Sự kiện Jasmine Lee, 35 tuổi, một phụ nữ gốc Philippines trở thành người có gốc nước ngoài đầu tiên được bầu làm nghị sĩ trong Quốc hội Hàn Quốc vào tháng 4 vừa qua là bước nhảy vọt trong chính sách đa văn hóa ở xứ sở kim chi. Cũng trong năm nay, lần đầu tiên Hàn Quốc chấp nhận các công dân đa sắc tộc gia nhập lực lượng vũ trang. Tất cả phản ánh một trong những thay đổi nhân khẩu học quan trọng nhất trong lịch sử hiện đại của Hàn Quốc.
Chỉ mới một thập kỷ trước, sách giáo khoa Hàn Quốc vẫn còn tự hào là dân tộc đồng nhất một dòng máu. Giờ đây, đất nước này đang đối mặt với viễn cảnh trở thành một xã hội đa sắc tộc khi chính phủ Hàn Quốc đã thừa nhận một xã hội đa văn hóa là nền tảng tương lai của đất nước. Ngày 27-11 vừa qua, chính phủ thông báo bắt đầu từ năm 2014 sẽ thực hiện Luật nhập cư mới. Theo đó, những người hiện đang sinh sống trong các trại tị nạn ở các quốc gia khác mà không được bảo hộ đầy đủ có thể nộp đơn xin tị nạn tại Hàn Quốc. Doanh nhân người nước ngoài cũng được tạo điều kiện cư trú thường xuyên. Bên cạnh đó, hệ thống cấp thị thực nhập cảnh trực tuyến đối với các nhà nghiên cứu, học giả và các cá nhân có trình độ cao sẽ được thực hiện từ tháng 1-2013.
Hiện nay, cứ 10 cuộc hôn nhân ở Hàn Quốc thì có một cuộc hôn nhân với người nước ngoài. Mặc dù số trẻ đến trường giảm 7,7 triệu từ năm 2007 xuống còn 6,7 triệu trong năm 2011 do hậu quả của tỷ lệ sinh đẻ thấp nhất thế giới nhưng số học sinh đa sắc tộc từ những gia đình đa văn hóa đã tăng khoảng 6.000 em/năm trong cùng thời kỳ này. Số người nhập cư theo con đường hôn nhân tăng từ 127.000 người năm 2007 lên đến 211.000 người trong năm ngoái. Ngoài ra, những thành phố công nghiệp cũng đón nhận dòng thanh niên Bangladesh và Pakistan đến làm những công việc nặng nhọc mà người Hàn Quốc không đoái hoài tới.
Mặc dù lực lượng lao động nước ngoài đã góp phần tạo nên nguồn lao động giá rẻ mà nền kinh tế định hướng xuất khẩu của Hàn Quốc đang rất cần để cạnh tranh với Trung Quốc nhưng họ cũng đang chịu nhiều áp lực chỉ trích, phân biệt từ cộng đồng bản địa. Các diễn đàn, tổ chức hội người Hàn Quốc phản đối dân nhập cư xuất hiện rầm rộ, chỉ trích chính sách đa văn hóa của chính phủ giúp cho người nước ngoài giành công ăn việc làm của người bản xứ. Các nhà hoạt động chống nhập cư còn cảnh báo “cỏ độc” từ nước ngoài đã làm hư dòng máu Hàn Quốc và “hủy diệt dân tộc Hàn Quốc”.
Mới đây, Thủ tướng Kim Hwang-sik đã lên án thái độ bài ngoại như một loại bệnh lý và kêu gọi người Hàn Quốc nên sẵn sàng chuyển đổi sang một xã hội đa văn hóa “không như là một sự lựa chọn, mà là một mệnh lệnh”. Tuy nhiên, trong bối cảnh tinh thần dân tộc của người Hàn Quốc luôn được đề cao với sự thành công của nhiều cá nhân xuất chúng như Tổng Thư ký LHQ Ban Ki-moon, Chủ tịch World Bank Jim Yong Kim, các nhà hoạch định chính sách Hàn Quốc thực sự lúng túng. Họ phải vừa tạo điều kiện cho các gia đình đa chủng tộc hòa nhập như mở các trung tâm chăm sóc sức khỏe trẻ em, trường học, dịch vụ cưới hỏi đều ưu tiên giảm giá cho các gia đình đa văn hóa… nhưng đồng thời cũng phải khéo léo tránh những biến động kinh tế và xã hội, tránh cho người nhập cư những hậu quả không hay.
HẠNH CHI
