Ngày 19-10, các lực lượng Chính phủ Iraq bước vào ngày thứ ba của chiến dịch tổng tấn công quân sự quy mô lớn nhằm tái chiếm thành phố Mosul khỏi tay tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng.
Chiến dịch giành lại thành phố Mosul, thành phố lớn nhất của Iraq và là thành trì cuối cùng của IS tại Iraq, được giới chức Iraq và Mỹ đánh giá là có vai trò then chốt trong việc đánh bại nhóm thánh chiến này. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter tuyên bố, đây là thời điểm quyết định trong chiến dịch nhằm xóa sổ vĩnh viễn IS. Chỉ sau 24 giờ phát động chiến dịch, với sự hỗ trợ của liên quân do Mỹ đứng đầu, quân đội chính phủ và các lực lượng người Kurd đã giành quyền kiểm soát hơn 20 ngôi làng thuộc các khu vực ngoại ô thành phố Mosul.
Tuy nhiên, theo giới quan sát, mặc dù các lực lượng quân đội Iraq đang giành ưu thế trên thực địa, nhưng chiến dịch có thể phải kéo dài vài tuần, thậm chí vài tháng và cũng không loại trừ khả năng IS có thể sử dụng vũ khí hóa học để chống lại quân chính phủ.
Ngày 18-10, Liên hiệp quốc (LHQ) cảnh báo chiến dịch tái chiếm Mosul không chỉ tạo thách thức về mặt quân sự, mà còn có thể gây ra cuộc khủng hoảng nhân đạo nghiêm trọng. Có tới 1,5 triệu người vẫn đang mắc kẹt tại Mosul và giao tranh có thể khiến 1 triệu người phải đi sơ tán. Cao ủy LHQ về người tị nạn hiện đã xây dựng 5 trại tị nạn có thể đảm bảo nơi trú ẩn cho 45.000 người và có kế hoạch xây dựng thêm 6 trại nữa trong vài tuần tới với sức chứa lên tới 120.000 người.
Bản thân Lầu Năm Góc cũng cảnh báo IS có thể sử dụng người dân tại thành phố Mosul của Iraq làm “lá chắn sống” nhằm bảo vệ thành trì cuối cùng của chúng. Ngoài ra, các tay súng IS cũng đang triển khai những kẻ tấn công tự sát bằng ô tô, cũng như phóng hỏa các trạm xăng nhằm tạo các làn khói dày cản trở các chiến dịch không kích và các máy bay trinh sát không người lái.
Các lời cảnh báo trên được đưa ra trong bối cảnh quân đội Iraq đang có bước thần tốc trong chiến dịch giải phóng Mosul. Tuy nhiên, nguy cơ từ cuộc tấn công tổng lực này không chỉ gói gọn ở Iraq. Ngày 18-10, phát biểu đăng trên nhật báo Die Welt của Đức, Ủy viên an ninh của Liên minh châu Âu (EU), ông Julian King, cảnh báo rằng, châu Âu phải sẵn sàng cho một làn sóng xâm nhập mới của các phần tử thánh chiến thuộc nhóm IS nếu các lực lượng Iraq giành lại thành phố Mosul. Thậm chí chỉ một nhóm nhỏ các phần tử thánh chiến quay lại cũng sẽ làm dấy lên mối đe dọa nghiêm trọng cho châu Âu.
Sớm hơn cả châu Âu, ngày 17-10, ngay khi quân đội Iraq chuẩn bị tấn công thành phố Mosul, Bộ trưởng Quốc phòng Malaysia Hishammuddin Hussein kêu gọi giới lãnh đạo Đông Nam Á cần có biện pháp chủ động đối phó với nguy cơ này. Mạng tin Channel NewsAsia dẫn lời Bộ trưởng Hishammuddin cảnh báo hàng ngàn tay súng IS sẽ bắt đầu chạy khỏi Iraq và Syria, trước khi di chuyển đến khu vực Đông Nam Á. Các tay súng này, hoặc trở về quê hương, hoặc sẽ tìm địa điểm an toàn ở một số khu vực nhất định. Ông Hishammuddin cũng đã gặp Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter cũng như những người đồng cấp Pháp và Thổ Nhĩ Kỳ nhằm tăng cường hợp tác.
Quân đội Chính phủ Iraq và liên minh đang siết chặt vòng vây ở Mosul. Nếu giành lại được Mosul thì việc lực lượng IS bị đánh tan tác khỏi đây chắc chắn sẽ tạo một “bước ngoặt lớn” trong cuộc chiến chống IS trên toàn cầu.
HẠNH CHI
