vai trò của Tổ chức các nước châu Mỹ (OAS). Phát biểu trước đại diện từ 32 nước thành viên, Tổng thống nước chủ nhà Mexico Felipe Calderon khẳng định “Kế hoạch thành lập khối mới phải là ưu tiên hàng đầu để thúc đẩy sự hội nhập của khu vực cũng như chương trình nghị sự của khu vực trong các cuộc họp quốc tế”.
Chủ tịch Cuba Raul Castro ủng hộ phát biểu của ông Calderon, xem đó là động thái mang tính lịch sử hướng tới một khối chỉ toàn những nước Mỹ Latinh và Caribbean. Cuba bị đình chỉ tư cách thành viên OAS từ năm 1962 chỉ vì nước này theo đường lối xã hội chủ nghĩa. Năm 2009, OAS đã biểu quyết bãi bỏ quyết định này nhưng Cuba vẫn từ chối tham dự.
Theo BBC, Venezuela cũng đã hoan nghênh quyết định thành lập khối mới, cho đó là cách để chấm dứt kế hoạch của Mỹ nhằm “thuộc địa hóa” khu vực Mỹ Latinh.
Phía Mỹ cũng đã có phản ứng, theo Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách khu vực Tây bán cầu, ông Arturo Valenzuela, khối mới không nên thay thế vai trò của OAS. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Philip Crowley tuyên bố ngắn gọn: “Chúng tôi nghĩ rằng sẽ là điều tốt nếu các nước trong khu vực cùng ngồi lại với nhau”.
V.MINH
