Theo NHK, vào lúc 14 giờ 46 phút hôm qua (giờ địa phương), toàn thể đất nước Nhật Bản ngừng sinh hoạt, dành 1 phút mặc niệm các nạn nhân trận động đất, sóng thần lịch sử. Vào giờ đó, ngày 11-3-2011, một trận động đất đã xảy ra kéo theo sóng thần và tai nạn hạt nhân Fukushima đã làm hơn 18.000 người chết và mất tích. Toàn thể khu vực Đông Bắc bị tàn phá.
Nhiều người chưa có nhà
Khoảng 1.200 người tham gia buổi lễ tưởng niệm do chính phủ tổ chức ở Tokyo. Nhật hoàng và Hoàng hậu Nhật Bản cùng Thủ tướng Abe Shinzo và đại diện những người bị mất người thân trong trận thiên tai đã tham dự. Sau phút mặc niệm, Thủ tướng Abe cho biết chính phủ sẽ đẩy nhanh những nỗ lực tái thiết để những người dân bị ảnh hưởng có thể quay trở lại cuộc sống hàng ngày càng sớm càng tốt. Nhật hoàng kêu gọi người dân Nhật Bản đoàn kết để giúp những người bị ảnh hưởng bởi thiên tai trong những năm tiếp theo. Một phụ nữ sống ở tỉnh Iwate, người đã mất con trong thảm họa, nói rằng cô sẽ lao động để xây dựng lại quê hương, nơi mà con cô vẫn hằng yêu mến. Cũng trong buổi lễ tưởng niệm, đại diện nhiều nước đã đặt hoa tưởng nhớ nạn nhân thiệt mạng trong thảm họa này.
Mặc dù Chính phủ Nhật Bản đã tung ra hàng tỷ USD viện trợ tái thiết nhưng việc phục hồi các khu vực bị thảm họa vẫn còn chậm. Trong số gần 270.000 người sơ tán từ thảm họa này, khoảng 100.000 người vẫn phải ở nhà tạm, lều hoặc nhà bà con.
Nhật Bản hiện chỉ mới xây được 3,5% nhà cho những người lánh nạn sóng thần ở tỉnh Iwate và Miyagi bị ảnh hưởng nặng nề nhất trong thảm họa này.
Thách thức điện hạt nhân
Sau thảm họa, nền kinh tế Nhật Bản đã thiệt hại lại càng thiệt hại thêm do phải dừng tất cả 50 lò phản ứng hạt nhân. Chi phí khởi động lại các nhà máy điện hạt nhân của Nhật Bản là 12,3 tỷ USD. Trong khi đa số người dân vẫn còn phản đối điện hạt nhân, việc duy trì tình trạng hiện nay càng làm cho tình hình bội chi ngân sách nặng thêm do phải nhập khẩu dầu và khí đốt thay vào lượng điện hạt nhân. Theo cuộc thăm dò trong tháng 3, do báo Shimbun tiến hành, 69 % người trả lời cho biết điện hạt nhân nên được loại bỏ theo thời gian hoặc ngay lập tức. Trong khi đó, Chính phủ Nhật Bản phải chi tiêu thêm 10 tỷ yên/ngày kể từ khi đóng cửa các lò phản ứng hạt nhân.
Người dân Nhật Bản tưởng niệm người thân thiệt mạng trong trận động đất, sóng thần cách đây 3 năm.
Theo Bloomberg, Ủy ban Năng lượng nguyên tử Nhật Bản phải quyết định tỷ lệ điện hạt nhân trong tương lai và nhất là tiêu chuẩn an toàn phải đảm bảo cao nhất. Cơ quan Quản lý Quy chế hạt nhân Nhật Bản được thành lập vào tháng 9-2012, là một cơ quan giám sát độc lập để thay thế cơ quan quản lý trước đó. Chủ tịch Shunichi Tanaka cho biết cơ quan này có các tiêu chuẩn nghiêm ngặt nhất trên thế giới với các nhà máy hạt nhân. Theo đó có quy định phòng ngừa sóng thần phải căn cứ vào những con sóng lớn nhất.
Các nhà quản lý năng lượng Nhật Bản cho rằng một đất nước không có tài nguyên tự nhiên như Nhật Bản không thể tiếp tục đốt cháy nhiên liệu hóa thạch mãi. Mục tiêu 26.211 megawatt điện từ mặt trời, gió và các dự án năng lượng tái tạo khác đã được Chính phủ Nhật Bản phê duyệt nhưng các dự án này sẽ mất 5 - 10 năm mới hoàn thành.
THỤY VŨ (tổng hợp)
