Câu chuyện về hơn 70 gốc mai đẹp và quý hiện nay của anh Ngô Đình Thiên bắt đầu bằng những buổi chợ tết Phan Thiết xưa được ba dắt đi ngắm mai. Khi ấy, anh chỉ dám ước mơ ngày nào đó, mình sẽ mua được một gốc mai đẹp đem về nhà chưng 3 ngày tết. Nhưng phải đến năm 2002, khi đã 39 tuổi anh mới được sở hữu cây mai đầu tiên. Và từ đó, mỗi năm anh đều bỏ công sức, tiền bạc đi tìm và chọn mua về những gốc mai đẹp. Đến nay, vườn mai kiểng của anh đã có hơn 70 gốc, trong đó có những cây cao hơn 5m cho tán rộng hơn 3m. Những cây thấp hơn lại mang những hình dáng lạ mắt, độc đáo.
Anh Ngô Đình Thiên đang chăm sóc mai.
Theo anh Thiên, mai đẹp và kiêu sa nhưng cũng rất đỏng đảnh. Không chỉ vào 2 đợt ra hoa trong năm (đầu và giữa năm) mà lúc nào mai cũng có thể mắc bệnh, đòi hỏi sự quan tâm chăm sóc đặc biệt. Các bệnh của mai rất khó biết, khi biểu hiện ra bên ngoài như thân khô, lá vàng cũng là lúc không thể cứu chữa. Vì vậy, phải biết “lắng nghe” mai mỗi ngày để chẩn đoán bệnh và điều trị ngay. Rồi “tính khí” khác thường của mai cũng làm cho người chăm vất vả. Chẳng hạn rễ mai nếu nổi lên mặt đất sẽ thêm quý nhưng điều đó cũng “gây khó” cho mai; rồi mai là loài không ưa nước, nhưng khi khát thì không sống được, nên tưới phải có kỹ thuật, đúng thời điểm và có liều lượng.
Sau khi chào đón mùa xuân, mai phải được chăm sóc chu đáo để hồi phục. Đây cũng là thời kỳ thuận lợi cho kiểm tra định kỳ sức khỏe, tạo lại dáng và đưa ra kế hoạch chăm sóc cho năm mới. Kể từ tháng 6 là giai đoạn tích cực nhất quyết định việc ra hoa đúng dịp Tết Nguyên đán. Đây là thời kỳ chăm sóc toàn diện từ xử lý bệnh, cắt tỉa cành, bón phân thích hợp, chế độ tưới. Anh Thiên cho biết, thông thường khi mùa xuân đến, các loài mai đều nở, nhưng màu vàng tươi của hoa, sự vững chãi và đầy đặn của cánh hoa, hương thơm của hoa, số lượng và kích thước nụ hoa, thời gian hoa tàn chính là kết quả của một quá trình con người có làm vừa lòng mai hay không.
Mai đẹp phải hội đủ 4 tiêu chuẩn “nhất đế, nhì thân, tam cành, tứ nụ”. Đế - gốc phải thể hiện sự mạnh mẽ và gai góc; thân vươn thẳng đầy sức sống; cành vừa khẳng định sự phát triển vừa dẻo dai để dễ tạo dáng; nụ tròn đầy với nhiều búp cho hoa đẹp, 5 cánh đều đặn và rực rỡ sắc vàng. Trả lời câu hỏi của chúng tôi về thú chơi mai có nhiều hơn 5 cánh hiện nay, anh Thiên cho biết, bằng kỹ thuật, các nghệ nhân có thể tạo ra những bông mai có 5, 7, 9 cánh hay thậm chí nhiều cánh, nhưng mai 5 cánh vẫn là đẹp nhất, với ý nghĩa tượng trưng cho ngũ hành: Kim - Mộc - Thủy - Hỏa - Thổ.
Nguyên Vũ
